Freyr - 01.05.2003, Blaðsíða 28

Úrvalsnýting meðal nauta úr árgangi fæddum 1996.
sérstaklega er ástæða til að vekja
athygli á mjög góðum dómi um
mjaltir og gæðaröð hjá þessum
kúm sem var sérlega jákvæð.
Hófur 96027 er að skila mestum
mjólkurkúm af nautum úr árgang-
inum og próteinhlutfall mjólkur
jákvætt. Dætur hans eru ekki rým-
ismikla, hafa aðeins breytilega
júgurgerð, en mjög vel gerða
spena. Þetta virðast mjög jafnvel-
gerðar kýr og mat um endingu
mjög jákvætt. Hófur dæmdist
besta naut í árganginum.
Fróði 96028 er að gefa mjólkur-
lagnar kýr með gott prótein í
mjólk. Júgur er mjög vel borið og
spenar góðir. Mjaltir eru mjög
góðar en skap aðeins breytilegt.
Þessar kýr komu ákaflega vel út
við gæðaröðun.
Hvítingur 96032 gefiir mjólkur-
lagnar kýr með góð efni í mjólk.
Mat er mjög jafht um flesta eigin-
leika og skap mjög gott. Minnt er
á að þetta naut erfir sinn sérstaka
lit.
Nautin sem fengu notkunardóm
eru: Trefill 96006, íri 96010, Núp-
ur 96013, Kalli 96015, Úi 96016,
Narfí 96017, Höttur 96020, Dúri
96023, Hrani 96024 og Randi
96031. Af þeim verða settir i al-
menna notkun frá Nautastöðinni
þeir Trefíll, Núpur, Kalli, Úi og
Dúri. Hjá öllum þessum nautum
má finna umtalsverða kosti sem
full ástæða er að sækja í með
notkun þeirra. Hinum nautunum,
sem fá notkunardóm en eru ekki
sett í almenna notkun, er hægt að
fá sæði úr til notkunar. Þeir sem
ætla sér að nota þessi naut þurfa
hins vegar að panta sæði úr þeim
sérstaklega hjá frjótækni sínum
vegna þess að hann verður að fá
það sérstaklega frá Nautastöðinni.
Nautin sem féllu á prófinu voru
þessi; Glói 96001, Grani 96002,
Peli 96004, Lax 96009, Týr 96012,
Móri 96014 og Lundi 96019.
Úrvalsnýting
Venja hefur verið síðustu árin
að draga saman niðurstöður af-
kvæmarannsóknarinnar með því
að sýna á myndrænu formi úrvals-
nýtingu út frá því vali sem gert er
á nautum til frekari notkunar.
Þessi mynd á að sýna hvaða áhrif
megi ætla að sjáist í kúastofninum
í framtíðinni vegna notkunar á
þessum nautum.
Aðeins skal rifjað upp hvað hér
er mælt. Úrvalsnýting fyrir ákveð-
inn eiginleika sýnir hve miklir yf-
irburðir nautanna, sem valin eru
til áframhaldandi notkunar, eru í
samanburði við það sem mögulegt
hefði verið að ná ffarn ef nautin
hefðu öll aðeins verið valin með
tilliti til þessa eina eiginleika.
Margoft hefúr verið bent á það
að þegar verið er að velja fýrir
mörgum eiginleikum á sama tíma
er nær útilokað að ná fram já-
kvæðu vali fyrir þeim öllum sam-
tímis. Þetta stafar ekki hvað síst af
því að mjög margir eiginleikanna
eru neikvætt tengdir og slíkt gerir
þannig útkomu enn ólíklegri.
Myndin er að þessu sinni ein sú
jákvæðasta sem sést hefur, aðeins
myndin fyrir árganginn frá 1994
sýnir nokkra hliðstæðu.
Eins og fram hefur komið voru
ekki í þessum árgangi sömu topp-
ar gagnvart afurðum og voru í síð-
ustu tveimur árgöngum. Engu að
síður voru mörg góð naut að þessu
leyti og þau voru meiri kostagrip-
ir með tilliti til annarra eiginleika
en stundum áður. Fyrir mjólkur-
magn er úrvalsnýtingin 79%, sem
er feikihátt. Þrátt fyrir þetta sterka
val fýrir mjólkurmagn og nei-
kvæða fylgni magns og efha í
mjólk, þá er úrvalsnýting gagn-
vart próteinhlutfalli um leið 30%.
Þó að það komi ekki fram á
myndinni er forvitnilegt að huga
að vali með tilliti til fituhlutfalls í
mjólk. Þessi þáttur hefur ekki ver-
ið þáttur í ræktunarmarmiði um
langt árabil. Þrátt fyrri það verða
nær engar breytingar greindar í
stofninum gagnvart þessum eigin-
leika. Það er í fullu samræmi við
það að úrvalsnýting gagnvart
þessum eiginleika er -1 í þessum
árgangi. Þannig er engra breytinga
að vænta í fituhlutfalli mjólkur-
innar vegna valsins að þessu
sinni.
Fyrir fijósemi er úrvalsnýting
engin. Eins og fram hefur komið
er grunnur að þessum eiginleika
líklega ónákvæmastur allra eigin-
leikanna.
Neikvæða niðurstaðan að þessu
sinni er gagnvart frumutölu. Þar
er úrvalsnýting -34. Þetta skýrist
Frh. ó bls. 42
128 - Freyr 4/2003