Akranes - 01.10.1953, Blaðsíða 14

og þyngst var undir fæti. Þó get ég ekki
neitað því, að mér ifinnst störf stjórnarinn-
ar í heild um of mótast af hinum gamla
tíma, og miðast of lengi við hin gömlu
skip og yfirstandandi tima. Þó er það
svo augljóst sem verða má, — og oft bent
á það innan samtakanna, — að tími hinna
gömlu skipa sé á leið til grafar, en að
nýr tími sigli hraðbyri heim að „köldu
landi fsa.“ Ný og fulkomnari skip, sem
taka þurfi á móti, — og „meðhöndla“ —
á allt annan veg en hin gömlu skip. En
það er eins og þetta skiljist þeim ekki.
Þetta viðhorf er mér að ýmsu leyti óskilj-
anlegt gagnvart þeim ágætu görpum, sem
þarna réðu raunverulega öllum fram-
kvæmdum.
Tryggvi, er að visu orðinn gamall mað-
ur og ef til vill þreyttur. Hann hafði um
áratugi gengið berserksgang til alhliða
framfara og unnið hvert þrekvirkið af
öðru, en hlotið of litla viðurkenningu
eins og gengur. Þrátt 'fyrir fjör hans, djarf-
leik og víðsýni, mun hann í eðli sínu hafa
verið fremur gætinn. Hann lifir fram á
fyrra strið, tölumar hækka og ýmiss ó-
vissa rikir. Ég held líka, að hann hafi haft
ýmugust á togurunum. Er t. d. sagt, að
þegar Landsbankinn hafi lánað sitt fyrsta
útgerðarlán til eins fyrsta togarafélagsins,
sem enn starfar hér í góðu gengi, hafi
Tryggvi sagt í mæðutón: „Þessa peninga
sjáum við aldrei aftur.“
Hafi Tryggvi séð eftir skútunum sínum,
og gengið með innri ótta um, að togararn-
ir þyrftu að eiga nokkuð hjá sér til að
gera mikið betur gagnvart þjóðarbúinu,
getur hann hafa skipt um skoðun. Á það
bendir lítil grein, er hann skrifar um
botnvörpunga í almanak Þjóðvinafélags-
ins 1916, bls. 81—83. Greinin hljóðar
svo:
„Botnvörpuskipin íslenzku
hafa flutt svo mikla atvinnu og auð
inn í landið, að skylt er, að saga þeirra
sé sögð með nokkrum orðum.“ — Þá tel-
ur hann upp fyrstu ísl. togarana 26 að
tölu, í þeirri röð sem þeir hafa komið til
landsins, en svo segir hann:
„Máltækið, „að sigursæll er góður vilji,“
hefur berlega komið fram á kaupum botn-
vörpuskipanna. Af stærri skipunum hef-
ur hvort kostað með veiðarfærum og öðr-
um útbúnaði 150 til 200 þúsund krónur,
svo að ekki var líklegt, að margir hefðu
fé og áræði til að leggja í svo stór kaup,
eða hægt væri að safna svo miklu fé í
fátæku landi til að kaupa jafn mörg, góð
og dýr skip á fáum árum, sem skýrslan
að ofan sýnir. En það, sem gaf viljanum
byr undir báða vængi, var reynslau, sem
sýndi, að stór gróði varð árlega á því, sem
skipin öfluðu.
Likt fjölgun botnvörpuskipanna um
aldamótin, þegar menn voru að kaupa segl-
kútterana frá Englandi, þá vildi hver mað-
ur eignast skip, svo að á fáum árum urðu
við Faxaflóa nálægt 70 fiskiskip, nú eru
20 eftir; áhuginn hvarf. Óskandi er, að
sama hverflyndið komi ekki fram á botn-
vörpuskipunum." — Tr. G.
Ásgeir Sigurðsson var hér brautryðjandi
nýrra verzlunarhátta, er þá bar vott um
mikið frjálslyndi og frcmfarir. Verzlunin
Edinborg keypti innlendar afurðir háu
verði og greiddi allt í peningum, — ,sem
þá átti sér vart stað, — Hins vegar seldi
verzlimin erlendar vörur með hóflegri á-
lagningu undir kjörorðinu: „Llítill ágóði
fljót skil.“ Hann var einnig stórútgerðar-
maður á gamla visu, en lét sig minna skipta
togarana. Afstaða Ásgeirs er þvi einnig
lítt skiljanleg.
Jes Zimsen var að sumu leyti nær þvi
að vera miaður hins nýja tíma. Hann var
29 árum yngri en Tryggvi og 13 árum
yngri en Ásgeir. Hann var miklu minna
riðinn við skútu-tímabilið, það sigldi næst-
um fram hjá honum. Hann gerist hins
vegar framkvæmdarstjóri og meðeigandi
eins fyrsta og stærsta togarafélagsins, sem
hér er stofnað. Honum átti því að vera
augljós þörfin á, að Slippfélagið fylgdist
með tímanum og byggi sig undir hin nýju
verkefni, þegar lokið var hinum gömlu.
Ef til vill hafa þó hin miklu töp í fisk-
hringnum og á togurunum dregið nokkuð
úr þreki hans og áræði, sérstaklega ef fleiri
voru deigir. Hvað sem Liður öllum bolla-
leggingum, um varfærni þessara manna
um kaup á nýjum brautum við hæfi hins
nýja tíma; má bezt marka metnað þeirra
fyrir hönd sjálfra sin og fyrirtækisins, er
því fer að vegna verr. Um mörg ár héldu
þeir því beinlínis uppi fjárhagslega, og
sóttu það fé í eigin vasa, í stað þess að
sækja það í bankana.
Það er því engu líkara en að augu þess-
ara ágætu manna hafi verið „haldin“
gagnvart réttum skilningi á framtið fyrir-
tækisins. Ýmsir af hluthöfum Slippsins
sáu, að hér þyrfti endurbóta við og ýmsir
aðrir sáu þetta líka, eins og hér verður
nú lítillega drepið á.
Eins og að hefur verið vikið áður, var
t. d. 1930 orðin mikil og gagnger breyting
á skipastóli landsmanna frá því um síðustu
aldamót, er Slippfélagið var stofnað. Áð-
ur voru það svo til eingöngu tréskip, sem
urðu að nota segl til að komast leiðar sinn-
ar yfir höfin. Nú eru skipin í álíka hlut-
föllum járnskip, miklu stærri og dýrari,
enda með stórvirkum vélum til þess að
knýja þau og koma þeim leiðar sinnar
landa á milli.
Til viðgerðanna þurfti áður aðallega
trésmiði, en nú þurfti engu síður plötu- og
járnsmiði og einnig vélsmiði.
Vegna þessara gerbreyttu viðhorfa tóku
Frá byggingu 1500
smál. dráttarbrautar
þyngsta stykkið, er
lyfta þurfti var 35
smálestir.
122
AKRANES