Tímarit Tónlistarfélagsins - 01.06.1938, Blaðsíða 10

Tímarit T ó n 1 i s t a r f é 1 a g s i n s
snúa sveif nokkra snúninga, meðan rafmagnið var ókomið,
voru snillingarnir komnir inn í stofuna og fluttu verk
meistaranna meðan hljómplöturnar entust. Það er raunar
ekki víst, að hér væru alltaf snillingar eða meistaraverk á
ferðinni, en hvað um það, hér voru þægindi og tækni hins
nýja tíma og það var þungt á metunum. En nýi tíminn átti
enn eftir góða gjöf í pokahorninu og það var útvarpið. Nú
varð fyrirhöfnin enn minni, aðeins að hlusta, þeir sem
hlusta vildu. Þegar útvarpið tók til starfa hér, losnuðu ein-
staklingarnir við þann kostnað að kaupa grammofón og
plötur*, því vitanlega tók það þennan góða grip í þjónustu
sína, og ætlaði honum vandasamasta hlutverkið í tónlistar-
flutningnum, var það álitið mikið happ og þægileg lausn á
miklu vandamáli. Með þessu er ekki sagt, að þessi tæki nú-
tímans séu þýðingarlaus eða óþörf, það er langt frá að svo
sé, þó misnotkun þeirra verði ekki bót mælt, ef hún á sér
stað. í þessu sambandi er aðalatriðið að þau komu hingað á
óheppilegum tíma. Undirbúningurinn til þess að geta not-
fært þau á heppilegan hátt, var ekki nægilega mikill, eða
máske réttara sagt enginn. Starfsemi útvarps yfirleitt er
enn ekki löng og því erfitt að dæma um áhrif þess, en
einhver grunur mun nú vera að vakna um það, að vélrænn
flutningur tónlistar, sérstaklega í tvöföldum skilningi, sé
vafasamur gróði og megi ekki ná yfirtökunum.
Næst kemur svo viðskiptakreppan, sem óþarft er að fjöl-
yrða um. En það er kunnugt, að ef einhvert þurrð verður á
gjaldeyri, þá eru hljóðfæri sú vörutegund, sem fyrst er
bannaður aðflutningur á. Svo hefir nú verið lengi og við
það situr, en meðan svo er, þarf ekki að vonast eftir miklum
framförum í alþýðlegum tónlistariðkunum.
í síðasta hefti þessa rits sagði Dr. Edelstein nokkuð frá
þeim hreyfingum, sem nú eru ofarlega á baugi í Þýzkalandi
í þessum efnum. Til þess að gera útbreiðsluna örari, eru
tekin upp sum hljóðfæri fyrri tíma, sem að mörgu leyti eru
heppileg, bæði hvað meðferð og verðlag snertir. Sú skoðun
ryður sér nú víðar til rúms en í Þýzkalandi, að eitthvað verði
að gera til að hefja gengi lífrænnar tónlistar. Sá mikli að-
42