Vísbending - 25.09.2009, Page 4

4 V í s b e n d i n g • 3 8 . t b l . 2 0 0 9
framhald af bls. 1
Aðrir sálmar
Ein af afleiðingum bankahrunsins er að Íslendingar hafa staðið einir
og óstuddir í samfélagi þjóðanna. Að
minnsta kosti er það upplifun margra
landsmanna. Ögmundur Jónasson fer
örugglega nærri tilfinningu margra
þegar hann segir á vefsíðu sinni:
„Alltaf voru Íslendingar með hnífinn
gömlu nýlenduherranna á barkanum.
Handrukkararnir í AGS mættu þeim
til fulltingis með sínar þumalskrúfur
og ESB sýndi að þegar á reynir þjónar
bandalagið fyrst fjármagni, síðan fólki.“
Enginn vill lána Íslendingum peninga,
ekki einu sinni Norðurlandaþjóðirnar
að Færeyingum undanskildum. Það er
ekki að undra að krafa margra sé, að
fyrst enginn vill vera vinur þjóðarinnar
þá skuli Íslendingar arka áfram einir.
Menn segja sem svo: „Við þurftum ekki
á útlendingum að halda hér áður fyrr.
Þjóðin lifði það af.“ Skoðun þessu lík
virðist orðin stefna heilla flokka.
Máltækið segir: Guð hjálpar þeim
sem hjálpar sér sjálfur. Það skrítna er að
svo virðist sem þjóðin hafi engan áhuga
á að hjálpa sér sjálf. Iðnaðarráðherra
neitar að endurnýja viljayfirlýsingu
um uppbyggingu álvers á Húsavík.
Umhverfisráðherra tefur lagningu Suð-
vesturlínu og þar með áform um álver
í Helguvík. Samningum um gagnaver
er enn ólokið. Kaup Magma energy á
hlut í HS Orku eru fordæmd. Það er
eins og ráðamenn þjóðarinnar vilji ekki
fá útlendinga til þess að koma að nýrri
uppbyggingu.
Ágætur hagfræðingur lýsti ástandinu
svona: „Hvað gerir maður, ef frændi
manns kemur til manns eftir að
hafa drukkið frá sér aleiguna og sett
fjölskylduna á vonarvöl og biður mann
svo að gefa sér milljón? Segir maður nei?
Ekki endilega, en maður myndi segja
honum að hann fengi milljónina, ef
hann færi í meðferð.“ Því miður virðist
ástandið æ meira minna á það, að þeir
sem stjórna landinu vilji ekki fara í
meðferð. Stjórnin slær á hönd þeirra sem
vilja byggja upp með þjóðinni, kannski
af ótta við að þeir gætu grætt peninga
líka. Íslendingar neita að hjálpa sér
sjálfir og neita samvinnu við útlendinga.
Ef guð er útlendingur viljum við ekki
hjálp frá honum heldur. bj
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575. Myndsendir: 561 8646.
Net fang: visbending@heimur.is.
Prentun: Heimur. Upp lag: 700 eintök.
Öll réttindi áskil in. © Ritið má ekki afrita
án leyfis út gef anda.
Minn herra á engan vin
framhald af bls. 3
Peningastefna óskast
Peningastefna Seðlabankans miðaði lengi
vel fyrst og fremst að því að ná ákveðnu
verðbólgumarkmiði. Það markmið náðist
aldrei, fyrst og fremst vegna þess að það
er mjög erfitt að hafa áhrif á hagkerfi eins
og það íslenska þar sem fyrirtæki voru að
miklu leyti með lán í erlendri mynt sem
fylgja allt öðrum vaxtalögmálum. Um
skipbrot þeirrar stefnu þarf ekki að ræða
frekar.
Í janúarhefti Peningamála Seðla bank-
ans kemur eftirfarandi fram: „Megin-
viðfangsefni peningastefnunnar um þessar
mundir er að stuðla að stöðugleika í
gengismálum og styrkja gengi krónunnar.“
Þessi stefna virtist halda fram í mars, en
fram undir miðjan mánuðinn styrktist
gengi krónunnar smám saman. Eftir það
veiktist hún á ný fram í ágúst en hefur
haldist tiltölulega stöðug síðan. Stefnan
virtist í góðu samræmi við upprunaleg
markmið Alþjóða gjaldeyrissjóðsins.
