Norðurland - 13.07.1978, Blaðsíða 2

IMORÐURLAND
Málgagn sósíalista í ISIorðurlandskjördæmi eystra
Ritnefnd: Böðvar Guömundsson. Helgi Guðmundsson, Soffía Guð
mundsdóttir, Þórir Steingrfmsson og Þóra Þorsteinsdóttir.
Ritstjóri: Þröstur Haraldsson (ábm.).
Dreifing og auglýsingar: Kristín Ólafsdóttir.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:| Eiðsvallagata 18, sfmi 21875.
Póstfang: Box 492, 602 Akureyri.
Offsetprentun: Prentsmiðja Björns Jónssonar.
Gefið út af kjördæmisráði Alþýðubandalagsins.
Nýsköpun, Viðreisn, eða vinstri
Að vonum hafa landsmenn velt því mjög fyrir sér
undanfarna daga hverskonar ríkisstjórn hin einstæðu
kosningaúrslit myndu leiða af sér. Verkalýðsflokkarnir
hafa haldið all marga viðræðufundi til þess að kanna
hver gæti orðið málefnaleg samstaða þeirra við úrlausn
hina erfiðu pólitísku verkefna sem við blasa. Ekki hefur
verið skýrt frá neinni niðurstöðu í þeim viðræðum enda j
aldrei að því stefnt að flokkarnir kæmu sér saman um I
málefnin til hlítar á því stigi. Nú hefur forseti hins vegar I
falið Benedikt Gröndal að gera tilraun til myndunar
meirihlutastjórnar. Það er löngu orðið ljóst að í
Alþýðuflokkurinn vill Nýsköpunarstjórn, sem felur í
sér aðild verkalýðsflokkanna og Sjálfstæðisflokksins.
Það er raunar í hæsta máta vafasamt að kalla slíka
stjórn Nýsköpunarstjórn við þær aðstæður sem nú
ríkja. Á sínum tíma, þegar verkalýðsflokkarnir og hluti
Sjálfstæðisflokksins stóðu saman að ríkisstjórn þá
hafði hún það verkefni að skapa nýtt og öflugt
atvinnulíf á Islandi. Til voru óhemju ljárhæðir í sjóðum
erlendis, raunverulegur stríðsgróði. Það sem tókst með
nýsköpuninni var það að koma í veg fyrir að
verslunarvaldinu tækist að sólunda auðæfunum í sitt
gróðabrall. Verulegur hluti fjárins var notaður til
nýsköpunar í útgerð og fiskvinnslu, sem landsmenn
hafa búið að allt fram á þennan dag. Til þess að þetta
tækist dugði ekkert minna en bandalag verkalýðsstétt-
arinnar við þann hluta borgarastéttarinnar sem hafði
hagsmuna að gæta í framleiðsluatvinnuvegunum.
I dag er öldin önnur eins og öllum ætti að vera Ijóst.
Borgarastéttin hefur haldið uppi stanslausu styrjaldar-
ástandi við verkalýðsstéttina undanfarin ár og hefur
augljóslega tapað því stríði. Flokkur borgaranna,
Sjálfstæðisflokkurinn hefur vissulega enn meira en
þriðjung kjósenda á bak við sig, er fylgismesti flokk-
urinn í iandinu. Ástandið innbyrðis í flokknum er
hinsvegar líkast rjúkandi rústum og verður naumast séð
að flokkurinn verði fær um að gera nokkurn skapaðan
hlut annan en þann að græða sín eigin sár á næstunni ef
það er þá mögulegt. Allra síst verður honum kleift að
taka svo afdrifaríka ákvörðun sem að mynda pólitískt
bandalag við sameinaða verkalýðshreyfmguna.
Ástandið í Framsóknarflokknum er vissulega ekki
betra en hjá íhaldinu svo skaðbrenndur sem hann er nú
eftir heimilisvistina á íhaldsbólinu.
Verkalýðsflokkunum er því nokkur vandi á höndum.
Þá skortir enn örlítið á að hafa meirihluta kjósenda á
bak við sig hins vegar hefur styrkur verkalýðshreyfingar
innar í faglegu og pólitísku tilliti vaxið svo á síðustu
mánuðum að fráleitt væri að mynda nú ríkisstjórn þar
sem verkalýðsflokkarnir væru ekki báðir aðilar að.
Vitað er að einhver hluti Alþýðuflokksmanna vill
komast á ný í viðreisnarstjórn svo viskulegt sem það
nú er fyrir flokkinn. Hins vegar virðist jafnframt Ijóst að
í flokknum er mikill skilningur á nauðsyn þess að
Alþýðubandalag og Alþýðuflokkur vinni saman og
styrki þannig enn stöðu verkalýðshreyfingarinnar.
