Hamar - 04.10.1953, Side 3

HAMAR
3
Engin gata fullgerð —
níu milljónum eytt
Cittcq ahhaí +
(Framliald af bls. 2)
að skapa gæðingum flokksins
betri aðstöðu en öðrum til
þess að græða fé. Þannig
voru Oskari Jónssyni og fleir-
um leigðir fiskreitar, til að
reisa á fiskhjalla, með sömu
kjörum og öðrum, þar á með-
al Bæjarútgerðinni, sem
fengu órutt hraun. Og það
sem alveg tók útyfir var það,
að Bæjarútgerðin átti þessa
fiskreita sjálf að )í hluta
Þetta eru aðeins örfá dæmi
af því, hvernig stjórn Alþýðu-
flokksins er á bænum en
svona mun þetta vera á fjöl-
mörgum sviðum, þó að dæm-
in séu ekki eins augljós og
í framangreindum tilfellum.
Afli bátanna
Síldarafli bátanna eins og
hann var orðinn 30. sept s. 1.:
Ásdís 330 tunnur, Dagsbrún
620, Draupnir 3075, Egill Skalla
grímsson 1020, Fagriklettur
588, Fiskaklettur 2661, Fram
1009, Guðbjörg 1255, Hafbjörg
1215, Hafdís 3700, Hafnfirðing-
ur 2966, Illugi 2098, Síldin 850,
Stefnir 1425, Villi 1035 og Örn
Aniarson 1800 tunnur.
Síhlurnflimi
Síldaraflinn, sem borist liefur á
land hér í bæ til 30. sept. s. 1.,
hefur verið verkaður þannig:
Saltað 5779 tunnur, fryst til út-
flutnings og í beitu 12660 tunn-
ur og 7700 mál liafa farið í
bi æðslu.
Söltunin skiptist þannig: Jón
Gíslason 2470 tunnur, Fiskur
h.f. 1400, Bátafélag Hafnarfjarð-
ar 1226 og Guðmundur Þ.
Magnússon 683 tunnur.
Þegar fólk hefur farið að
renna huganum yfir fram-
kvæmdirnar í gatnagerðinni
hér í bæ, þá hefur það rekið
sig á þá staðreynd að enginn
götuspotti hefur verið full-
gerður í bænurn síðustu tvö
kjörtímabil, eða s. 1. átta ár.
Enginn götuspotti hefur ver-
ið steyptur á þessu tímabili
og enginn götuspotti malbik-
aður. Hvað veldur?
Hér í blaðinu hefur marg-
sinnis verið bent á þá óstjóm,
sem er á verklegum fram-
kvæmdum hjá bænum. Það
hefur verið bent á, hvemig
eytt hefur verið þúsundum og
tugum þúsunda króna fyrir
Sundfélag Hafnarfjarðar lióf
reglubundnar sundæfingar í
byrjun septembermánaðar s. 1.
og eru tvær æfingar í viku á
þriðjudögum og föstudögum kl.
7—8 síðdegis. Æfingar félags-
ins hafa verið mjög vel sóttar
og áhugi sundfólksins með af-
brigðum góður. Einstaldingar
úr stjórn félagsins hafa annazt
alla kennslu, enn sem komið er.
Innanfélagsmót var haldið í
æfingartíma félagsins, 29. þ. m.,
og var keppt í sjö greinum og
þrjú hafnfirzk met sett. Sérstaka
athygli vakti 100 m. bringusund
Sigríðar Ingvarsdóttur, sem er
| aðeins 12 ára gömul. Hún synti
óstjórn eina. Það eitt að vera
með tvo verkstjóra yfir bæj-
arvinnunni kostar bæjarbúa
geysimikið fé. Þetta er öllum
mönnum Ijóst, sem hafa
óbrjálaða dómgreind og verks
vit. Það má vel vera, að meiri
hlutanum hafi dottið í hug
að láta annan verkstjórann
fara og verður það þá vafa-
laust sá, sem síður skyldi, þar
sem hann er ekki eins rnikill
fram á maður í hinum póli-
tísku málum.
En þó að lítið hafi verið
gert og enginn götuspotti full
gerður á s. 1. 8 árum þá er
þó búið að eyða, samkvæmt
rekstrarreikningi bæjarsjóðs,
vegalengdina á 1:50,2 mín., sem
er nýtt hafnfirzkt met. Má mik-
ils af henni vænta í framtíðinni.
Árangrar í einstciku greinum
urðu eins og hér segir:
50 m. flugsund karla:
Hjörleifur Bergsteinsson . . 39,9 sek.
Garðar Sigurðsson........ 39,9 —
(Hafnarfjarðarmet.)
50 m. hringusund drengfa:
Karl Ingvarsson.......... 46,7 sek.
Asbjörn Vigfússon........ 50,5 —
Hafsteinn Guðmundsson . . 52,6 —
50 m. hringusund stúlkna:
Sigríður Ingvarsdóttir .... 50,4 sek.
