Alþýðumaðurinn - 19.05.1937, Blaðsíða 2

2
ALPÝÐUMAÐURINN
Samningurinn við Kanpfélag Eyfirðinga og:
Frambjóöandi kommúnista hér á
staönum ruglar allmikið í síöasta
Verkam. um samning þinn, er stjórn
og kauptaxtanefnd Verklýðsfélags
Akureyrar heiir nýlega gert viö
Kaupfélag Eyfirð'nga um verkun á
fiski, sem félagið hefir keypt til að
láta verka hér. Kemur þar fra.m
eijig og víðast í skrifum þessa á-
byrgðarlausa gasprara kenning
kommúnistanna: »Sulturinn er best-
ur«. Eftir þvt sem atvinna fólksii s
er minni, eftir því er hægra íyrir
kommúnistana að gera fólkið æstara
og viti sinu fjær, og eftir því sem
atvinna fólksins er meiri, og liðan
þess skárri, eru ertiðleikar Stein-
gríms Aðalsteinssonar og annara
kommúnLtaviörina minni við sníkjur
þeirra eftir atkvæðum íólksins víð
kosnjngar. Pað hlaut því að koma
illa á þennan erindreka sultarins,
sem fyrir fáum árum stóö fyrir
Nóva-vitfyrringunni frægu, sem hafði
af verkamönnum bæjarins tugi þús-
unda í minnkaðri atvinnu, að ekki
er tekin upp riu hans fræga frammi-
staða frá vetrinum 1933, þegar að
hans ráðum var hindrað að hér
læri fram vetraratvinna, þegar ekk-
ert var framundan annað en auðn
atvjnnuleysisins.
Tildrögin aö samningi stjórnar
Verklýðsfélags Akureyrar og kaup-
taxtanefndar annarsvegar og Kaup-
félags Eyfirðinga hinsvegar eru þau,
að Kaupfélag Eyfii.ðinga hefir keypt
stórfisk og upsa sunnaniands og í
Vestmannaeyjum 3 — 4000 skiþpund.
Af þessum fiski er kominri nálægt
Vs hluti hingað til Akureyrar, en 2/s
ókomnir, Framkvæmdastjóri Kaup-
félags Eyfiröinga, Vilhjálmur Pór,
tilkynnti stjórn Verklýösfélags Akur-
eyrar að Kaupfélagið myndi ekki
sjá sér fært aö flytja hingað norður
jþað af fiskinum, sem enn liggur
íyrir sunnan, ef það yröi neytt til
að greiöa þann taxta við fiskvinn-
una, sem þá var nýsamþykktur af
félaginu, en spurðist hinsvegar fyrir
um þaö, hvort VerklýðsféJagið myndi
láta það afskiítalaust, að sama kaup
gilti við verkun á þessum aðkeypta
fiski og gilti fyrir síöustu hækkun á
takta félagsins, ef verkafólkið vildi
vinna fyrir það kaup.
Eftir að stjórn og kauptaxtanefnd
Verklýðsfélagsins hafði átt tal við
framkvæmdastjóra Vilhjálm Pór, um
þessi mál, og átt um málið tvo
fundi, varð að samkomulagi milli
hennar og framkvæmdastjórans, að
stjórn og kauptaxtanefnd Verklýðs-
félagsins léti afskiftalaust að Kaup-
félag Eyfirðinga láti verka umrædd-
an fisk í akkorðsvinnu fyrir kr. í2,oo
á skippund af stórfiski, en kr. 14,oo
af upsa, ef fólkið við fiskvinnuna
vill ganga inn á það. Pó ábyrgist
Kaupfélagið það að fólk við fisk-
vinnuna fái sama kaup og taxti
Verklýösfélagsins ákvað á siðastliðnu
ári, að því breyttu að þvottur á
upsa greiðist eftir Reykjavíkur-taxta
kr. 1,30 á 100 stykki, og greiðist
þeíta kaup upp í akkorðiö eftir
ákvæðum taxtans. Verði hagur á
akkorðinu greiðist hann fólkinu að
loknu verki hlutfallslega á kaupið.
Kaupfélagið leggur til umbúðir utan
um fiskinn, fólkinu að kostnaðarlausu,
fiskreit, hús fyrir fiskinn og öll
áhöld endurgjaldslaust.
Gert var ráð fyrir því, að vinna
við þessa fiskverkun byrjaði fyrstu
dagana í Mal og yrði aðallega
framkvæmd í Maí, Júní og Júlí, eöa
fyrir síldarvinnutíma, en fiskvinna
hefir jafnaðarlegast ekki byrjað hér
fyrr en í Júníbyrjun, og því staðiö
lengur fram eftir sumrinu, og oít
verið horfinn framhjá besti þurka-
tími sumarsins, siðari hluti Maí og
fyrri hluti Júní, þegar breiðsla á
fiskinum hefir byrjað. Meö þeirri
bættu aðstöðu, að fyrx yrði byrjað
á fiskverkuninni en áður, voru tals-
veiðar líkur til þess, að fólkið hefði
meira upp úr akkorðinu en tíma-
kaupi eftir eldri taxta, en eldri
taxtinn hinsvegar tryggður fólkinu
ef tíðarfar vrði óhagstætt. Var þvl
um tvennt að ræða, að hafna öll-
um tilraunum til samkomulags, og
eiga það á hættu að þeir 2/s hlutar
fiskjarins, sem enn eru ókomnir
hingað, yrðu annaðhvort fluttir út
úr landinu óverkaðir, eöa verkaðir
sunnanlands eða í Vestmannaeyjum,
eða fara þá samningalelð,.sem stjórn
og kauptaxtanefnd Verklýðsfélags
Akureýrar valdi,
Menn vita ekki til að Steingrímur
Aðalsteinsson hafi nokkurn tíma
komið nærri fiskverkun, svo að
hann geti gert sér nokkra grein
fyrir því, hvað vinna við verkun á
fiski kosti á skippund, svo skraf
hans um það, að þéx sé um óhag-
kvæma samninga aö ræða fyrir
fiskverkunarfólkið, er vitanlega ekk-
ert annað en rugl þess fáfræðings,
sem ekkert getur talað af viti um
málíð.
Til þess þó að gera sér fyllstu
grein fyrir því, hver útkoma á
þessu fisjcverkunarakkoröi getur
orðið lökust fyrir íólkið, er rétt að
benda á það, að kauptaxti Verk-
lýðsfélagsins var hækkaður við þessa
vinnu um ca. kr. 0,60 á dag, og ef
svo færi að akkorðið skilaði ekjci
neinum hagnaði, þá fær kvenfólkið,
sem viö þessa vinnu fæst, 60 aur-
um minna fyrir 9 stunda vinnu á
dag, hel'dur en þær verkakonur,
sem yeröa aö ,sæta hlaupavinnu,
en fyrir þetta 60 aura tap á dag
fá konurnar að minnsta kosti 3
mánaöa stöðuga vinnu á þeim tíma,
sem engin stöðug vinna er fram-
kyæmd I bæ,num fyrir verkamenn
eða konur.
Pó ákjósanlegast hefði verið að
þessi vinna, eins og önnur vinna í