Austurland - 09.04.1981, Blaðsíða 2

r____________lUSTURLAND____________________________
Málgagn Alþýðubandalagsins á Austurlandi
RUntfnd: Agúst Jónsson, Árni Þormóðsson, Bjarni Þórðorson,
Gaðmundur Bjarnason, Kristinn V. Jóhannsson og Smári Geirsson.
RKstjóri: Bjarni Þórðarson s. 7571 — h. s. 7178.
Auglýsingar og dreifing: Unnur Jóhannsdóttir s. 7571 — h. s. 7252.
Pósthólf 31 — 740 Neskaupstað.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar: Egiisbraut 11, Neskaupstað,
Kmi 7571.
Prentun: NESPRENT.
Útgefandi kjördæmisráð Alþýðubandalagsins
Skammt að bíða
ákvörðunar
Austfirðingar hafa haft nokkra sérstöðu í (>eirri umræðu
sem farið hefur fram í vetur um orkumál og virkjunarkosti.
f stað }>ess að taka þátt í stóryrtu fjölmiðlastríði og öðrum
flumbrugangi hafa þeir kosið að bíða eftir haldgóðum upp-
lýsingum áður en )>eir sendu frá sér stórar samþykktir.
Þessar upplýsingar liggja nú fyrir. Orkuráðherra hefur
skýrt frá því á Alpingi að tæknilegur undirbúningur að Fljóts-
daisvirkjun sé fyllilega jafn langt kominn og á Norðurlandi
vestra. Ennfremur liggja nú fyrir niðurstöður rannsókna á hag-
kvæmi priggja aðal virkjunarkostanna.
Á grundvelli þessara upplýsinga hefur stjóm Sambands
sveitarfélaga á Austurlandi sent frá sér áiyktun par sem segir:
„Stjórn SSA leggur áherslu á að bygging raforkuvera og flutn-
ingskerfis sé í samræmi við parfir vaxandi atvinnulífs. Stefnu-
mótandi ákvarðanir verður að taka til langs tíma með heildar-
hagsmuni þjóðarinnar að leiðarljósi“. — Og síðar segir:
„Hagkvæmnissamanburður sýnir að FljótsdaJs-og Blöndu-
virkjun standa nær jafnfætis. en Sultartangavirkjun er tals-
vert óhagkvæmari“.
En hvað er það þá, kann einhver að spyrja, sem gerir
Fljótsdalsvirkjun að besta kostinum? Um það segir í álykt-
uninni:
„Höfuðkostir Fljótsdalsvirkjunar eru stærð miðlunarlóna og
hin mikla fallhæð sem gerir það að verkum að hver lítri vatns
nýtist um fimmfalt betur til orkuframleiðslu en best gerist við
aðrar stórvirkjanir hérlendis". — Reynsla seinustu mánaða
ætti að gera öllum ljóst mikilvægi þessara þátta.
Svo sem við var að búast hafa umræður um orkufrekan
iðnað mjög spunnist inn í þessa orkumáJaumfjöllun og í frum-
varpi Sjálfstæðismanna um f>rjú ný raforkuver er það gert að
skilyrði varðandi ákvörðun um virkjun í Fljótsdal að búið verði
að selja hluta af orkunni þaðan til orkufreks iðnaðar.
Þetta er bæði óþarft og óviturlegt skilyrði því eins og
Hjörleifur Guttormsson orkuráðherra benti á í ræðu á Alþingi:
„Einingarverð frá þessari virkjun í Fljótsdal er ámóta og gert
hefur verið ráð fyrir frá Blönduvirkjun fyrir almennan markað
og þetta þýðir lægsta einingarverð, sem fáanlegt er frá virkjun
í landinu".
Síðar í sömu umræðu sagði Hjörleifur:
„Ég er þeirrar skoðunar, að í þessum orkulindum eigum við
góðan bakhjarl fyrir atvinnuuppbyggingu í okkar landi á
nœstu árum og áratugum, ef rétt er að málum staðið. En við
þurfum að standa þannig að þeirri atvinnuuppbyggingu, að
hún verði okkur ekki að fótakefli efnáhagslega eða hvað varðar
sjálfstœði þjóðarinnar og þar er hið efnahagslega sjálfstceði,
eins og við vœntanlega erum allir sammála um, undirstaða
fyrir hinu pólitíska sjálfstæði.
