Nýi tíminn - 16.03.1950, Blaðsíða 8

Hrynjandi
markaðir.
Hermann og t
Heiðnaberg.
Efnt til samkeppni um minjagripi
Ferðaskrifstoía ríkisins hefur undanfarin ár haft
minjagripasölu til ferðamanna og seldi s. 1. ár minia-
gripi fyrir um 360 þús. kr. Það 'sem mest hefur háð
hessari starfsemi er einmitt að hörgull hefur verið á
smekklegum og heppilegum listiðnaði, sem bjóða mætti
erlendum ferðamönnum sem minjagripi um ísland.
Ferðaskrifstofa ríkisins og Heímilisiðaðarfélag ís-
lands hafa nú efnt til samkeppni um land allt um
fallega minjagripi.
Sýning að samkeppni lokinni.
Ennfremur er ráðgert, ef
mikið berst góðra muna, að
halda á þeim sýningu að sam-
keppninni lokinni og jafnvel
að senda úrval þeirra á erlend
ar minjagripasýningar.
Sérstaklega er því beint til
allra öryrkja, vinnuhæla,
sjúkrahúsa og annarra, þar sem
góðar aðstæður eru til tóm-
stundavinnu, að taka þátt í sam
keppni þessari, — en ekki síður
til allra fyrirtækja og einstakl-
inga, sem framleiða listiðnað
af einhverju tagi.
Það skal og tekið fram, að
dómnefnd sú, er valin hefur
verið, mun starfa áfram að sam
keppninni lokinni og veita grip-
um viðtöku, en þeir sem berast
eftir umræddan tíma, 30. apríl,
koma að sjálfsögðu ekki til
greina við verðlaunaveitingu
né sýningu, ef haldin verður.
Verði þjóðinni til sóma.
Með átökum manna um allt
land er það von forgöngumann-
anna að samkeppni þessi geti
orðið spor í þá átt að efla fagr-
an listiðnað í landinu, veita því
fólki, sem sendir góða gripi,
markað fyrir framleiðslu sína
gjaldeyri til handa þjóðinni. En
og skapa um leið erlendan
Stofnfundur félags til menntatengsla
fslands og Ráðstjérnarrikjanna
á snnnndaginn
Framhaldsstofníundur haldinn bráðlega
S.l. sunnudag kl. 2 e.h. var haldinn í Tjarnarkaffi stofn-
fundur félagsskapar, sem ætlar sér að vinna að áukinni kynn-
ingu og menningartengslum milli Islands og Káðstjórnar-
ríkjanna.
Fundur þessi var boðaður af
undirbúningsnefnd, sem í áttu
sæti þeir Kristinn E. Andrés-
son, Sigurður Jóhannsson og
Sigfús Sigurhjartarson. Kr. E.
Andrésson setti fundinn og
bauð gesti velkomna en Arn-
finnur Jónsson var fundarstjóri.
Ræður fluttu m.a. Kr. E.
Andrésson og H. K. Laxness
Þá var og lagt fram uppkast
að lögum fyrir félagið. Fundur-
inn var mjög fjöhóttur, svo að
húsrými reyndist alltof lítið og
fjölmargir urðu frá að hverfa.
Var samþykkt að efna hið bráð-
asta til framhaldsstofnfundar
í rýmri húsakynnum.
★
Framsöguræða Kristins E.
Andréssonar verður birt í næsta
blaði. 1
þó fyrst og fremst hitt, að þeir
minjagripir, er úr landinu fara,
geti orðið þjóðinni til verulegs
sóma, hvar sem þeir sjást.
Um tilhögun og framkvæmd
þessarar fyrirhuguðu sam-
keppni er þetta að segja:
Engin takmörk eru sett fyrir
tegund gripar.na. Kemur allt
til greina, sem heppilegir minja
gripir geta talizt, svo sem
hverskonar hannyrðir, trésmíða
gripir, málmsmíði, skartgripir,
leðurmunir, leikföng, brúður og
ýmiskonar föndur, svo fátt eitt
sé nefnt. Það eina, sem binda
verður nokkrum takmörkum, er
verð hlutanna, sem sendir eru,
þótt ekki sé það frágangssök,
að einstaka fagur gripur sé
nokkuð dýr.
