Vera - 01.04.1998, Blaðsíða 6

„Oft var þörf en
nú er nauðsyn" og
„Dómar heimsins,
dóttir góð" var
sungið hátt og
snjallt þegar
Kvennaframboðið
bauð fram til
borgarstjórnar
1982.
Fáar uppákomur
kvennahreyfingarinnar
hafa vakið jafn mikla
athygli og þegar borg-
arfulltrúar Kvenna
framboðs og stuðn-
ingskonur þeirra
mættu á borgarstjórn-
arfund í gervi fegurð-
ardísa til að mótmæla
ummælum þáverandi
borgarstjóra, Davíðs
Oddssonar, um konur.

fi
<
i
/
(
Islenska
kvennahreyfingin

Þegar talað er um íslenska kvennahreyfingu er oft bent á þrjú
atriði sem risa hæst og eiga að sýna styrk hennar: Kvenna-
verkfallið 1975, kjör Vigdísar 1980 og stofnun Kvennafram-
hoðs og Kvennalista 1981 og 1983. Við þetta mætti síðan
hæta kjöri Ingihjargar Sólrúnar til borgarstjóra 1994. Útlend-
ingar fá gjarnan þá mynd að hér sé staða kvenna sterk en þeg-
ar tölur um laun og pólitíska stöðu eru skoðaðar kemur ann-
að í ljós.
Flestir eru sammála um að íslensk kvennahreyfing sé nú á
meiri krossgötum en hún hefur verið um langt skeið, m.a.
vegna þess sem er að gerast innan Kvennalistans. „Kvenna-
hreyfingin mun lifa þótt Kvennalistinn verði lagður niður," er
sagt í þessu sambandi enda er kvennahreyfingin meira en
bara Kvennalistinn. En hvar er íslensk kvennahreyfing stödd?
Við fengum þrjár konur til að segja álit sitt á þvi, þær Sigríði
Dúnu Kristmundsdóttur, sem var ein af þremur fyrstu þingkon-
um Kvennalistans, Guðnýju Guðbjömsdóttur núverandi þing-
konu og Sigríði Þorgeirsdóttur lektor í heimspeki. Einnig
spurðum við fjórar konur sem tekið hafa þátt í starfi kvenna-
hreyfingarinnar sl. áratugi hvort þær finni sér stað innan
hreyfingarinnar nú.
Margir veltu stöðu íslensku kvennahreyfingarinnar fyrir sér
á alþjóðlegum baráttudegi kvenna 8. mars sl., daginn sem kon-
ur um allan heim koma saman og minna á baráttumál sín. Eiga
íslenskar konur ekki neitt sameiginlegt að berjast fyrir?
Hvaða félög eða einstaklingar tilheyra íslensku kvennahreyf-
ingunni og hvenær verður þessi hreyfing sýnileg? Þessum
spurningum höfum við velt fyrir okkur og komumst að því
að síðasta stóra kvennasamkoman, fyrir utan hin árlegu kvenna-
hlaup og fjömennar kvennamessur, hafi verið árið 1990 þegar kon-
ur minntust 75 ára afmælis kosningaréttar kvenna. Þá var farið í
mikla skrúðgöngu og endað með fundi í íslensku Óperunni. Ann-
ars hefur íslenska kvennahreyfingin hist í útlöndum. Árið 1994
tóku 1300 konur þátt í norrænu ráðstefnunni Nordisk Forum í
Turku í Finnlandi og sex árum áður fjölmenntu þær á samskonar
ráðstefnu í Ósló. Því er eðlilegt að draga þá ályktun að næst muni
íslenska kvennahreyfingin hittast á Nordisk Forum í Kaupmanna-
höfn árið 2000. Fjöldi íslenskra þátttakenda á þessum ráðstefnum
hefur vakið athygli og er enn eitt dæmi um að íslenskar konur eru
sterkar þegar þær standa saman. En þurfa þær að fara til útlanda
til þess?
Vitundarvakning á sjöunda og áttunda áratugnum
Upphaf kvennahreyfingarinnar í heiminum má rekja til þess þegar
konur fóru að berjast fyrir borgaralegum réttindum og kosninga-
rétti fyrir rúmum 100 árum. Kvenréttindafélag íslands er dæmi um
félag sem stofnað var í því sambandi. Síðan komu verkakvennafé-
lög og ýmis kvenfélög til sögunnar og var tilgangur þeirra fyrr-
nefndu að bæta laun og réttindi kvenna en hin síðarnefndu unnu
að margskonar mannúðarmálum sem seinna voru tekin upp af
6 vra