19. júní - 19.06.1971, Blaðsíða 11

menntun og stöðu, hlýtur af því
að leiða rækileg endurskoðun á
verkaskiptingu við einstaklings-
bundin þjónustustörf, svokölluð
heimilisstörf.
Uppeldi og menntun karla
hefur til þessa verið vanrækt,
bæði innan veggja heimila og
menntastofnana. Ennþá gera
skólar lítið sem ekkert til að
kenna piltum að sinna algeng-
ustu viðfangsefnum daglegs lífs
á eigin heimili. Stúlkubörn fá
í því einhverja úrlausn. Per-
sónuleg þjónusta fæst ekki
ókeypis: Hollur matur á borð,
uppbúið rúm, hrein híbýli, burst-
aðir skór.
Ekki eru það einasta meðlim-
ir fjölskylduheimila, sem þarfn-
ast þjónustu. Hvort holdur menn
velja að búa einir sér, í komm-
únu eða með fjölskyldu sinni,
eru ákveðnar lágmarkskröfur
um heppilegt mataræði, hrein-
iæti og ráðdeild forsenda geð-
heilsu og líkamsþrifa.
Því ekki að veita uppvaxandi
karlþjóð jafnrétti á þessu sviði,
svo að enginn karl þurfi að
kvænast til þess eins að eignast
matselju og þjónustu? (Og eng-
in kona að giftast til þess að ná
í fyrirvinnu.)
Nú á tímum er fólki í sjálfs-
vald sett, fremur en áður var,
hvort það vill binda sér þá
bagga, sem af ómegð leiðir.
Tíðkazt hefur um sinn að leggja
mjög einhliða áherzlu í ræðu og
og riti á skyldur móður við börn
sín. Ósannað er, að börnum sé
hollt, að mæðurnar einar annist
þau fyrstu æviárin, má eins
leiða að þvi líkur, að börnin og
feður þeirra hafi gott af að
kynnast á hversdagslegum vett-
vangi, ef þau kynni gætu glætt
ábyrgðarvitund á báða bóga.
Mitt álit er, að jafnrétti karia
og kvenna verði ekki annað en
dauður bókstafur, meðan konur
eru aldar upp til þess að gerast
þjónar og ráðstafa fjármunum,
en karlar til að þiggja þjónustu
og afla peninga.
Vigdís Jónsdóttir.
Konan og samfélagið
Sigurður Thoroddsen
1 þessari stuttu grein mun í
fáum orðum drepið á ýmis at-
riði varðandi sum vandamál
þeirra, er heimilisstörf stunda.
Segja má, að frá upphafi hins
mannlega samfélags hafi því
verið stjórnað einvörðungu af
karlmönnum, og að konan hafi
þar lítið fengið nærri að koma.
Er reyndar svo enn, t. d. um
mestan hluta Afríku, Asíu og
Suður-Ameríku. 1 Evrópu er
þessu öðruvísi farið, a. m. k.
eftir að kvenréttindi urðu al-
mennt viðurkennd og konur
fengu kosningarrétt.
Oft hefur þeirri spurningu
verið varpað fram: Gera konur
aði’ar kröfur til skipulagningar
samfélagsins en karlmenn? Svo
lengi sem konur stunda heim-
ilisstörf að mestu leyti, eru kröf-
ur þeirra til umhverfisins eðli-
lega aðrar en karlmannsins.
Kröfur kvenfólksins eru í beinu
framhaldi af hlutverki þeirra
og starfi i samfélaginu. En hvert
er þá hlutverk kvenfólks í þjóð-
félagi voru. Eins og áður kom
fram, stunda flestar konur, sem
komnar eru yfir tvítugt, heim-
ilisstörf. Hins vegar er nú til-
hneiging í þá átt, að fleiri og
fleiri konur stundi sín störf utan
heimilisins. Og eflaust kemur að
því, að einungis lítill minnihluti
kvenna á starfsaldri hefur heim-
ilisstörfin sem aðalstarf.
Þetta er eðlileg og sterk til-
hneiging, sem erfitt, og væntan-
lega óæskilegt er að snúa við.
Svo sem kunnugt er, skapar
þessi þróun ýmis vandamál,
samhliða því sem hún leysir
mörg. Við þessu hefur samfélag-
ið brugðizt misjafnlega. Flest,
sem gert hefur verið í þessu efni,
leysir einungis hluta vandamáls-
ins. Á því hefur aldrei verið tek-
ið sem heild. Sá hluti heimilis-
starfanna, sem helzt hefur verið
reynt að leysa, er gæzla barn-
anna.
Miðað við önnur störf í sam-
félaginu hafa heimilisstöi’fin
ýmis sterk séreinkenni. Mest
áberandi er hinn algeri skortur
á sérhæfingu. Sá sem stundar
19. JÚNÍ
9