Neytendablaðið - 01.06.1999, Blaðsíða 6

I stuttu máli
Mánudagsvélin
Félagsmaður hafði samband
við Neytendasamtökin og
sagði farir sínar ekki sléttar.
Hann hafði keypt Ariston-
þvottavél með sambyggðum
þurrkara af fyrirtæki sem hét
Eru steikar-
pokar óæski-
legir fyrir
umhverfið?
Lesandi hringdi á skrif-
stofu Neytendasamtakanna
og spurðist fyrir hvort
steikarpokar væru fram-
leiddir úr óæskilegum efn-
um, svo sem mýkingarefn-
um sem geta þá borist í
matinn, til dæmis í pokum
frá Vita?
Þessu er til að svara að
samkvæmt upplýsingum
frá framleiðandanum er
mýkingarefni ekki notað.
Pokarnir eru framleiddir úr
plasttegundinni PET, sem
einnig er notað meðal ann-
ars í margnota flöskur og
matarílát sem ætluð eru í
örbylgjuofna. Þetta er
sterkt plast og mjög hita-
þolið. Ekki er þó ráðlegt að
nota steikarpoka við hærri
hita en 200°C.
Kjölur í desember 1993 eða
fyrir rúmum fimm árum.
Stuttu eftir kaupin fór að bera
á vandamálum með vélina
sem meðal annars ollu því að
hún hitaði of mikið á þurrki,
og varð þetta til þess að yfir-
hitaöryggi sló ítrekað út og
hlífðarplast utan á hurð bráðn-
aði. Kom þá í ljós að kælivifta
á blásarahjóli hafði losnað og
var það lagfært eins og fram
kemur í skýrslu rafvirkjans
sem gert hefur við vélina frá
upphafi. Þegar þetta henti var
vélin í ábyrgð hjá Kili, en það
fyrirtæki og Byko bitust þá um
innflutning á Ariston-heimilis-
tækjum. Kjölur varð svo gjald-
þrota og okkar maður fékk
aldrei nýtt plast á hurðina.
í skýrslu rafvirkjans kemur
einnig fram að eftir þetta hafi
vélin verið að bila 3-4 sinnum
á ári. Ymist hafi það verið
vandamál varðandi þurrkarann
eða þá annað, til dæmis hafi
vélin flætt tvisvar, vandamál
hafi verið með hurðarrofa og
vélin dælt frá sér án nokkurra
skýringa. Nokkrum sinnum
hefur verið mældur hiti á
þurrkaranum í vinnslu og allt
eðlilegt. Um mánaðamótin
maí-júní 1997 var vélin svo
tekin inn á verkstæði og yfir-
farin. Þá var skipt um hlífðar-
plast á hurð, yfirhitabúnað fyr-
ir þurrkara og lúgugúmmí sem
Er Gore-Tex efni skaðlegra
umhverfinu en PVC-plastefni?
Neytendablaðinu hefur
borist fyrirspurn um
hvort Gore-Tex efni sé skað-
legra umhverfinu en PVC-
plastefni, en Gore-Tex efni
eru nú í mörgum fram-
leiðsluvörum, svo sem yfir-
höfnum, skóm, hönskum og
margs konar útivistarfatnaði.
Gore-Tex hefur þann eigin-
leika að vera vatnsþétt og
vindþétt efni sem „andar“,
þ.e. það hleypir raka frá lík-
amanum út í gegn um sig en
utanaðkomandi raki eða
væta nær ekki í gegn. Þessi
eiginleiki næst vegna þess
að að efnið er gert úr ör-
þunnum teflonlögum.
Teflon er einnig nefnt PTFE
sem merkir poly-tetra-flúor-
ethylen. Þegar teflon er
brennt við förgun myndast
lífræn flúor-efnasambönd.
Þau valda meiri mengun en
efnasambönd sem myndast
við bruna á PVC-plasti. Við
getum hins vegar huggað
okkur við að þegar á heild-
ina er litið er mun minna
magni af Gori-texi fargað í
bruna en af PVC-plasti.
Eins og sjá má er
gulleit rönd ofan
við lúguna eftir að
vélin hitaði sig of
mikið, stuttu eftir
að hún var keypt.
allt var orðið skemmt eftir of
mikinn hita frá þurrkara. Ári
síðar koma aftur upp vanda-
mál með þurrkarann og kom
þá í ljós að eliment í þurrkara
var ónýtt og einnig var bilun í
tímastillinum. Þetta þýddi
meðal annars að vélin vann
ekki rétt, dældi annaðhvort
ekki eða illa út af sér og vatt
ekki. Það þarf því að fylgjast
með vélinni og hjálpa henni
yfir þar sem hún stoppar, sem
stundum virkaði en ekki alltaf.
Athugasemd Neytenda-
blaðsins: Samkvæmt kaupa-
lögum (lögum um lausafjár-
kaup) getur neytandi ef um
meiriháttar galla er að ræða
krafist nýs og ógallaðs hlutar
eða rift kaupunum. Það er ljóst
að hér er um meiriháttar galla
að ræða, en neytandinn getur
ekki fengið úrlausn sinna mála
þar sem fyrirtækið sem hann
verslaði við varð gjaldþrota.
Fyrirtæki það sem annaðist
sölu Ariston-tækja eftir að
Kjölur fór í gjaldþrot, Byko, er
ekki bótaskylt samkvæmt lög-
um. Það verður hinsvegar að
viðurkennast að saga þessarar
þvottvélar er með þeim ein-
dæmum að fyrirtækið sem sel-
ur vörur frá Ariston ætti að
hlutast til um eðlilegar bætur
frá framleiðandanum. Það er
ekki ósanngjöm krafa.
Danir háma í
sig erfða-
breyttan
snakkmat
rátt fyrir að tveir af
hverjum þremur Dön-
um telji að banna eigi
erfðabreytt matvæli háma
þeir í sig snakkmat sem
framleiddur er úr erfða-
breyttum maís. Fram til
þessa hefur aðeins ein
vara sem framleidd er úr
erfðabreyttum maís verið
merkt sem slfk á dönsk-
um markaði, snakkmatur
frá Bugles, sem hefur
verið merktur frá því í
desember í fyrra. Þær
upplýsingar virðast þó
ekki hræða danska neyt-
endur frá því að kaupa
snakkið. Rannsókn sem
náði til stærstu matvöru-
verslananna sýnir að sal-
an á þessum snakkmat
jókst um 47% í desember
í fyrra, miðað við sama
mánuð árið áður, en þá
var varan ekki merkt sem
erfðabreytt.
Heimasíða
neytenda á netinu
Munið heimasíðu Neytenda-
samtakanna á netinu, slóðin er:
www.ns.is
6
NEYTENDABLAÐIÐ - júní 1999