Þær stjórnarmyndunarviðræður sem nú eru að
heljast undir forystu Benedikts Gröndal sýnast því
strax í upphafi ekki geta leitt til nema einnar
niðurstöðu, sem sé þeirrar að mynduð verði vinstri
stjórn, sé mönnum alvara í því efni að mynda
meirihlutastjórn. Ýmsum kann samt að virðast að
naumast sé rík ástæða til þess að verðlauna foringja
framsóknar fyrir frammistöðuna undanfarin ár með því
að gefa þeim kost á vinstra samstarfi sem örugglega yrði
pólitískur ávinningur fyrir flokkinn. Vissulega verður
miklum erfiðleikum bundið að finna málefnagrundvöil
fyrir nýr'ri vinstri stjórn, í einstaka málum. Það sem hins
vegar sker úr um mikilvægi þess að slík stjórn verði
mynduð núna er sú staðreynd að með henni skapaðist
möguleiki á að greiða úr efnahagsöngþveitinu á
grundvelli hugmynda verkalýðshreyfingar innar og í
öðru lagi tækist að einangra afturhaldið í Sjálfstæðis-
floknum. Hið síðarnefnda er ákaflega mikilvægt því að
hinn mikli styrkur Sjálfstæðisflokksins í landinu er í
fullkomnu ósamræmi við hagsmuni þess mikla fjölda
launafólks og bænda sem í landinu búa. Takist nú að
einangra afturhaldið við þá iðju eina saman að foringjar
þess keppist við að skamma hvern annan fyrir
kosningaósigurinn er ákaflega þýðingarmiklum
pólitískum árangri náð fyrir verkalýðsstéttina. hágé.
Fjölmennt læknaþing
á Akureyri
haldið
Gauti Amþórs-
son segir frá
þinghaldinu
Um síðustu mánaðamót var
haldið hér á Akureyri fjölmennt
þing norrænna læknasamtaka
og hér á eftir segir Gauti
Arnþórsson yfirlæknir á
Fjórðungssjúkrahúsinu frá því
helsta sem þar fór fram:
Dagana 28. júnítil 1. júlí 1978
var haldið á Akureyri þing
Sambands um Menntun í
Læknisfræðum á Norðurlönd-
um (Nordisk Federation för
Medicinsk Undervisning -
NFFMU). Slík þing eru haldin
á einhverju Norðurlandanna
, annað hvert ár og eru
fulltrúaþing samtakanna og
aðalfundur, en auk þess er þá
jafnan haldin vísindaleg
ráðstefna á vegum þeirra. Þáer
fjallað um einhver þau mál, sem
sambandið hefur með höndum
og vinnur að. Þetta er í fyrsta
skipti, sem aðalfundur og
kennsluráðstefna NFFMU eru
haldin á íslandi. Einu sinni áður
hafa samtökin haldið fund hérá
íslandi, um sammenntun
heilbrigðisstétta og nýjunar í
skipulagningu heilbrigðisþjón-
ustu, en það var árið 1974, og
vakti sá fundur verulega athygli
erlendra gesta.
Markmið og skipulag
Markmið samtakanna er að
stuðla að framförum í kennslu í
læknisfræði og öðrum
heilbrigðisfræðum á Norður-
löndum. Til þess að ná þessu
markmiði skipuleggursamband
ið námskeið, samráðsfundi,
ráðstefnur og upplýsingamiðl-
un með ýmsu móti:
- samráðsfundi í heil-
brigðisfræðum á tilteknum
sérsviðum,
- námskeið, t.d. um
markmið í kennslu í
heilbrigðisfræðum og um
aðferðir, t.d. samningu
námsefnis og kennslutæki,
- námskeið í grunngreinum
heilbrigðisfræða, en einnig
til framhaldsmenntunar á
öllum stigum,
- gefur út fréttablað,
„Federation Informer," en
birtir einnig fræðslugreinar í
tímaritinu Nordisk Medicin,
- leitast við að vera
vettvangur upplýsingamiðl-
unar frá Evrópulöndum og
alþjóðlegs samstarfs um
framfarir í kennslumálum
heilbrigðisstétta,
- stofnar til samráðsnefnda
á Norðurlöndum, sem
rannsaki tiltekin atriði eða
vandamál og beita sér fyrir
umræðu um ogendurbótum
á þessum málum.
NFFMU var stofnað 1966.
Fulltrúa með atkvæðisrétti á
aðalfundi sambandsins tilnefna
eftirtaldir aðilar á sérhverju
Norðurlandanna: Menntamála
ráðuneyti, Heilbrigðisráðu-
neyti, Landlæknisembætti,
Læknadeildir háskólanna og
Læknafélögin. Samband
læknastúdenta á Norðurlönd-
um tilnefnir fulltrúa sameigin-
lega fyrir öll Norðurlöndin.
