Víðir - 04.07.1931, Blaðsíða 2

2
Ví 8 i r
T i 1 k y n n i n g *
Tek á móti sjúklingum í Barnaskólanum til miðvikudags
frá kl. 11—12 f. h. og 2—4 e. h. (Inngangur að vestanverðu).
Kjartan Olafsson
augnlœknir.
legt yrði að sækja bátinn inn á
Eiði ef til hans þyrfti að taká
hér innan hafnar eða aðallega að
austanverðu, hefur stjórn Björg-
unarfélagsíns ákveðið, að smíða
björgunarbát, sexæring, mjög
vandaðann og á að hafa hann í
nausti í Hafnareyri ef ieyfi hafnar-
nefndar fæst til. Sá bátur er nú
í smíðum hjá Hr. Runólfi Jóhanns-
syni bátasmið hér.
Björgunarfélagið hefur fengið
Hr. Peter Andersen til að hafa
umsjá meö bátum þessum eins
og öðrum björgunartækjum sem
það hefur, og mun vandtenginn
til þess hæfari maður.
I vetur auglýsti féiagið eftir
mönnum sem vildu styðja þessa
viðleitni til björgunar með þvi
að gefa sig, fram við Peter
Andersen og taka þátt í æfingum
sem ætlast er til að hlaupið sé
í, þegar ekkert er til starfa alment.
það var. ennfremur tilkynt að
ekki væri til ætlast að menn
gerðu þetta fyrir ekki neitt.
Líklegt væri að margir í öðru
eins sjóplássi eins og Vestmanna-
eyjar eru, hefðu orðið til þess
að láta skrá sig Peter til æfinga
og fá sér róðrarsprett við og við,
en sú hefur ekki orðið raunin á.
Ég veit ekki hvort það er af
tómlæti, eða hvaða ástæðum það
er, að menn hafa tii þessa ekki
sint málaieitun Björgunarfélagsins,
en víst er þaö, að hásetar á
bátinn eða bátana eru ófengnir
enn, af því engvir gefa sig fram.
það er ekki vansalaust að svo
gangi til lengdar og vil ég því
vekja athygli sjómauna á áskorun
þeirri er birt er hér á öðrum
stað í blaðinu. Vonast ég til, að
það verði ekki látið spyrjast, að
hér í Vestmannaeyjum sé ekki
hægt að manna þær fleytur sem
eiga að vera til taks til björgunar
hér við höfnina ef þörf gerist.
/• /»• J-
þegar ég lifdi á
midöldunum.
í danska blaðinu „Tidens Kvin-
der* útg 2. júní eiðastl. birtist
viðtal við Júlíönu Sveinsdóttir
málara, frá Sveinsstöðum hér í
Eyjum, undir ofanritaðri fyrirsögn.
Viðtal þetta er nokkurslionar
Vestmannaeyjalýsing frá títnabid
því er ungfrúin var í æsku sem
mun vera um og eftir aldanótin,
og geta nú Vestmannaeyingar
þeir er muna þá tíð, séð hversu
minnisgóð Júlíana er.
Vil ég því biðja Víðir um að
fiytja viðtalið, lauslega þýtt.
„Jú það er alveg satt, ég hef!
lifað á miðaldartímum". Júlíana
Sveinsdóttir, hinn ágæti fslendski
málari, sem nú sýnir málverk
sín. hér í borginni, brosir og
horfir á mig eins og hún vildi
ssgja: „Nú haldið þér náttúrlega
að ég sé dálítið geggjuð.* Svo
heldur hún áfram: „Jeg er fædd
í Vestmannaeyjum, litla bænum
sem þér sjáið hér málverk af.
þegar ég var lítil stúlka var hin
lirla eyja, sem liggur fyrir súnn-
an ísland og tilheyrir því, alveg
utan við menninguna, hálfgleymd-
ur blettur þar sem lifshættir
voru hinir sömu og þeir höfðu
verið í aldaraðir.