Og það er mitt mat og míns flokks að þessar forsendur séu
ekki tryggðar nema við íslendingar höfum forrœði yfir þess-
um atvinnurekstri sem öðrum í landinu
Undir þetta vill AUSTURLAND taka, því pó það geti
verið í fyllsta máta eðlilegt að verja hluta af orkuframleiðslu
FljótsdaJsvirkjunar til orkufreks iðnaðar hljóta fslendingar
sjálfir að hafa fullt vald yfir slíku fyrirtæki. Jafnframt þarf að
gæta vel að þáttum eins og umhverfismálum og byggðaröskun.
Nú er skammt að bíða ákvarðana þings og stjómar um
næstu virkjunarframkvæmdir. Austfirðingar telja augljóst að
Fljótsdalsvirkjun sé þjóðhagslega séð hagkvæmasti kosturinn
og treysta því að þau sjónarmið ráði úrslitum við afgreiðslu
þessa mikla lífshagsmunamáls þjóðarinnar allrar.
— Krjóh.
Kari Shetelig Hovland
Norskar
seglskútur
d íslandsmiðum
SMÁRI GEIRSSON OG BJARNI ÞÓRÐARSON, ÞÝDDU
FRAMHALD
Landnótoveiðin
1880. — tilraunin mikla
Síldartorfumar streyma inn eftir fjarðarbotninum, hvalavöður
reka á eftir torfunum svo að þær dreifa sér og leita upp á yfir-
borðið, og eru þá auðveiddari í nætumar. „Síldarlásar Stafangurs-
manna eru að heita má rétt utan við sjóhúsdyr þeirra“55).
Jacobsen og Lund síma til Mandal 5. okt., að félagið hafi fram
að þessu veitt 3—4.000 tunnur síldar, og horfumar eru svo góðar,
að þeir hafi hlaðið gufuskip, sem fara skal frá Björgvin til Seyðis-
fjarðar- með tunnur og salt56).
Samlag Berentsens og Köhlers hefur fengið mikla síld. Hinn
10. október eiga þeir enn 6.000 tunnur i lás, skrifar Nielsen. Þar
að auki er Hommersand kominn með nótalag sitt frá Norðfirði,
og kvöldið 9. október tóku þeir 2.500—3.000 tunnur í lás. Það
þarf tíma til að vinna þetta upp. Nielsen hefur alls fengið 1.400
tunnur í salt, 1.000 þeirra hafa verið slegnar til og em fullbúnar.
„Á morgun verða báðar nætur okkar teknar á land og settar í
húsið, Svaninn og Ladagaard, við munum vinna af alefli að öllum
verkum. Sendið tunnur, salt, vistir, peninga og tvo beykira. Þessar
línur eru sendar með skonnortunni „Thor,“ sem leggur af stað
á morgun (11. okt.) til Haugasunds. — Hinn 13. október sendir
Nielsen enn nokkrar línur, nú með gufuskipinu „Bravo,“ sem
fer þriðju ferðina til Björgvinjar með 1.450 tunnur síldar. Hann
hefur nú saltað í 1.700 tunnur, þar að auki í 300 tunnur á Svanin-
um. Hommersand hefði átt að vera kominn hingað fyrr, skrifar
Nielsen, en „hér féll á tveimur dögum svo mikill snjór, að ég kom
ekki hraðboði yfir fyrr en eftir 4 daga“. Haga kvartar yfir nótun-
um, þær eru of fyrirferðamiklar og fæla síldina af því að þær em
ekki barkaðar. Nielsen hefur fengið skilaboð um að hann geti
lánað forstjóra Hendiks Svendsen tunnur í nokkra daga, Kvöldið
eftir er skrifað neðan undir bréfið, að hér hafi fengist mikil síld,
margir lásar, og mikill skortur er á salti og tunnum.
Skútumar, sem héldu snemma heim með sumarsild, em komnar
aftur með nýjar birgðir af salti og tunnum. Gufuskipin í föstum
ferðum hafa farið oft á milli landanna, heim með sfld og aftur til
íslands með salt og tunnur. En alltaf er þörf fyrir meira. f október
var mikið af salti og tunnum flutt með gufuskipi til Austfjarða.
Frá Stafangri koma hið nýja gufuskip Henriks Svendsens „Alf“
og skip Berners „Trofast,“ frá Björgvin „Dagmar“ og „Öster-
sjöen,“ sem N. J. Michelsen á. ,.Bergen“ í eigu Aug. Konow
„Sylphiden,“ sem Aug. C. Mohr á, frá Kristjánssundi kemur
„Dido“ og frá Haugasundi Kristjaníugufuskipið ,,Vama“57).
