Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
31
Jón Krabbe (1874-1964), skrifstofustjóri.
marga lækna, og hann vildi helst hafa lækna, sem
hann þekkti, og þá tók hann Pétur með sér. Og
þess vegna var þessi deild hans kölluð „lille avdel-
ing B“ frá Ríkisspítalanum. Svo vantaði hann
afleysara um sumarið 1943, og þá tók hann mig.
Eg fékk þar hærra kaup, svo ég fór bara en vann
eftir hádegi á Berklavarnastöðinni. Á þessum ár-
um vorum við, íslensku læknarnir, á miklu lægra
kaupi en hinir dönsku kollegar okkar.
Vegna vinnu minnar var mér úthlutað skilríkj-
um til að geta verið á ferli, eftir að útgöngubann
tók gildi. í ágúst 1943 ætluðu Þjóðverjar að
hremma danska flotann, en Danir gerðu sér lítið
fyrir og sökktu honum. Eftir það var sett á út-
göngubann, eftir að myrkt var orðið. Ég var eitt
sinn að gegnumlýsa síðasta manninn á Berkla-
varnarstöðinni, og það var rétt að byrja að
skyggja, þegar skyndilega allt lék á reiðiskjálfi og
ljós slokkna. Allir reyndu að komast heim sem
fyrst. Ég hjólaði eins og venjulega, og það var fullt
af lögrealumönnum og Þjóðverjum á hverju götu-
horni. Ástæða þessa „jarðskjálfta" var loftárás á
stærstu sykurverksmiðju Kaupmannahafnar, sem
stóð skammt frá vinnustað mínum.
Daglegir reiðtúrar Kristjáns X. um götur Kaup-
mannahafnar voru gott fréttaefni á Islandi. Hann
fór alltaf á sama tíma og löturhægt. Hann fór
Rysgade, sem er á Vesterbro, mikið fátæktar-
hverfi, og reið þar löturhægt og storkandi. En
Þjóðverjarnir létu hann ekki komast upp með
þetta til lengdar, og þegar Danir sökktu flotanum
í ágúst 1943 varð allt vitlaust, og þá tóku þeir fyrir
þetta.
Ég man, að Kristján X. kom einu sinni inn á
Bispebjerg, þegar ég var þar hjá prófessor Meu-
lengracht. Þá þurfti prófessorinn að spegla enda-
þarminn í kallinum, og allt var í pati, því það var
ekkert borð nógu langt. Svo hann varð að setja
saman eitthvert borð til að koma kónginum uppá.
Við fengum ekki einu sinni að vera inni, þessir
ungu, nei, nei.
Á þessum árum lá leiðin oft í íslenska sendi-
ráðið í Kaupmannahöfn og var ég vel kunnugur
starfsfólkinu, Tryggva Svörfuði og Önnu Steph-
ensen. Dag einn fékk ég boð um að mæta til
viðtals við Jón Krabbe, sendiráðsforstjóra. Strax
og ég kom þar sá ég að Tryggvi var eitthvað
kynlegur á svipinn. Jón Krabbe var þessi ljúfi,
hægláti og kurteisi maður. Eftir dálítinn inngang
sagðist hann vera með tilboð um atvinnu fyrir
mig, en ekki sá ég neinn ánægjusvip á honum,
frekar algjört hlutleysi. Fannst mér þetta ekki
boða neitt gott, enda gat varla verið um tilboð frá
dönsku sjúkrahúsi að ræða. Hann sagði það vera
frá Þjóðverjum. Mér væri boðið vel launað yfir-
læknisstarf í Berlín og að allir 10 íslensku læknarn-
ir í Höfn hefðu fengið álíka tilboð. Ég sagði hon-
um að enginn vissi betur en hann að ég væri í
læknisstöðu hér í Höfn, sem ég ætlaði ekki að
sleppa. Því myndi ég ekki sinna þessu tilboði. Ég
spurði hvernig stæði á þessum aðgerðum, en um
það vildi hann ekki ræða, en sagði að sér væri
nauðugur einn kostur að flytja okkur þessar frétt-
ir, en þakkaði mér innilega fyrir undirtektirnar.
Fór svo að enginn þessara 10 lækna gaf færi á sér
til fararinnar.
Jón Krabbe var sérstæð persóna, sem seint
gleymist, þessi yfirvegaði vitmaður. Skömmu eft-
ir embættispróf í lögfræði og hagfræði 1898 gekk
hann í þjónustu íslenska ríkisins og starfaði alla
sína tíð í utanríkisþjónustu Dana fyrir íslands
hönd og síðar í íslenska sendiráðinu í Höfn þar til
hann lét af störfum 1953. Þeir vita sem best þekkja
hvílík stoð og stytta hann var íslenskri þjóð á
löngum starfsferli, eins og reyndar má fá hug-
mynd um í bók hans Frá Hafnarslóð til lýðveldis
frá 1959. Jón Krabbe var sonur Harald Krabbe,
prófessors við Danska landbúnaðarháskólann,
sem ferðaðist hér á landi við að rannsaka sulla-
veikina. Kynntist hann þá konu sinni Kristínu
Guðmundsdóttur, sem var systir Jóns Guð-