Hugsið þér yður t.d. það, að
við börnin bundum lærleggi úr
kindum undir stigvélin okkar til
þess að renna okkur á á ísnum
Minnir það ekki á beinskauta þá
er menn notuðu á miðöldunum?
þér sjaið hvort ég segi ekki
satt.
Á löngum vetrarkvöldum sát-
um við heima í litlu húsunum
við kertaljós steipt úrsauðatólg.
þar var spunnið tætt og ofið.
Fénaðurinn og fiskiveiðarnar
voru aðal lífsbjöig eyjabúa. þér
sjáið þarna á myndinni stóran
næstum lóöréttan klett. Hann er
utan við bæinn og liggur að sjó,
en inn með honum er dálítil vík
og er þar leiðin inn að bænum.
Á þessum kletti bjó enginn inað-
ur, en stórir fjárhópar eru þar
vetur og sumar þvi hann er allur
grasi vaxinn. Á vorin er féð
rekið saman og rúið og á haustin
er því slátrað, annars ganga kind-
urnar þar allan ársins hring. þegar
hvassviðri eru þurfa skipin of't
að liggja hinumegin við klettinn
dögum saman, áður en hægt sé
að koma farþegunum á land.
Hversu oft hefi ég þegar ég
var barn, horft upp í þennan stóra
klett og öfundað kindurnar, þær
voru þarria uppi og gátu horft
út yfir hafið, já horft um viða
veröld. Jeg hugsaði þá um það
að kletturinn snéri beint til norð-
urs, og ef sjón mín væri nógu
skörp gæti ég séð ísland af toppi
hans. En ísland og Reykjavík
voru á þeim tíma ímynd hins
víða umheims, í augum litlu Vest-
manneyjastúlkunnar.
Sjáið þér litlu kirkjuna þarna
á miðri myndinni? Getið þér
hugsað yður að mesta skemtun-
in sem við börnin gátum fenglð
var að fara til kirkju með full-
orðna fólkinu. þar var aðal sam-
komustaðurinn. Presturinn var
einskonar fréttablað, frá honum
komu á sunnudögum allar helstu
fréttir tilkynningar og þessháttar.
Hvergi nema við kirkjuna hitti
maður fólk frá öðrum bæjum á
eyjunni og fékk að vita hvernig
þvi Ieið.
Aðfangadagskvöld var að mínu
áliti það skemtilegasta sem til
var. þegar fólkið kom í kirkjuna
það kvpld, var hún hálfdimm,
aðeins tvö kertaljós lóguðu á
altarinu, en þegar allir voru
saman komnir í kirkjuna, kom
hringjarinn með stiga og stóra
köifu fulla af heimasteyptum
tólgarkertum. Eftir endilangri
kirkjunni, innan frá altari og
fram að dyrum var stór trébogi,
og voru kei tin fest þar á. Hringjar-
inu kveikti á kertunum jafnóöum
og hann festi þau, og fór að því
mjög hátíðlega. ,þegar kertin
höfðu öll verið tendruð fundust
mér sannarlega vera komin jól.
í ungdæmi mínu var hjá okkur
gamall læknir, skemtilegur og
smáskrítinn. Hann var ekki
sérlega vel aö sér í hinni göfugu
lækniiist, það eina sem honum
heppnaðist vel, var að hjálpa
konum í barnsnauð. AÖ ööru
leyti voru allar hans læknisað-
terðir mesta kák og eftit miðaidar-
venjum. Hann tók mönnum blóð
og koppsetti, það voru í raun
og veru þær einustu læknisað-
ferðir, sem hann notaði. Jú hann
ráðiagði lika laxðrolíu. þegar
hann kom til sjúkra gaf hann
þeim undantekningariaust þetta
góða meöal, hvað sem annars
gekk að þeim. Seinna hefir
verið sagt um hann, að hann
hafi að minsta kosti drepið 10
menn sem höfðu botnlangabólku
með þeirri læknisaðferð. Manni
sem hatði nýrnabólgu ráðlagði
hann að fá sér duglega í staupinu.
Að öðru ieyti var hann besti
maður, skemtilegur og fuilur
með gletni.
