Árbók VFÍ/TFÍ - 01.06.2003, Side 277

(fl| FJARHITUN
VERKFRÆÐISTOFA
Heilnæmara vinnuumhverfi sparar
milljónir króna árlega
Jónas Már Gunnarsson útskrifaðist í húsasmíði frá Iðnskólanum í Reykjavík 1992 og lauk raungreinadeildarprófi frá
Tækniskólanum í Reykjavík 1995.Hann varð M.Sc.í byggingarverkfræði frá Álaborgarháskóla i Danmörku 2001, með
sérhæfingu í innivist og orkubúsakap bygginga. Jónas hefur starfað hjá Fjarhitun hf.frá árinu 2000ásamt því að vinna
við lokaverkefni sitt i byggingarverkfræði í samvinnu við fyrirtækið. Hann hefur fengist við ýmis verkefni er varða
loftræsi-, kæli- og lagnakerfi auk burðarþols. Jónas hefur sérhæft sig nánar í náttúrulegri loftræsingu og orkusparn-
aðarútreikningum. Hann hefur notast við ýmis hermiforrit við byggingarfræðilegar lausnir, svo sem BSim 2002, sem
reiknar út orkubúskap bygginga o.fl., og Flovent CDF-straumflæðiforrit.
Áhrif innilofts á afkastagetu og heilsu fólks
Aukin meðvitund fólks um umhverfi sitt og áhrif þess á heilbrigði og vellíðan hefur verið
hvati til að rannsaka þá þætti er áhrif hafa á líðan fólks í byggingum. Fólk er almennt
farið að gera auknar kröfur til góðrar innivistar í byggingum og það ekki að ástæðulausu.
Atvinnufyrirtæki á íslandi ráða mörg til sín sérfræðinga til að yfirfara aðbúnað og vinnu-
tilhögun hjá starfsfólki sínu. Einnig hafa kröfur um liljóðlátari vinnustaði og hljóðvist
almennt aukist. Vandamál tengd hitabreytingum, loftgæðum og raka í vistarverum fólks
hafa orðið útundan í þessari umræðu, en þessir þættir verða að vera í lagi og eru frum-
skilyrði fyrir góðri líðan.
Fólk andar að sér u.þ.b. 15.000 lítrum lofts á sólarhring og eyðir meirihluta ævi sinnar
(yfir 90%) innandyra. Hér má telja til vinnustaði, s.s. skrifstofur, verksniiðjur, opinberar
byggingar, heimili, farartæki o.s.frv. Það er því nokkuð ljóst að loftgæði innandyra og góð
innivist skiptir okkur höfuðmáli. Ennfremur má benda á að frá 1970 hefur verið mikil
þróun í byggingariðnaði, t.d. á byggingarefnum og lausnum. Það hefur leitt til þess að
byggingar eru nú mun loftþéttari en áður og einnig hafa verið farnar ýmsar leiðir til að
draga úr orkunotkun bygginga. Náttúrulegur loftleki og þar með loftendurnýjun í bygg-
ingum hefur minnkað og m.a. þess vegna hefur tíðni ofnæmis, astma og sambærilegra
sjúkdóma aukist stórlega síðastliðin 30 ár.
Slæmt loft veldur einnig höfuðverk, óþægindum í augum og slímhúð, skorti á einbeit-
ingu og minni afkastagetu og virkni í vinnu. Skortur á einbeitingu getur leitt til þess að
vinnan verður slitrótt, hlé lengri, áhugi á að þjóna viðskiptavinum minnkar og fjarvistir
frá vinnu aukast m.a. vegna veikinda.
Aherslan á hreint og ferskt loft inni í byggingum ætti því að vera meiri ef viðhalda á góðri
líðan fólks. Við ættum að taka nágrannaþjóðir okkar til fyrirmyndar að því er varðar
úrlausnir vegna vandamála sem tengjast slæmri innivist. Það er óviðunandi og ein-
faldlega ekki við hæfi á 21. öldinni að upplifa ótæk loftgæði og vandamál varðandi hita
þegar komið er inn í nýjar glæsilegar byggingar. Þar má segja að verið sé að spara eyrinn
og kasta krónunni. Til að rökstyðja þetta verður hér greint frá áhugaverðum niðurstöðum
Tækni- og vísindagreinar
2 7 3