Svanhvít Magnúsdóttir . . . 53,8 —
Valgerður Ólafsdóttir .... 54,9 —
um 9 MILLJÓNUM KRÓNA
til hinna svokölluðu verk-
legu framkvæmda í bænum,
þ. e. gatnagerð, vatns- og hol-
ræsalögn. Eitthvað verulegt
hefði nú átt að geta sést eft-
ir það fé allt, ef vel hefði ver-
ið á haldið og skynsamlega
stjómað, en það er til of mik-
ils mælst af bæjarstjómar-
meirihlutanum að það sé
gert. Bæjarbúar hafa því ekki
nema eitt ráð til þess að koma
betra lagi á þessi mál og það
er að gefa Alþýðuflokknum
frí frá því að fara með stjóm
þeirra og til þess gefst tæki-
færið í janúar næst komandi.
Og það verður notað.
50 7ii. skriðsund drengja:
Stefán Jónsson............ 46,4 sek.
Hafsteinn Guðmundsson . . 49,6 —
Sigurður Jónsson ......... 51,0 —
50 m. hringusund karla:
Hjörleifur Bersteinsson . . . 38,5 sek.
(Hafnarfjarðarmet.)
Gísli Guðlaugsson ........ 38,9 —
Sigurður Ingvarsson....... 41,0 —
100 m. hringusund kvenna:
Sigríður Ingvarsdóttir .. 1:50,2 mín.
(Hafnarfjarðarmet.)
Hafdís Magnúsdóttir .... 2:00,8 —
Svanhvít Magnúsdóttir . 2:02,8 —
100 m. bringusund karla:
Hjörleifur Bersteinsson . . 1:27,3 mín.
Gísli Guðlaugsson........ 1,27,9 —
HÚSGAGNA-
VINNU STOFAN
Skólabraut 2 — Sími 9982
*-------—-----------—
INNA3VLAIVDS-
ÁÆTLUIV
Veturinn 1953—1954
Gildir frá 1. október.
REYKJAVÍK:
Akuretjrí: alla daga.
Bíldudalur: Þriðjudaga.
Blönduós: Þriðjudaga, laugar-
daga.
Egilsstaðir: Þriðjudaga, finuntu-
daga, laugardaga.
Fagurhólsmýri: Föstudaga.
Fáskrúðsfjurður: Fimmtudaga.
Flatey: Þriðjudaga.
Hólmavík: Miðvikudaga.
Hornafjörður: Föstudaga.
ísafjörður: Mánudaga, niiðviku-
daga, föstudaga, laugardaga.
Kirkjuhæjarklaustur: Föstudaga.
Kópasker: Finnntudaga.
Neskaupstaðu r: Fimmtudaga.
Patreksfjörður: Mánudaga, föstu-
daga.
Reyðarfjörður: Fimmtudaga, x)
Sandur: Miðvikudaga.
Sauðárkrókur: Þriðjudaga, laug-
ardaga.
Seyðisfjörður: Fimmtudaga, x)
Siglufjörður: Sunnudaga.
Vestmannaeyjar: Alla daga.
Þingeyri: Þriðjudaga.
x) Eftir að hílvegirnir frá Egils-
stöðum til Reyðarfjarðar og Seyð-
isfjarðar lokast, verða hafnar
beinar flugleiðir til þessara staða.
AKUREYRI:
Egilsstaðir: Þriðjudaga.
Kópasker: Fimmtudaga.
Flugfélag fslands h.L
Iniumíelagsiiiot Siind
félag* llafnarfjarðar
Trjárækt í Hafnarfirði
LINNETSTREÐ
Gísli Sigurðsson, lögregluþjónn, hefur unnið mjög mikið starf
við það að safna ýmsum gömlum fróðleik um Hafnarfjarðarhæ
og íbúa hans. Meðal annars, sem Gísli hefur 'aflað sér upp-
lýsinga um, er fyrsta trjáræktin liér í bæ og fer hér á eftir
1. þáttur Gísla um þau mál. Ef einhverjir vita betur um ein-
stök atriði, en Gísli hefur fengið vitnsekju um, þá þykir honum
mjög vænt um að fá þær upplijsingar, því það kappkostar hann
umfram allt í þessu starfi sínu að það komi fram sem réttast
er. Hefst svo frásögn Gísla um fyrstu tilraun til trjáræktar hér
t bæ.
FYRSTI ÞÁTTUR
Ámi hét maður og var Gíslason. Hann bjó í Brekkubæ.
Stóð bærinn þar sem nú er húsið nr. 3 við Austurgötu. Ámi
var fjármaður og átti jafnan kindur. Beitti hann þeim í fjallið,
afréttina suður og austur frá Hafnarfirði. Af göngum sínum til
kinda og smalamennsku varð hann gagnkunnugum afréttar-
löndum Hafnfirðinga. Á ferðum sínum um fjallið og hraunin
hafði Ámi veitt því athygli, að víða leyndist talsverður trjá-
gróður. Aðallega var það birkikjarr, og einstakar birkihríslur
all vænar. Á stöku stað hafði hann fundir reyniviðarhríslur,
smáar að vísu, í gjám og klettaskorum.
