Tímarit lögfræðinga - 01.12.1987, Blaðsíða 47

að úrræði 3.-4. eða 5. liðar hér á eftir komi ekki til. Engar upp-
lýsingar er hins vegar að finna í lögskýringargögnum um það til hvers
konar „leiðréttinga" eða „skýringa“ heimildin nær og ekki heldur
hvort eða hvernig skuli tilkynna þessa niðurstöðu umboðsmanns sé
um kvörtunarmál að ræða. Helst sýnist þessi heimild koma til ef í ljós
kemur á málsmeðferðartíma að kvörtun byggist á misskilningi kvart-
anda eða mistökum stjórnvaldshafa sem hann má bæta úr og gerir
svo að kvartandi og/eða umboðsmaður telur viðunandi. Þá sýnist og
eðlilegt að málalok með þessum hætti séu tilkynnt á sama hátt og sagði
undir 1. lið hér að framan.
3. Viðvörun (b-liður 2. mgr. 10. gr. i.f.)
Sú skylda er lögð á umboðsmann að gera viðeigandi yfirvöldum við-
vart telji hann um að ræða brot í starfi sem varðar viðurlögum sam-
kvæmt lögum. Engar nánari skýringar er að finna á þessu ákvæði í
greinargerð þótt engan veginn sé sjálfgefið hvað í því felst.
Með orðunum „brot í starfi“ hlýtur að vera átt við brot í opinberu
starfi. 1 12. gr frumvarpsins 1973 var það beinlínis tekið fram. Sömu-
leiðis verður að ætla að með orðunum „viðurlögum samkvæmt lögum“
sé bæði átt við stjórnsýsluviðurlög og refsiréttarviðurlög. 1 12. gr.
frumvarpsins 1973 var skýrlega greint þarna á milli. Skylda umboðs-
manns er einungis fólgin í því að gera „viðeigandi yfirvöldum“ við-
vart þegar svona stendur á. Ekki er augljóst við hvað er átt með því
orðalagi. Skv. 12. gr. frumvarpsins 1973 voru umboðsmanni ætlaðar
þrenns konar heimildir í þessu efni, að láta „handhafa ögunarvalds"
vita, að leggja fyrir „yfirvald“ að beita stjórnsýsluviðurlögum og að
leggja fyrir saksóknara ríkisins að hefja réttarrannsókn, en síðast-
töldu tvær heimildirnar eru ekki í lögunum. Nú er ríkissaksóknari ekki
yfirvald í viðteknum skilningi. Eigi að síður sýnist verða að skýra
ákvæðið svo, eigi það að ná tilgangi sínum, að í lögunum sé bæði átt
við tilkynningu til viðkomandi veitingarvaldshafa og/eða ríkissaksókn-
ara. Styðst sú niðurstaða við ummæli í greinargerð með 12. gr. laganna
þar sem talað er um tilkynningu til saksóknara ríkisins um mál. Rétt
er þó að taka fram að um er að ræða athugasemdir við frumvarpið 1973
sem eru þarna teknar orðréttar upp í greinargerð með lögunum.
4. Tilkynning (11. gr.)
Skv. 11. gr. er umboðsmanni skylt að tilkynna þargreindum aðilum
um meinbugi sem hann verður var við á lögum og reglugerðum. Áður
er vikið að þessu víðtæka ákvæði og vísast til þess. Hér skal aðeins
269