Þrenn verðlaun.
Þeir aðilar, sem að samkeppn
inni standa, hafa valið þriggja
manna dómnefnd hinna fær-
ustu manna, sem kostur er á.
Þegar allir þeir gripir, sem til
samkeppninnar berast, eru
komnir á einn stað, verða þeir
afhentir dómnefnd, nafnlausir,
og velur hún allt það úr, sem
heppilegast og smekklegast get
ur talizt. Hefur þá verið á-
kveðið, eins og gert er á öllum
hinum Norðurlöndunum, að
merkja þá gripi, er þannig eru
valdir, sérstöku viðurkenningar
merki, og heldur framleiðand-
því merki, geri hann fleiri sam
svarandi gripi. Gripir þessir
sæta síðan forgangsrétti á þeim
sölustöðum, t. d. bæði Keflavík
og í Reykjavík, þar sem erlend
um ferðamönnum verður sér-
staklega ráðlagt að verzla, og
verður athygli þeirra vakin á
viðurkenningarmerkinu. Á með-
al þessara gripa verður síðan
dæmt um þrjá hina beztu og
verðlaun veitt samkvæmt því:
1. verðlaun kr. 1000,00, 2. verð
laun kr. 700,00 og 3. verðlaun
kr. 500,00.
Frestur til 30. apríl.
Frestur til þess að skila grip
um til samkeppninnar er ákveð
inn til 30. apríl næstkomandi.
Skal senda þá til Ferðaskrif-
stofu ríkisins, annaðhvort á
Akureyri eða í Reykjavík, í
góðum umbúðum, og skulu um-
búðirnar merktar „Samkeppni".
Nafn og heimilisfang sendanda
skal fylgja með hverjum grip
í viðlögðu umslagi, og verða
dómnefnd þá afhentir gripirn-
ir tölusettir, en nafnlausir.
Einnig er nauðsynlegt að greina
frá verði, og skal það vera hið
sama og sendandi treystir sér
til að framleiða vöruna fj'rir
framvegis að óbreyttum ástæð-
um, sé um fleiri samkynja hluti
að ræða. Ef hægt er að koma
því við á smekklegan hátt, er
æskilegt að merkja gripina
„Ieeland" Eru öll líkindi fyrir
því, að þeir, sem skilað geta
smekklegum gripum í sam-
keppni þessa við hóflegu verði,
geti framvegis átt tryggan
markað.
Gullöld marshallsteínunnar:
Ekki lengnr til ambúða
papír!
í dagblaði Eysteins og eymdarinnar, Tíman-
birtist í gær eftirfai’andi:
,„ORÐSENDING TIL HÚSMÆÐRA. Þar
sem birgðir vorar af umbúðapappír eni
þrotnar getum vér ekki fyrst um sinn af-
greitt SKYR til annarra en þeirra, sem koma
með umbúðir undir það í mjólkurbúðirnar.
M j ól kur samsal an. “
Þessi stutta tilkynning er eitt lítið dæmi um
velgengní íslenzku þjóðarinnar undir marshall-
stefnu þeirra Eysteins, Bjarna Ben. og Stef. Jóh.
Það er ekki einu sinni til umbúðapappír um
skyr! — Skyldi líða langt þangað til Tíminn
birtir annaö álíka eymdarvæl betliþjóðar varð-
andi mjólkurflöskur? Er það kannske misskiln-
ingur aö hálfgerður eysteinseymdarsvipur hafi
verið á útvegun þeirra undanfariö?
ÚRRÆÐI SÓSÍALISTAFLOKKSÍNS V.
AUKIN TffiKNI
Eitt meginatriði í sam-
bandi við framleiðslu og
framleiðslukostnað er aukin
tækni. Lífskjör almennings
á undanförnum árum hafa
mótazt af nýsköpun atvinnu-
lífsins, sem sósíalistar
hrundu af stað, en þó var
það verk aðeins hafið, þeg-
ar afturhaldinu tókst að
stöðva þróunina. Með auk-
inni tækni og stórum fjöl-
þættari framleiðslu er hægt
að stórlækka kostnaðinn og
skapa aukið öryggi.
