Saga - 2005, Side 246

finna áhugaverða grein eftir Anne Trine Larsen um jafnrétti og jafnrétt-
isumræðu í Danmörku 1915–1999. En hún fjallar í stuttu máli um að í jafn-
réttis- og kynjaumræðunni þýði hugtakið „kyn“ fyrst og fremst „kona“,
karlar flokkist ekki undir það að vera „kyn“ og það að skoða söguna út frá
kynjasjónarhorni þýði í hugum flestra fyrst og fremst að taka konur með!
Mig langar að lokum að vekja sérstaka athygli á grein dansk-norska
sagnfræðingsins Idu Blom en þar er á ferð fróðlegt og gagnlegt yfirlit yfir
þróun kvenna- og kynjasögu á undanförnum áratugum. Blom ræðir ýmsar
mikilvægustu kenningar innan fræðigreinarinnar á liðnum árum, svo sem
feðraveldiskenningar sem uppi voru um 1980, þekkta kenningu sænska
sagnfræðingsins Yvonne Hirdman um kynjakerfið eða „genus systemet“
sem hún setti fram á síðari hluta níunda áratugarins og kynjakerfiskenn-
ingu norska sagnfræðingsins Gro Hagemann frá árinu 1986. Þá ræðir hún
allítarlega um kenningar bandaríska sagnfræðingsins Joan Scott sem hafði
mikil áhrif á öllum Vesturlöndum.
Hér er því á ferð mjög áhugavert rit fyrir áhugafólk um kvenna- og
kynjasögu og sagnfræði almennt. Þar vil ég sérstaklega draga fram áherslu
þess á rannsóknarsögu og greiningu á henni en slík greining og úttekt er
afar mikilvæg fyrir þróun sagnfræðinnar og þá ekki síst kvenna- og kynja-
sögu sem er ungt fag í mikilli sókn. Ennfremur vil ég benda á þau orð rit-
stjóra í formála að höfuðmarkmiðið með útgáfu ritsins sé ekki að fjalla um
hvernig karlar og konur lifðu heldur fremur að sýna hvernig markviss beit-
ing kynjasjónarhornsins geti leitt til nýrrar þekkingar um fortíðina. Hér er
þannig lagt mikið upp úr hinni aðferðafræðilegu nálgun en eitt af aðals-
merkjum kvenna- og kynjasögunnar hefur einmitt verið að þróa nýjungar
á því sviði.
Sigríður Matthíasdóttir
JÓNSBÓK. LÖGBÓK ÍSLENDINGA HVER SAMÞYKKT VAR Á
ALÞINGI ÁRIÐ 1281 OG ENDURNÝJUÐ UM MIÐJA 14. ÖLD EN
FYRST PRENTUÐ ÁRIÐ 1578. Sýnisbók íslenskrar alþýðumenningar
8. Már Jónsson tók saman. Ritstjórar Davíð Ólafsson, Már Jónsson og
Sigurður Gylfi Magnússon. Háskólaútgáfan. Reykjavík 2004. 383 bls.
Atriðisorðaskrá, heimildaskrá.
Í Jónsbókarútgáfu Más Jónssonar er birtur auðlesinn texti lögbókarinnar
með nútímastafsetningu. Hún er þó meira en alþýðleg lestrarútgáfa því hér
er í fyrsta sinn gerður aðgengilegur sá texti Jónsbókar sem Íslendingar
þekktu, fylgdu, brutu gegn og dæmdu eftir megnið af gildistíma bókarinn-
ar. Til grundvallar er lagt 14. aldar handritið AM 350 fol., Skarðsbók, eitt
elsta handrit bókarinnar af þeim sem eru „interpolerede“, eins og Ólafur
R I T F R E G N I R246
Saga haust 2005-NOTA 23.11.2005 20:11 Page 246