Stjórn samtakanna er skipuð
6 aðalmönnum, einum frá
hverju Norðurlandanna og
einum frá samtökum lækna-
stúdenta á Norðurlöndunum.
Fulltrúi íslands í stjórn
samtakanna er Arinbjörn
Kolbeinsson, læknir. Formaður
er Ole Wasz-Höckert frá
Þingið fór fram í Menntaskólanum.
Finnlandi, en aðalritari Jörgen
Nystrup frá Danmörku.
Á aðalfundi samtakanna eru
rædd mál er varða framfarir um
kennslu og menntun lækna á
öllum stigum grunn- og
framhaldsmenntunar. Sam-
bandið hefur á undanförnum
árum í vaxandi mæli beitt sér
fyrir framförum um menntun
annara heilbrigðisstétta einnig
og öllu er lýtur að samstarfi og
samhæfingu hinna ýmsu stétta
og starfshópa heilbrigðiskerfis-
ins. Ennfremur vinnur
sambandið að samræmingu
þessara mála á Norðurlöndum
og gagnkvæmum starfsréttind-
um heilbrigðisstéttannna um öll
Norðurlönd.
Umrœður um sjúkraskrár
Auk aðalfundarstarfanna og
umræðna um störf sambands-
ins og verkefnin framundan var
jafnframt á þinginu á Akureyri
haldin ráðstefna um nýjungar í
ritun sjúkraskráa eða sjúkála
(sjúkraskýrslna). Sjúkraskráin
er nauðsynlegt tæki til farsællar
umönnunar hinna sjúku, en er
einnig mikilvæg heimild og
raunar kennslutæki við mennt-
un heilbrigðisstétta. Þessi
ráðstefnuþáttur þingsins um
sjúkálana fór að nokkru leyti
fram sem námskeið um nýja
gerð sjúkraskráa, auk umræðu-
funda og samráðs, þar sem
menn báru saman bækur sínar
um reynslu af nýjungum á þessu
sviði austan hafs og vestan.
Kennarar á námskeiðinu voru
Lawrence Weed, Leslie J.
Sandlow og Philip Bashook frá
Bandaríkjunum, en Max
Rendall frá Bretlandi gerði
grein fyrir reynslu þar í landi af
nýrri gerð sjúkraskráa, sem hér
var til umræðu.
Flestir þeir íslensku læknar
sem reynslu höfðu af þeirri gerð
sjúkraskráa, sem hér var til
umræðu, tóku þátt í umræðun-
um og Guðmundur Sigurðsson
héraðslæknir á Egilsstöðum
gerði grein fyrir reynslu sinni af
hinni nýju gerð sjúkála. Þessi
nýja gerð sjúkraskráa hefur
verið nefnd ,,vandliðuð“
sjúkraskrá (Problem-Oriented
Medical Records) og er
frábrugðin sjúkraskrám í
hefðbundnu formi í veigamikl-
um atriðum, en menn hafa á
síðustu árum gert sér æ betur
grein fyrir því, að slíkum
sjúkraskrám er um margt
ábótavant.
Heilbrigðisþjónustan er nú á
dögum orðin afar fjölþætt og
magn þeirra upplýsinga, sem
nauðsynlegt er að safna um
hvern sjúkling, er orðið
gífurlega mikið. Það hefur
komið í ljós, að torvelt er að
sækja tilteknar upplýsingar í
sjúkraskrár, sem hafa
hefðbundið form, með því að
þær eru geysilmiklar fyrirferðar
og flokkun upplýsinga í þeim er
ábótavant. Þetta gerir það að
verkum að erfitt er að veita
sjúklingum eins skjóta og góða
þjónustu eins og kostur væri, ef
upplýsingar í sjúkraksýrslum
væru aðgengilegri. Þetta
torveldar líka allt skipulag og
framkvæmd læknisfræðilegra
rannsókna og er því þröskuldur
í vegi framfara í læknisfræði.
Sjúkraskrár veita grundvallar-
upplýsingar, sem hagræðing og
skipulag heilbrigðisþjónustu
byggist á og er því mikilvægt að
þær séu vel skipulagðar og
upplýsingar í þeim aðgengileg-
ar.
Á undanförnum árum hefur i
mörgum löndum verið reynt að
hanna ný sjúkraskrárkerfi. 1968
setti Lawrence Weed, prófessor
í lyflækningum við háskólann í
Vermont í Bandaríkjunum,
fram tillögur um nýtt
sjúkraskrárkerfi. Þetta kerfi,
vandliðuð sjúkraskrá, er í
meginatriðum frábrugðið hinu
hefðbundna að því leyti, að þær
upplýsingar, sem safnað er um
sjúklinginn, eru flokkaðar eftir
þeim vandamálum, sem að
honum steðja, en ekki eftir
uppruna upplýsinganna. Með
Framhald á bls. 5.
2 - NORÐl RI.AND