Árbók Háskóla Íslands - 02.02.1923, Side 99

SKÝRINGAR
8ð
46-47. v.
verður þó að kaupa það ærið dýrt. Líkt eða eins skilur
Snorri í Gylfaginningu. En i Yngl. s. virðist Mímir vera einn
af Ásum, þeir geta a. m. k. selt hann í gíslingu. Þar er frá-
sögnin um hann í beinu sambandi við Vana-styrjöldina. En
í Völuspá leitar Óðinn einmilt til Mímis eftir þá styrjöld og
afleiðingar hennar. Hann er þá enn lifandi og óháður Ás-
um. Mér virðist þetta ósamrýmanlegt, Mimir Völuspár og
Mímir Yngl. sögu eru hvor úr sínum heimi.
En verður þá Míms höfuð skýrt nema á einn veg? Múll-
enhoff hefur komið með aðra skýringu: Míms höfuð er upp-
spretta (Quellenhaupt, Brunnenhaupt), i einu R'sing hans sem
vatnsvættar og tákn hans sem uppsprettu hinnar dýpstu
vizku. Ef til vill er þetta, eins og tleiri skýringar Múllenhoffs,
of djúpsætt, en bendir þó í rétta átt. Axel Olrik hugsar sér
óðin koma að brunninum og tala við Mími, sem reki að-
eins höfuðið upp úr vatninu (Grundsætninger for sagnforsk-
ning, 91). Þetta gæti vel verið upprunalega hugmyndin, sem
enn væri varðveitt í Völuspá, en hefði síðan verið misskilin
og blandað saman við aðra þjóðsögu, um höfuð haft til
frétta,1) og orðið að sögunni, sem Snorri segir.
47. vísa.
Yggdrasils askur skelfur, en fellur þó ekki (eða slandandi
= allur, frá rótum). Við skjálftann hriktir í hinu gamla tré,
það er sem kveinstafir heyrist frá því (ymja = dynja,
kveina). Þetta er efalaust R'sing landskjálfta. Það nær ekki
nokkurri ált að hugsa sér (eins og B. M. ó. gerir), að Ygg-
drasils askur brenni áður en Surtur kemur til sögunnar með
eldinn og áður en jörðin brennur (52., 57. v.).
jötunn tosnar. Ýmsum getum má leiða að þvi, hver
þessi jötunn sé: Fenrir eða Loki. Þótt Loki sé talinn með
Ásum, verður vafalaust að líta á hann sem jötun að upp-
runa og eðli öllu (smbr. Finnur Jónsson, Goðafræði 96,
þótt hann álíti annars, að í þessari vísu sé ált við Fenri).
1) Óðinn settist undir lianga og hafði fréttir af þeim, Allir dauðir
menn vissu frá mðrgum fréttum að segja, ef rétt var eftir leitað. Til
þess þurftu þeir ekki að hafa verið spekimenn í lífinu. í þjóðsögunni,
sem vitnað var í, er talað um höfuð af nýdruknuðum manni eða
barnshöfuð. Fetta bendir á, að sagan um afhöggna höfuðið hafi upp-
runalega ekki verið sögð um Mími.
12