Læknablaðið : fylgirit - 31.07.1995, Blaðsíða 37
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
37
lyflæknadeild. Vona ég, að það verði ekki tekið
sem gort eða sjálfshól, er ég segi, að við þrír
höfum skilað þar góðu búi.
Þriðji læknirinn, sem hér kemur við sögu, er
Olafur Geirsson. Sem fyrr greinir, fór Snorri P.
Snorrason til Bandaríkjanna haustið 1954, og
þurfti þá mann í hans stað. Olafur hafði verið á
Vífilsstöðum frá 1939. Náin vinátta var með okk-
ur Ólafi, og ræddum við um, að hagkvæmt væri
fyrir hann að ráða sig á lyflækningadeild til að
öðlast réttindi í þeirri grein. Hann hóf störf í
ársbyrjun 1955, og þar með hafði vænkast hagur
deildarinnar með tilkomu tveggja reyndra sér-
fræðinga. Ólafur var traustið uppmálað enda
mjög virtur og elskaður af sjúklingum. Við vorum
á þessum tíma að hefja blóðþynningarmeðferð,
og fór Ólafur til námsdvalar á Ríkisspítalann í
Osló, sem þá var aðal fræðasetrið í þeim efnum.
Að þeirri dvöl lokinni sá hann með mikilli prýði
um þessa meðferð, þar til hann féll frá 1965. Öll
störf Ólafs einkenndust af festu, nákvæmni og
samviskusemi. Störf hans að segavarnarmálum
voru lyflækningadeildinni til mikils sóma. Hann
flutti fyrirlestra um segavarnir hérlendis og víða á
Norðurlöndum, og kom þá í ljós, að Lyflækninga-
deild Landspítalans stóð jafnfætis þeim bestu á
þessu sviði.
Þessi ár var það alveg greinilegt, að kransæða-
sjúkdómar voru að aukast, og okkur Theodóri
virtist eins og sveitafólkið og jafnvel bændurnir
slyppu betur, og við höfðum eitthvað verið að tala
um það. Það endaði með þeim ósköpum, að þing-
menn heyrðu ávæning af þessu, og Björn á
Löngumýri sagði, gott ef ekki var í þingræðu:
„Það er nú gott, sem sérfræðingar á Landspítalan-
um segja, að þessir hjartasjúkdómar legðust ekki
á alla ... það væri bara allt í lagi með bændur." Ég
sagði þá við Theodór: „Varst þú eitthvað að tala
um þetta við Björn?“ „Nei, andskotinn," segir
hann, „hann hefur þetta frá þér.“ „Nú eða þér,“
segi ég, hvorugur okkar vildi viðurkenna að hafa
komið þessari sögu af stað!
Theodór Skúlason var vinsæll kennari í deild-
inni. Hann var kappsamur og fékk iðulega angina
pectoris af að tefla við læknanemana og þurfti þá
að leggja sig um stund á eftir. Theodór starfaði
allan starfstíma sinn að vísindastörfum á sviði
hjarta- og innkirtlasjúkdóma. Fráfall hans 1970
var því mikið áfall fyrir okkur öll og læknadeild.
Hann stóð þá í miklum vísindastörfum, sem hon-
um tókst ekki að ljúka, og einnig vann hann að
skipulagningu á kennslu í læknadeild.
Ég hitti Theodór í síðasta sinn í júlí 1970. Hann
vissi, að ég var á leið norður í Laxá í Aðaldal.
Hann hafði fastmótaðar skoðanir á flestum hlut-
um, meðal annars á laxveiði og veiddi alltaf á
flugu, maðkveiði var honum ekki samboðin.
Hann segir þá kankvíslega: „Þú ert að fara norð-
ur, það verður aldeilis maðkadorg á þér.“ Ég hló
og sagði það rétt vera. A öðrum veiðidegi mínum
fyrir norðan var töluverð laxaganga í ánni, og
félagi minn landaði nokkrum löxum, en þegar ég
hafði misst fjóra í röð, fannst mér þetta ekki ein-
leikið og hætti veiði. Þegar heim í veiðihús kom,
beið mín hraðsamtal frá Reykjavík. Það var
Snorri P. Snorrason, sem tilkynnti mér lát
Theodórs.
Það gengur misjafnlega að sameina rannsókna-
vinnu og vinnu við móttöku og skoðun sjúklinga
og fer eftir áhuga hvers og eins. Ég tel, að það hafi
átt við mig að eiga við sjúklinga. Það varþað eina,
sem ég kunni og vildi gera. Aðstæður til rann-
sókna hér heima fyrir voru því miður ekki sem
skyldi, en það hefur batnað. Hvað snertir
kennslu, var það svo víðs fjarri, að ég hefði hugs-
að um það. Hinsvegar vildi ég gjarnan hafa stúd-
enta með mér á stofugangi og kenna þeim þannig.
En ég var ekkert gíraður í að fara að romsa uppúr
bókum, því þó ég læsi dálítið, þá las ég meira fyrir
mína þekkingu og mat.
Samskipti Landakotsspítala og Landspítalans á
þessum árum voru að mestu friðsamleg, og það
bar ekki á, að við værum til dæmis að keppa um
sömu mennina. Ég varð þó var við, ef þeir fengu
erfiða sjúklinga. Þá var stundum reynt að útskrifa
þá og koma þeim inn til okkar. Það var þetta pot,
sem ég kunni illa við. Annars var það nú allt í
góðu eins og þar stendur.
Reksturinn stóð víst alltaf í járnum á Landakoti
og lengi vel höfðu þeir í raun og veru enga lyfja-
deild, skurðlæknarnir virtust ekki telja sig þurfa á
þeim að halda. Matthías Einarsson hrakti þennan
ágætis mann, Valtý Albertsson, af spítalanum. Ég
komst að því, þó Valtýr segði það ekki beint við
mig, en ég gekk á hann einu sinni og sagði:
„Hvernig í ósköpunum stóð á því, að þú, með
þessa fínu menntun í lífefnafræði og lyflæknis-
fræði, ert ekki á Landakoti?“ Þá hló hann og
sagði: „Æ, það er svona, það er svo margt, sem
skyggir á suma, ég fékk ekki þá aðstöðu, sem mér
líkaði, svo ég hætti bara.“ Valtýr var lærðasti
maðurinn í stéttinni. Vegna afskipta minna af
stofnun Gigtarfélagsins er ég heiðursfélagi þess
félags og eins Hjartasjúkdómafélagsins, en ég var
fyrsti formaður þess líka. Þegar Ólafur Geirsson
hætti störfum á lyflækningadeildinni í árslok 1956
og byrjaði aftur á Vífilsstöðum, réðst til okkar
1957 Jón Þorsteinsson, og við höfum því átt langt
og ánægjulegt samstarf. Með tímanum tók Jón
Þorsteinsson að sér gigtarsjúkdóma og lækningu