Hlín - 01.01.1927, Síða 89

Hlín
87
Eftir stutta viðuríúgn, sem kostaði nokkurra manna líf
af beggja hálfu, kjöri Svíakonungur þann kostinn, að
gerast konungur Norðmanna með frjálsum vilja þeirra
og samþykki heldur en þreyta lengur ófrið við þá, og
vann það til að viðurkenna sj álfstæðiskröfur þeirra og
vinna eið að þeirri stjórnarskipun, er þeir sjálfir höfðu
sett sjer, og trygði þeim meira sjálfræði gagnvart Tcon-
ungi, en nokkur önnur þjóð átti að hrósa, þar sem ann-
ars konungur rjeð ríki. Um næstu áramót var Noregur
þingfrjálsasta konungsríki í heimi, eftir að hafa lotið
erlendum konungi í 400 ár og verið alsviftur ríkisrjett-
indúm í nálega þrjár aldir. .
En með þessu var þó eigi sjálfstæðisbaráttu Norð-
manna lokið að fullu. Þetta var fyrri þátturinn. Hinn
síðari, úrslitaþátturinn, gerðist 1905. Þangað til höfðu
Norðmenn sama konung og Svíar og sumt fleira saman
við þá. Þeim þótti sem Svíar vildu löngum halia á þá í
sambúðinni, og konungur draga um of Svía táum. Gerð-
ust margar greinar með þjóðunum og harðnaði á togum
eftir því sem á leið. Þar kom að lokum, að konungur gat
engan Norðmann fengið fyrir ráðherra. Þá lýsti Stór-
þingið því yfir, að hann gæti ekki lengur veríð konung-
ur Norðmanna, og væru þeir lausir allra mála við hann
og Svía. Konungur og Svíar töldu Norðmenn enga
heimild hafa til að slíta sambandinu upp á sitt eindæmi,
nje segja konungi upp hlýðni og hollustu. Horfði um
hríð til fulls fjandskapar og friðslita með þeim frænd-
þjóðunum. Vjer íslendingar vorum margir alveg á glóð-
um, meðan þessu fór fram, hleruðum með öndina í háls-
inum eftir hverri fregn er þá barst frá frændum vorurn
austan um hafið. Vorum svo mjög milli vonar og ótta
um það, til hvers mundi draga, hvað verða mundi úr
blikunni í austri, hvort hún mundi boða hríðarveður
blóðs og báls, er steypti þeim í hörmung og ógæfu, eða
væri hún árroði nýs tímabils, er færði þeim nýja frægð