Búskapur hins opinbera 1994-1995 - 01.04.1996, Blaðsíða 40

Auk heilsugæslustöðva eru einnig sjálfstætt starfandi heimilislæknar að störfum í
þvinguðu samningskerfi og þá aðallega á höfðuborgarsvæðinu. Fjármögnin er annars
vegar með samningum við sjúkratryggingar ríkisins um greiðslur íyrir þjónustu og
unnin verk og hins vegar með kostnaðarþátttöku sjúklinga. Rekstur þessara þjónustu-
eininga er algerlega á hendi og ábyrgð viðkomandi heimilislækna. Á mynd 8.15 má
sjá grófa lýsingu á greiðslutilhögun í heilsugæslunni, en til viðbótar koma fastar
greiðslur sjúklinga.
Þjónusta sérfræðinga fer að mestu fram í þvinguðu samningskerfi með töluverðri
kostnaðarþátttöku sjúklinga. Sérfræðingar og sjúkratryggingar ríkisins gera með sér
samninga um greiðslur fyrir ákveðin unnin verk. Sjúklingurinn greiðir síðan ákveðið
grunnverð og ákveðna prósentu af kostnaði umfram það verð. Viss þjónusta sér-
fræðinga fellur þó ekki undir þessa samninga og greiðir sjúklingur hana að fullu. Líkt
og hjá sjálfstætt starfandi heimilislæknum bera sérfræðingar fulla rekstrarlega ábyrgð
á rekstri og starfsemi sinni. Sama á einnig við um tannlækna sem fyrst og fremst
starfa undir hinu svokallaða beingreiðslukerfi hér á landi. Sjúklingurinn ber fullan
kostnað af þeirri þjónustu sem hann kaupir af tannlæknum. Á þessu eru þó undan-
tekningar þar sem gagnvart bæði börnum og elli- og örorkulífeyrisþegum ræður
þvingað endurgreiðslukerfi með ákveðnum skilyrðum, þar sem sjúkratryggingar taka
þátt í greiðslu þessarar þjónustu. Slík kostnaðarþátttaka af hálfu hins opinbera á
einnig við um vissar skilgreindar tannlælcningar allra landsmanna.
8.5.2 Sjúkrah úsaþjón usta
Sjúkrahúsaþjónusta samanstendur annars vegar af almennri sjúkrahúsaþjónustu og
hins vegar af þjónustu öldrunar- og endurhæfingarstofnana. Sjúkrahúsaþjónustan er
nú að mestu leyti unnin í þvinguðu samþættu kerfi, þar sem sjúkrahúsin eru rekin af
hinu opinbera og ljármögnuð af föstum ijárlögum. Til viðbótar þessari Qármögnun
kemur lítilsháttar kostnaðarþátttaka sjúklinga og kaup sjúkratrygginga ríkisins á
afmarkaðri þjónustu. Starfsfólk sjúkrahúsanna eru opinberir starfsmenn og eru á föst-
um launum. Allar meiriháttar ákvarðanir eru teknar af opinberum aðilum.
Hjúkrunarþjónustan er veitt í þvinguðu samþættu kerfí og einnig í þvinguðu samn-
ingskerfí. Sum hjúkrunarheimilanna eru á föstum íjárlögum en önnur á daggjöldum
sjúkratrygginga. Kostnaðarþátttaka sjúklinga getur verið allnokkur við viss skilyrði.
Þá eru sum heimilanna rekin af opinberum aðilum en önnur af einkaaðilum, sem bera
fulla ábyrgð á rekstri þeirra.
8.5.3 Lyjjaþjónusta
Lyfjamarkaðurinn starfar annars vegar í beingreiðslukerfí og hins vegar í þvinguðu
samningskerfí. Vissa lyfjaflokka greiðir sjúklingurinn að fullu en aðra greiðir hann
aðeins að hluta eða alls ekki, en við slíka tilhögun greiða sjúkratryggingar ríkisins á
móti. Lyijaverslunin er að mestu Ieyti rekin af einkaaðilum, en þó eru undantekningar
þar sem ly^averslanir eru reknar í tengslum við sjúkrahús.
38