Jafnframt þarf að koma
betra skipulagi á útgerðina,
koma í veg fyrir bruðl og
sóim og óhæfilegan kostnað
við útgerðarstjómina.
Með aukinni tækni og
bættu skipulagi má einnig
lækka að mun verð land-
búnaðarafurða og tilkostn-
aðinn við iðnaðinn, en þau
atriði eru einn mikilvægasti
liðurinn í verðbólgunni inn-
anlands.
Sósíalistar hafa látlaust
brýnt fyrir þingi og þjóð
nauðsyn tækniþróunar, en
talað fyrir daufum eyrum á
þingi síðustu árin. Með geng-
islækkunarfrumvarpi íhalds-
ins verður tækniþróunin
mjög torvelduð, þar sem
innkaupsverð véla og tækja
erlendis hækkar um 74,3%,
Sjónarmið Sósíalistaflokks-
ins í þessum málum voru
dregin þannig saman í kosn-
ingastefnuskránni í haust.
„Hafizt sé handa um
skipulegt átak til þess að
lækka framleiðslukostnað
i sjávarútvegi og vinnslu
sjávarafurða, iðnaði og
landbúnaði með aukinni
tækni, bættum vinnu-
brögðum og betra skipu-
lagi.
Lögð sé áherzla á inn-
flutning nýtízku véla og
tækja, þannig að ekkert
þurfi á að skorta íál þess
að hægt sé að koma við
sem fullkomnastri tækni
í framleiðslunni, jafn-
framt því sem hagnýt-
ing þessara tækja sé
sldpulögð þannig að full
afköst fáist úr hverri vél
og verksmiðju. I landbún-
aðinum sé lögð áhcrzla
á aukna samvinnu bænda,
þannig að vélakosturinn
nýtist betur og hægt sé að
koma við rekstri í stærri
stíl jafnfranit betri og
hagkvæmari nýtingu af-
urðanna, Byggingarkostn-
aður sé lækkaður með
skipulagðari vinnubrögð-
um sbr. sundurliðaðar til-
lögur, sem Sósíalista-
flokkurinn hefur Iagt
fram í þeim efnum“.
ÚRRÆÐI SÓSÍALISTAFLOKKSINS VI.
LÆKKUN VAXTA
Eitt furðulegasta atriðið i
stjómvizku afturhaldsflokk-
anna er okur Landsbankans
og annarra lánsstofnana á
framleiðsluatvinnuvegunum.
Á sama tíma og útvegurinn
hefur verið á barmi gjald-
þrots ár eftir ár hafa bank
arnir hirt af honum óhemju-
legan gróða. Gróði bankanna
í heild hefur undanfarið
numið um 30 milljónum
króna á ári, þar af Lands-
bankans 17—18 milljónum,
og verulegur liluti þess hef-
ur verið tekinn af útvegin-
um. Þó nema skuldlausar
eignir bankanna hundruðum
milljóna. Er þetta ekki lítill
liður í framleiðslukostnaðin-
um.
Sama máli gegnir um
vátryggingariðgjöld sem eru
óhæfilegur baggi á útvegin-
um.
Sýnt hefur verið fram á
að með lækkun vaxta og ið-
gjalda og öðrum hliðstæð-
um ráðstöfunum mætti
lækka rekstursútgjöld meðal
fiskibáta um 60.000 kr. á
ári.
Sósíalistar hafa árangurs-
laust borið fram tillögur um
þetta efni á þingi og í kosn-
ingastefnuskránni í haust
var lögð áherzla á þessi at-
riði:
„Vextir íil framleiðslunn-
ar verði stórlækkaðir.Vext
ir til útgerðarinnar lækk-
aðir niður í 2y2%. Láns-
tími fastra lána og stofn-
lána til útgerðar fyrir-
tækja sem rekin eru í
sambandi við hana og hlið
stæðra fyrirtækja í ís-
lenzku atvinnulífi sé
lengdur að mun. Miðað sé
við að lánstími tiL nýrra
skipa og nýrra verk-
smiðja sé 20 til 30 ár.
Vátryggingariðgjöld
verði lækkuð svo að ið-
gjöld af nýjum bátum
verði ekki hærri en
3—4%.“