Tímarit lögfræðinga


Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Page 56

Tímarit lögfræðinga - 01.04.2000, Page 56
er sérlega gróft nema sérstakar ástæður mæli með, þ.m.t. lengd refsingar, persónulegar aðstæður og framúrskarandi hegðun í refsivist. Hvergi er skil- greint hvað telst meiriháttar fíkniefnabrot en Fangelsismálastofnun hefur farið þá leið að fella a.m.k. þau brot sem heimfærð eru undir 173. gr. a. almennra hegningarlaga undir þetta. Önnur afbrot sem fallið gætu undir 3. mgr. eru t.d. brot á XXIV. kafla almennra hegningarlaga. Samkvæmt 4. mgr. 5. gr. skal að jafnaði ekki veita fanga reynslulausn að afplánuðum helmingi refsitíma ef hann hefur áður afplánað óskilorðs- bundnar refsingar tvívegis eða oftar nema sömu undantekningarástæður og ofangreindar eigi við eða mörg ár séu liðin frá síðustu afplánun. Miðað hefur verið við að a.m.k. 5 ár líði milli afplánana. Það viðmið var valið með hliðsjón af því hvenær ítrekunaráhrif falla niður samkvæmt 3. mgr. 70. gr. almennra hegningarlaga. Það sem fjöldi afplánana getur gefið til kynna, óháð lengd refsitíma eða fjölda dóma, er hvort afbrot eru hluti af lífsmunstri viðkomandi eða hvort viðkomandi hefur „farið út af sporinu“ einu sinni eða tvisvar um lengri eða skemmri tíma. Samkvæmt 5. mgr. 5. gr. skal að jafnaði ekki veita fanga reynslulausn ef hann telst vera síbrotamaður eða honum hefur ítrekað áður verið veittar reynslulausnir og hann rofið skilyrði þeirra nema alveg sérstaklega standi á. Fangelsismálastofnun hefur ekki skilgreint nákvæmlega hvað sé síbrota- maður í þessum skilningi. Nokkuð er litið til fjölda afplánana en einnig fjölda dóma og fjölda þeirra brota sem viðkomandi er dæmdur fyrir í hvert skipti. Þá er litið til aldurs og hvort hlé hefur einhvem tíma orðið á brotastarfsemi. Þó má slá því föstu ef viðkomandi hefur 6-7 sinnum afplánað áður að hann teljist síbrotamaður. 4.3 Undantekningarástæður Þær undantekningarástæður sem nefndar eru sérstaklega í reglugerð um fullnustu refsidóma eru: lengd refsitíma, persónulegar aðstæður og framúrskar- andi hegðun í refsivist. Þeirri málsástæðu er gjaman hreyft að þrátt fyrir alvar- leika brots beri að veita reynslulausn vegna lengdar refsitíma. í slíkri túlkun fælist endurskoðun stjómvalds á mati dómara en það er ekki tilgangur reynslu- lausnar. Þetta atriði hefur verið túlkað svo að fyrst og fremst er litið til þess hvort ástæða er til að ætla að lengd refsitíma hafi sérstaklega þungbær áhrif fyrir viðkomandi fanga. Til grundvallar slíkri ályktun verða að liggja læknis- fræðileg eða sálfræðileg gögn sem til eru komin á afplánunartímanum. Persónulegar aðstæður er afar vítt hugtak. Allar félagslegar, heilsufarslegar og jafnvel fjárhagslegar ástæður geta fallið hér undir. Dæmi em einnig um að tekið sé tillit til heilsufars maka og barna. Þegar um brot er að ræða sem um er getið í 3. mgr. greinarinnar em gerðar svipaðar kröfur til heilsufarslegra og félagslegra ástæðna og gert er við náðun. Fjárhagslegar ástæður einar myndu þá 50

x

Tímarit lögfræðinga

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit lögfræðinga
https://timarit.is/publication/586

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.