Eftir síðasta fund peningastefnu-
nefndar kemur fram ný stefna: „Á meðan
á umbreytingaskeiðinu stendur munu
ákvarðanir í peningamálum taka mið
af því markmiði að stuðla að stöðugu
gengi krónunnar.“ Hér er því búið að
leggja á hilluna hugmyndir um styrkingu
krónunnar á „umbreytingaskeiðinu.“
Ekki er fyllilega ljóst hvaða tímabil
það er og hvenær því lýkur, en ætla má
að áfanga yrði náð ef samkomulag um
Icesave-skuldirnar lægi fyrir, endurreisn
bankanna væri lokið og fjárlög samþykkt.
Vonandi er það ekki óhófleg bjartsýni
að vona að þessir áfangar náist á næstu
þremur mánuðum. Samkvæmt því ætti
gengi krónunnar að geta styrkst upp úr
áramótum.
Lítill vafi virðist leika á því að Seðla-
bankinn lítur til samvinnu við Seðlabanka
Evrópu í náinni framtíð. Svo vitnað sé
aftur í minnisblað Deutche Bank þá
hefði Ísland þá eins og Írland „aðgang
að fjármagni til að aðstoða bankakerfið
og ríkissjóð. ... Náttúruleg auðæfi og
aðildarumsókn Íslands að ESB leiði til
þess að landið eigi möguleika á að ná
sér snögglega að nýju á næstu eina eða
tveimur árum.“
Ársæll og Heiðar Már koma inn
á hættuna við krónu í höftum í
niðurlagsorðum: „Ekkert nútímahagkerfi
getur starfað á hagkvæman hátt í
miðstýringu. Ísland þarf að hafa aðgang
að fjármagnsmarkaði. Einfaldasta leiðin
til þess er að færa landið inn á alþjóðlegt
gjaldmiðilssvæði með upptöku nýrrar
myntar. Við það yrðu fjármagnshreyfingar
frjálsar á ný, vaxtakostnaður myndi lækka
gríðarlega, verðbólga hjaðna og hagvöxtur
taka strax við sér. Við það yrði Ísland
einnig laust við þá hættu sem nú steðjar
að hagkerfinu – að til verði nýr aðall á
Íslandi – hafta-aðallinn.“
til húsnæðis en 69% hagfræðinganna
töldu flesta kaupa hús af eðlilegri
stærð. Bandaríkjamenn taka samkvæmt
könnuninni helst rangar ákvarðanir um
sparnað því heil 70% aðspurðra telja fólk
spara of lítið þar í landi.
Að lokum var spurt hvort hagvöxtur
leiddi til meiri velsældar og hamingju.
Samkvæmt umfangsmikilli félagslegri
rannsókn frá 2006 hefur hamingja
Bandaríkjamanna staðið í stað allt
frá árinu 1972 á sama tíma og mikill
hagvöxtur hefur skilað meiri tekjum en
hafa áður þekkst. Þrátt fyrir það trúir
næstum helmingur aðspurðra því að Kári S Friðriksson
hagvöxtur leiði til aukinnar hamingju. Þó
skiptir hagvöxtur ekki jafnmiklu máli og
ætla mætti út frá mælikvarða hagfræðinga
um að peningar séu það eina sem skiptir
máli. Þeir leggja greinilega aðra merkingu
í velferð en í hamingju, því 88% töldu
hagvöxt leiða til aukinnar velferðar.
Doktorar í hagfræði hafa ekki fullkom-
inn skilning á þjóðfélaginu. Flestir hafa
þó einlægan áhuga á því hvernig má
bæta (efnahagslega) velferð fólks. Þeir
vita kannski ekki hvernig á að auka
hamingjuna, en góða hugmynd hvernig
bæta mætti velferð.
Eftir síðasta fund
peningastefnu­
nefndar kemur fram
ný stefna: „Á meðan á
umbreytingaskeiðinu
stendur munu ákvarð­
anir í peningamálum
taka mið af því mark­
miði að stuðla að
stöðugu gengi
krónunnar.“