Læknablaðið - 01.07.1979, Blaðsíða 36

138
LÆKNABLAÐIÐ
8 vikna dvöld á deildinni var skyn orðið eðli-
legt og kraftar höfðu batnað talsvert. Við eftir-
lit tæpum 2 mánuðum eftir úskrift var lítill
merkjanlegur bati. Sjúklingi var sagt, að hann
gæti vænzt áframhaldandi bata í allt að 1 ár,
en þennan tíma mætti hann ekki taka allo-
purinol.
Ályktanir: Árið 1966 lýstu tveir brezkir
læknar sjúkratilfelli, sem bar yfirskriftina
„Peripheral neuropathy due to Allopuri-
nol“.2 Þetta mun hafa verið í fyrsta sinn,
sem þessi sjúkdómsmynd er tengd þessu
lyfi. Síðan er taugabólga talin hugsanleg
aukaverkun lyfsins.3 4 Greiningin var í
þessu tilviki staðfest með taugaleiðnimæl-
ingum. Engar rannsóknarniðurstöður lágu
fyrir um bein tengsl milli notkunar lyfsins
og taugabólgu.
Átta árum síðar gerðu þýzkir læknar
ítarlegar rannsóknir á áhrifum allopurinols
á leiðsluhraða í peripherum taugum.5 Tals-
verður fjöldi sjúklinga á allopurinol-með-
ferð var rannsakaður. Enginn þessara sjúk-
linga hafði klinisk einkenni um taugabólgu.
Niðurstöður mælinga sýndu engin mark-
tæk frávik frá eðlilegum leiðsluhraða. Sú
ályktun var af þessu dregin, að með öllu
væri ósannað, að allopurinol ylli tauga-
bólgu, Mörg dæmi sýna, að þvagsýra er oft
beint eða óbeint meinvaldandi (patho-
geniskur) þáttur í margvíslegum tauga-
sjúkdómum.0 Þess ber þó að geta, að ekki
er vitað til, að þetta geti orsakast á annan
hátt en með myndun þvagsýruútfellinga,
sem síðar þrengja að taugum, þar sem lítið
rúm er fyrir þær. Þekktasta dæmið er
þrýstingur á nervus medianus við úlnlið-
inn („carpal tunnel syndrom“), en nervus
ulnaris, nervus tibialis posterior og tauga-
greinar fram í tákjúkur eru einnig oft út-
settar fyrir þessu. Örsjaldan getur þvag-
sýrugigt valdið þrýstingi á mænu, en að-
eins í mjög skæðum tilfellum.1 Því hefur
verið haldið fram, að tíðni neurologiskra
fyrirbrigða í þvagsýrugigt mætti minnka
með allopurinolmeðferð.6 Ekki hefur þó
verið sýnt fram á, að í þvagsýrugigt verði
marktækar breytingar á taugaleiðnihraða,
en hafi sjúklingur með þvagsýrugigt leynda
eða ljósa sykursýki, of háa blóðfitu, fitu-
lifur eða nýrnaskemmdir, er tíðni sjúklegr-
ar taugaleiðni aukin.0 Hvað sem þessum
hugleiðingum líður, er ljóst, að í því
sjúkratilfelli, sem hér er lýst, bendir sag-
an sterklega til þess, að notkun 200 mg. af
allopurinoli á dag í 1 ár hafi valdið tauga-
bólgu. Byggist þetta ekki sízt á því að sjúk-
lingi batnaði verulega af einkennum sínum
eftir að lyfjagjöfinni var hætt. Ekki þykir
því verjandi að setja sjúkling aftur á lyfið,
enda þótt það gæti rökstutt gruninn um lyf-
ið sem orsakavald enn betur.
SUMMARY
A 57 year old male was admitted to a hospital
because of „drop foot“ on both sides. The
patient’s one year long history of increasing
burning sensations, aches and loss of power in
both feet were shown to be due to neuropathy.
Together with peripheral paresis in the legs
he had glove and stocking anesthesia there.
After thorough investigation it became appe-
rent that the most probable cause of his
symptoms was the use of 200 mg. af Allopurinol
daily for one year. After the drug had been
withdrawn and the patient had had physio-
therapy for 8 weeks the sensory disturbances
had disappeared and he had regained much of
his former muscle strength.
HEIMILDIR
1. Aita, J.A.: Neurologic manifestations of
general diseases. Springfield, Illinois, U.S.A.
1964 (398-399).
2. Glyn, J.H., Crofts, P.A.: Peripheral Neuro-
pathy due to Allopurinol. British Medical
Journal 1966 (1531).
3. Goodman, L.S.. Gilman, A.: The Pharmaco-
logical basis of Therapeutics. 4. Edition,
1970 (344).
4. Kutzner, M., Sziegoleit, W. Nebenwirkungen
von Allopurinol. Árzt Fortbild 1976 70/19
(1017-1020).
5. Láhoda, L., Ross, A.: Neurographisehe Unter-
suchungen unter Allopurinol therapie. Med.
MSCHR 1974 28/11 (505-507)..
6. Láhoda, F., Ross, A.: Neuroilogische Kompli-
kationen bei der Urikopathie. Munch. med.
Wschr. 1972, 144 (441-444).