Heilbrigðismál - 01.09.1981, Blaðsíða 13

Lyfjaiðnaður
getur orðið mikilvæg
atvinnugrein hér á landi
Grein eftir
Guðmund Steinsson
Stöðluð forskriftarlyf og skráð
sérlyf skulu, samkvæmt lyfjalög-
um, framleidd af þeim lyfjafyrir-
tækjum sem hlotið hafa starfsleyfi.
Til arsloka 1983 er þó heimilt að
framleiða stöðluð forskriftarlyf í
lyfjabúðum, að uppfylltum vissum
skilyrðum. Nú hafa Lyfjaverslun
ríkisins, Pharmaco hf., heildverslun
Stefáns Thorarensen hf. og
Reykjavíkurapótek fengið starfs-
leyfi og öll hafa þessi fyrirtæki
fengið skráð lyf á sérlyfjaskrá hér á
landi. Lyfjaeftirlit ríkisins hefur
eftirlit með fyrirtækjunum.
Lyfjaverslun ríkisins hefur ný-
lega lokið uppbyggingu endur-
bættrar aðstöðu til lyfjaframleiðslu
og er nú vel útbúin til framleiðslu
stungu- og dreypilyfja auk annarra
lyfjaforma.
Pharmaco hf. stundar alhliða
lyfjaframleiðslu, en framleiðir þó
ekki dreypilyf. Pharmaco hf. varð
fyrst íslenskra fyrirtækja til þess að
fá skráð íslensk sérlyf. Fyrirtækið
hefur nú framleiðsluleyfi til bráða-
birgða en er að innrétta nýtt hús-
næði fyrir lyfjaframleiðslu sína.
Heildverslun Stefáns Thoraren-
sen hf. ræður yfir nýrri aðstöðu til
töfluframleiðslu og Reykjavíkur-
apótek hefur endurbætt fram-
leiðsluaðstöðu sína.
Öryggisþáttur
Innlendur lyfjaiðnaður er nauð-
synlegur öryggisþáttur í heilbrigð-
isþjónustu hverrar þjóðar. Því öfl-
ugri sem þessi iðnaður er, þeim
mun meira öryggi veitir hann.
Þjóð sem getur ekki sjálf framleitt
sín nauðsynlegustu lyf er illa á vegi
stödd, ef náttúruhamfarir og hóp-
slys ber að höndum eða samgöngur
við önnur lönd bregðast.
Lyfjaiðnaður er í eðli sínu þann-
ig að hann gæti hentað mjög vel við
islenskar aðstæður, ef rétt er á
málum haldið. Hráefni til lyfjaiðn-
aðar verður að flytja til landsins, en
þau eru oftast tiltölulega ódýr
miðað við fullunna vöru, eða að-
eins um 30% af heildarkostnaði.
Það er einmitt þessi mikla verð-
mætaaukning sem gerir innlenda
framleiðslu lyfja svo sjálfsagða að
furðulegt er að hún skuli ekki nú
þegar vera orðin álitleg atvinnu-
grein hér á landi.
Nágrannar okkar á Norðurlönd-
um hafa fyllilega gert sér grein fyrir
þessu og þar hafa risið upp stórar
lyfjaverksmiðjur sem jafnframt því
að selja lyf á innanlandsmarkað eru
einnig stórir útflytjendur lyfja.
Danir og Svíar framleiða og selja
lyf fyrir meiri fjármuni en sam-
svarar heildarneyslu landanna á
lyfjum.
Einkaleyfi
Augljóst er að alltaf þarf að flytja
talsvert magn af lyfjum til landsins,
bæði vegna sérstöðu þeirra svo og
vegna þess að ýmsir lyfjaframleið-
endur öðlast einkaleyfi á fram-
leiðslu þeirra lyfjaefna sem þeir
hafa þróað í eigin rannsóknarstof-
um. Hér á landi er ekki hægt að
öðlast einkaleyfi á lyfjum, en hægt
er að fá einkaleyfi til 15 ára á sér-
stökum aðferðum til framleiðslu
lyfjaefna, ef notaðar hafa verið áð-
ur óþekktar aðferðir. Þeir sem geta
framleitt þessi lyfjaefni með öðrum
aðferðum selja oft efnin á frjálsum
markaði. Einnig selja einkaleyfis-
hafar lyfjaefna þau oft á frjálsum
markaði. ísland nýtur hér nokk-
urrar sérstöðu, þar sem lyfjamark-
aður er ekki stærri en svo að mörg
lyfjafyrirtæki hafa ekki hirt um að
útvega sér einkaleyfi á lyfjaefnum
hér á landi.
Þróun lyfjaefna í lyfjaform er
vinna sem lögð er fram af fram-
leiðanda viðkomandi sérlyfs og
verður hann að staðla framleiðslu
sína og gera á henni nauðsynlegar
rannsóknir, til þess að fullvissa sig
um gæði hennar. Það er því engan
veginn öruggt að upprunalega
Fréttabrét um HEILBRIGÐISMÁL 3/1981 13