Saga

Ataaseq assigiiaat ilaat

Saga - 1964, Qupperneq 176

Saga - 1964, Qupperneq 176
168 RITFREGNIR mun fram í ragnarök dæma lifendur og dauða. T.-P. segir, að „ekki er óhugsandi, að goðsagan um Óðin hafi orðið fyrir áhrifum af Kristi á krossinum. En sé svo, hafa kristnu hugmyndirnar orðið algerlega samræmdar arfteknum heiðnum hugmyndum. Við gætum vænzt þess, að víkingur á Bretlandseyjum hafi virt fyrir sér mynd af deyjandi Kristi og fundizt hún tákna deyjandi Óðin. Þetta gat orðið undirrót að skáldlegri framsetningu goðsögunnar (um dauða á Yggdrasli) og tengingu á slíkum trúarminnum sem þeim, að guð væri fórnfærður guði i gálga, kvalinn þorsta, lagður spjóti í gegn, birtist síðan upp- risinn, þótt hvert eitt þessara atriða ætti sér rætur í heiðinni arf- sögn.“ Vel mætti hugsa sér Snorra hafa hagað myndskoðun sinni af jafn- opinni skilningsþörf og þann viking, þótt Snorri hefði klerkmennt umfram, þegar hann las goðdýrkunarefnið i Eddu sinni út úr eddu- kvæðum og skáldamálsmyndum. Sé svo, hafa rangfærslur heiðinnar trúar að sjálfsögðu getað átt sér stað (auk lausbeizlaðrar gamansemi hans), en ekki sem viljaverk. Að ekki sé viljaverk neita raunar þeir skýrendur goðsagnaritarans Snorra fyrr og nú, sem telja hann hafa gert sér ljóst, að dýrkun ása hafi verið djöfladýrkun (blandin áa- dýrkun) og honum hafi verið það snjallræði tamt að framkalla heiðni- myndir með því að snúa kristnum bænum og heilögum hugmyndum upp á Satan og breyta svo hans nafni í Óðins nafn. Eigi sjaldnar en á 3. hverri síðu að meðaltali er Snorra getið í þessari bók T.-P. og tillit til hans tekið, þótt hinar eldri heimildir séu vitanlega hafðar að megingrundvelli ályktana. Meðal þeirra kafla í bókinni, sem mest er á að græða menningar- sögulega, þykir mér vera kapítulinn um „divine heroes": Jörmunrek, Sigurð Fáfnisbana og mága hans Borgunda (Niflunga), Starkað, Harald hilditönn, Haddingja. í ritinu um Óðinsdýrkun (1958) birtist æðsti guð slíkra forfeðra sem „guð lögleysis og, að því er virðist, guð konungshirðar". Hver veit, hve margt í sköpunarsögu konunglauss þjóðveldis var mótvægishræring gegn þessu hamslausa víkingaskeiðs- afli? En neistaflug milli spennusterkra skauta þarf til skáldskapai og til hvers nýs menningarfyrirbrigðis. Og þetta var spenna, sem Sat endurmyndazt, þótt í öðrum aðstæðum væri. Óðinn reis upp dauður. Búandmenn Þórs urðu að mold Jarðar, móðurinnar. En ástmegir Óð- ins, goðkunnar hetjur, sem kapitulinn fræðir oss hlutlægt um, hnigu í val og létu fölvan jó flugstíg troða til sérkennilegrar upprisu a ýmsum tímum. Þeir urðu, líkt og Shakespeare sagði, draumar þeir’ sem enn verða gerðir úr menn. B. S.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178

x

Saga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.