Frá þessu sagði hann oft, er hann stóð í búðum (búðarstöð-
ur) kaupmanna. Lét hann eitt sinn fylgja með þessum frásögn-
um sfnum, að aldrei myndi hann komast í það dimmviðri að
hann villtist. I tilefni af þessu kvað Ivar verzlunamiaður Helga-
son vísu þessa:
Ámi ratar ávallt vel
ef hann hefur „Brama“.
Þó að geri þoku og él
það er alveg sama.
Á ámnum 1865—1870 mun það hafa verið, að sögn Karólínu
dóttur Árna Gíslasonar, að H. A. Linnet kaupmaður bað Áma
í Brekkubæ að fara fyrir sig og sækja álitlega reyniviðarhrislu,
sem hann svo ætlaði að gróðursetja heima við hús sitt. Ámi
varð skjótt við þessari bón Linnets kaupmanns. Færði hann
Linnet laglegan reyniviðarsprota sunnan úr Óbrynnishólabmna,
að sögn Karólínu, en aðrir segja að Ámi hafi sótt hrísluna
suður í Skúlatúnshraun. Linnet gróðursetti reyniviðarhrísluna
bak við verzlunar- og íbúðarhús sitt neðst í Linnetsgerði rétt
utan við svefnherbergisgluggann. Girti hann reitinn svo að
hríslan yrði ekki fyrir ágangi sauðfjár. Þama dafnaði reynivið-
urinn vel í skjóli bak við húsið. Varð hann limfagur og sterkur
Að sama skapi uxu rætur trésins vítt um gerðið. Einn rótar-
anginn óx fram og niður undir húsgmnninn og varð svo sver,
að lokum, að hann sprengdi gmnninn. Það segja gamlir Hafn-
firðingar, þeir sem unnu að gatnagerð og fyrstu vatnsleiðslu-
lögn í Strandgötu, að þá fundu þeir rótaranga frá Linnets-
trénu.
Það er kunnara en frá þurfi að segja, að íslendingar hafa
ætíð haft dálæti á trjám, einstökum, og mnnum og því segir
skáldið: „Menningin vex í lundum nýrra skóga“. H. H. Svo
var og um Linnetsfjölskylduna og aðra Hafnfirðinga. Allir
höfðu mikið dálæti á trénu og vom stoltir af vexti þess.
Eftir lát H. A. Linnets kaupmanns, sem bar að í nóvember
1894, varð tengdasonur hans, Jörgen Hansen, eigandi að öll-
um eignum Linnetsverzlunarinnar og reyniviðnum, þessum
æskuvini konu sinnar. Var reyniviðurinn eftir þetta stundum
kallaður „Hansentréð“. Þannig óx tréð og þroskaðist til ársins
1911. Þá í nóvembennánuði bar svo til að upp kom eldur að
nóttu til í Linnetsverzlunarhúsi Skemmdir urðu miklar, bæði
af eldi og vatni, en slökkviliðinu tókst að verja næstu hús.
Jörgen Hansen og reyniviðurinn báru ekki sitt barr eftir
þennan bmna.
Jörgen Hansen, er fram að þessu hafði verið glaður og hreif-
ur, stangarbeinn í baki, léttur í spori og kvikur á fæti, varð
hér eftir hægur í hreyfingum, þungur í spori og bognaði í
baki. Einu hélt hann eftir sem áður. Hann var hvers manns
hugljúfi.
Reyniviðurinn skemmdist mjög mikið, Börkurinn sviðnaði
því nær idlur af trénu og limið brann. Enn stóð liann þó á
sínum gamla stað, en sviptur allri prýði. Þannig man sá, er
þessar línur ritar, eftir reyniviðartrénu.
„Hrörnar þöll, sú es stendur þorpi á, hlýrr- at henni börkur
né barr“. (Hávamál.)
Litlu seinna eignuðust aðrir menn þama lóðir og lendur.
Nýtt hús skyldi reyst á rústum þess gamla, en gmnnur þess
nýja náði út fyrir stæði trésins og átti því að fjarlægjast.
Ágúst Flygenring fékk þá leyfi til að taka tréð upp. Færði
hann það yfir í garðinn við hús sitt, Vesturgötu 2. Þar gróður-
setti hann tréð með mikilli umhyggju. Var þetta gert af mikilli
tryggð við fyrstu reyniviðarhrísluna, sem gróðursett var hér í
Hafnarfirði og til virðingar við minningu þeirra Linnets kaup-
manns og Áma í Brekkubæ. En hér tókst ekki eins vel og til
var stofnað. Tréð blómgaðist aldrei í þessum nýju heimkynnum
sinum og á ámnum rétt fyrir 1920 var það höggvið upp.
Lengi lá fauskurinn af trénu rit við girðinguna, milli lóða
Flygenring og Ferdinands Hansen. Þaðan hefur það að sjálf-
sögðu verið tekið og því á eld kastað.
Nú þegar menningin vex í lundi nýrra trjáa, ber okkur að
halda á loft og heiðra minningu þeirra manna, er fyrstir riðu
á vaðið og ruddu veginn til framtíðarlandsins, er skógur þekur
land milli fjalls og fjöm.