55) Stavangers Amtstidendi 9/10 1880.
56) B. T. 13/10 1880.
57) B. T. og K. posten okt.—nóv. 1880.
FRAMHALD
Bordtta...
Framh. af 1. siðu.
það hafi haldið fund um mál-
efni farandverkafólks, rætt
kröfur þess og tekið afstöðu
til þeirra.
B Ef slíkir fundir hafa ekki ver-
ið haldnir og engar samþykktir
• igeía fyrir um málefni farand-
verkafólks, þá krefjist þess að
fundur verði haldinn hið
fyrsta.
C Ef félögin neita að verða við
bón ykkar um að taka mál-
efni farandverkafólks fyrir á
fundi, þá leitið til skrifstofu
ASÍ og hafið samband við Ás-
mund Stefánsson forseta þess.
D Ef það ber ekki neinn árangur
heldur, þá skuluð þið grípa til
sjálfstæðra aðgerða, og leitið
til fjölmiðla til að koma mál-
efnum ykkar á framfæri.
KRÖFUR
F ARANDVERK AFÓLKS
a. Að húsnæði það sem ætlað er
farandverkafólki til íbúðar,
standist ströngustu kröfur nú-
verandi reglugerðar öryggis- og
heilbrigðisyfirvalda. lafnframt
er þess krafist að sú reglugerð
verði endurskoðuð, enda ganga
þær reglur allt of skammt.
b. Að kosinn verði trúnaðar-
maður á hverri verbúð, sem
jafnframt verði tengiliður far-
andverkafólks við viðkomandi
stéttarfélög. Slikum trúnaðar-
mönnum verði tryggður sami
réttur og öðrum trúnaðar-
mönnum stéttarfélaganna.
c. Að atvinnurekendur greiði
ferðakostnað farandverkafólks
til og frá heimabyggð sinni.
Einnig verði gert ráð fyrir því,
að farandverkafólki verði
tryggðar ferðir, t. d. á eins
mánaðar fresti til og frá
heimabyggð sinni, sér að
kostnaðarlausu.
d. Að farandverkafólki í fiskiðn-
aði verði séð fyrir fríu fæði
líkt og tíðkast í öðrum at-
vinnugreinum þar sem fólk
vinnur fjarri heimabyggð sinni.
e. Að réttindi farandverkafólks
verði tryggð til jafns við rétt
fullgildra meðlima í stéttarfé-
lögunum, t. d .hvað varðar rétt
til greiðslu úr sjrikra- og
styrktarsjóðum, verkfallsbóta,
atvinnuleysistrygginga og at-
kvæðisrétt í kjaradeilum.
f. Að verkalýðsfélögin hafi
ávallt á reiðum höndum nægar
upplýsingar um samninga og
kauptaxta fyrir íslenskt verka-
fólk sem starfar erlendis og
gegni upplýsingaskyldu gagn-
vart því.
g. Samningsbundin réttindi
handa farandverkafólki í land-
búnaði.
SMELLUR
Kastklúbburinn Smellur gengst
fyrir námskeiði í fluguhnýtingum
og kastæfingum um páskana. Þeir,
sem áhuga hafa, hafii samband
við Guðjón í síma 7262 og Guð-
mund í síma 7189 og á kvöldin
í síma 7334.
BASAR
Páskabasar Sjálfsbjargar verður
sunnudaginn 12. apríl kl. 17 í
Egilsbúð. Þar fást sumargjafir
handa allri fjölskyldunni. Tertur
og kökur af öllum gerðum.
Þeir sem ætla að gefa brauð
vinsamlegast afhendi það, frá kl.
13—17 í Egilsbúð.
Nefndin
jmmm jwÆmr JBr.Æmm
ANDLÁT
Ormur Sveinsson, bflstjóri,
Strandgötu 4, Neskaupst. andaðist
í Borgarsjúkrahúsinu í Reykjavík
2. apríl. Hann fæddist á Hólum í
Norðfjarðarhreppi 13. des. 1920,
en fluttist til Neskaupstaðar 1942
og átti þar heima upp frá þvf.
AFMÆLI
Kristjana Kristjánsdóttir, starfs-
maður á Fjórðungssjúkrahússnu í
Neskaupstað varð 65 ára 4. apríl.
Hún fæddist á Eskifirði, en flutt-
ist til Neskaupstaðar 1961 og hef-
ur verið starfsmaður sjúkrahúss-
ins allar götur síðan.