Mamma mín hafði ekki sérlega
rnikið álit á honum, Hún treysti
sjálfri sér betur og svo lyfsalanum
þegar bróðir minn, sem var
dæmalaus hrakfallabálkur, hafði
meitt sig eitthvað, t. d. handlegs
eða fótbrotnað, kaus hún heldur
að binda um það sjálf, en að láta
læknirinn gera það.
Við lyfsalann hafði hún það
þannig að hún bara bað um það
sem hún þurfti og fékk það.
Skemtanir voru ekki sérlega
miklar á þeim tímum, og ekki
aðrar en þær sem við fundum
upp á sjálf. Sambandið [við urn-
heiminn var mjög undir tilviljun
komið. T. d. hefi ég mörg hundruð
sinnum séð tendrað bál á hinum
áðurnefnda háa kletti, til þess
að komast í samband við Island
cg þar með umheiminn.
Nú er náttúrlega kominn þar
tilsími og ritsími, hátalarar færa
i inum miðaldarlegu æskustöðvum
nínum allar nýjustu frétfir og
Iljóðfæraslátt hvaðan sem er úr
heiminum. Og auðvitað er komið
þar nýtísku kvikmyndahús.
Getið þér nú skilið að ég hefi
IHðÍr
- Kemur út einu sinni í viku -
ÚtgeFandi:
E y j a p r e n t s m i ð j a n h. f.
Afgreiðsluinaður:
Sig. S. Scheving
Simi 129. Pósthðlf 16:
Verð:
Innanbæjar Ur. 0.50 á mánuði,
úti um land kr. 6.50 árgangurinm
Auglýsingaverð: kr. 1150 cm.
fylgt framþróuninni alla leið frá
miðöldunum? “
Svo mörg eru þau orð. Málverk
það er getur um í viðtalinu er
af Vestmannaeyjum, og er mynd
af þvi blaðinu.
H.
þrælahaldjð
í Rússlandj.
L
Ráöstjórnin rússneska hefur
tekið upp þá aðferð að flytja út
vörur i stórum stil og selja undir
framleiðsluverði nl þess að afia
sér skotsilfurs og til að koma
framleiðslu annara landa i öng-
þveiti sem af verðfaliinu leiðir.
Böl það sem rússar koma af
stað með þessu móti sérstaklega
hjá verkamönnum Vesturevrópu
og Vesturheims, verður ekkl
með tölum talið.
Nú var nýlega tilkynt í útvarps*
iréttum, að Bandarikin væru í
þann vegin að iögieiða ínnflutn-
ingsbann á þeim vörum, sem
framle ddar væru með vinnu
ófrjalsra manna, eða nauðungar-
vmnu, og fylgdi það með frogn-
inni. að bann þetta myndi ná tii
alirar framieiðsiu rússnesku
þjóðarinnar, þareð Bandaríkja-
stjórnin hefði sönnur fyrir því,
aö öll framleiðsla í Rússlandi,
væri unnin í nauðungarvinnu.
Svo ömurleg eru kjör hinnar
rússnesku þjóðar undir harð-
stjórnarsvipu íáðstjórnarinnar.
Nokkrir sanntrúaðir atvinnu-
lausir norskir kommúnistar,
ætluðu á dögunum að tíytja til
Rússlands til að leita sér atvinnu,
og fóru á fund rússneska sendi-
herrans í Oslo til að fá vegabréf
og upplýsingar.
Eftir að hafa fengið fræðslu
um kjörin sem þeim var ætlatf
að vinna fyrir, hættu menn
þessir við ferðalagið og sátu
kyrru fyrir í Noregi.
Rússar eru sem óöast að koma
sér upp Hskiflota, stórum nýtisku
togurum. Fari þeir eins að með
fiskinn eins og þeir gera með
aðrar vörur, stafar þeim löndum
er fisk framleiða, ekki síst íslandi,
stór hæit af verðfalis braski
þeirra. Alt er þetta gert til að
koma af 3tað vandræðum f heim-
inum og byltingum, þar sjá