Morgunn - 01.06.1944, Blaðsíða 72

68
M O R G U N N
engum að minnast á slíka hluti við sig. Slíkir menn verða
aldrei umbótamenn í mannlífinu og styðja ekki framþró-
unina, vegna þess að þeir skilja ekki nauðsyn hennar.
Slíkir menn eru á stöðugum flótta undan sannleikanum,
ef hann er ekki gómsætur.
Með þessari eigingjörnu sjálfs-varðveizlu sýnast þeir
vera búnir að tryggja sig gegn þekkingunni á grimmdinni,
þjáningunni og baráttunni í heiminum umhverfis þá, og
hafa skapað sér einhvern imyndaðan heim, sem þeir hafa
tekið sér bólfestu í, en eru þó ekki hamingjusamir. Já, ef
maður gagnkynnist þeim sér maður, að þeir eru hamingju-
snauðir og óánægðir í þessum ímyndaða heimi sínum, þar
sem byrgt er fyrir alla glugga, sem vita út að erfiðleik-
unum og baráttunni gegn hinu lága í lífinu.
Hættan á andsetni (obsession) í transinum er vissu-
lega hverfandi lítil, og ég efa sjálf, að hún sé nokkur til,
ef maðurinn leggur annars stund á rétta breytni og rétta
hugsun, að svo miklu leyti, sem hann ræður við. Með „and-
setni“ á ég við þann möguleika, að illur eða óþroskaður
andi nái varanlegu valdi yfir huga miðilsins meðan hann er
í transi.
Til er eitt hugarástand, sem vér verðum framar öllu
öðru að vera á verði gegn, en það er sjálfelskan.
Hún er, að mínu viti, langsamlega oftast undirrótin að
erfiðleikunum, vonbrigðum og mistökum þeirra, sem
leggja stund á þjálfun sáh’ænna hæfileika.
Hún er líka undirrótin að flestum tegundum geðveik-
innar.
Ég hefi kynnzt mörgu geðveiku fólki vegna þess, að ég
hefi fundið, að af einhverri þeirri ástæðu, sem ég þekki
ekki, hefi ég góð áhrif á það. Þess vegna legg ég stund á
að standa í sambandi við það. Jafnvel hjá kyrrlátum og
blíðlyndum sjúklingum finnum vér undir yfirborðinu
merki ósigrandi sjálfselsku. Hún duldist í djúpum sálar
þeirra, unz sjúkdómur eða einhver önnur orsök leysti hana
svo úr læðing, að þessir vesalings sjúklingar fá að lokum
j