Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.12.1929, Side 67

Stefnir]
Frá Alþingi 1929.
257
Þá var næst veðdeild, og átti að
leggja henni 2 miljónir króna. Átti
hún í þessu skyni að gleypaKirkju-
jarðasjóð allan og nokkuð af Við-
lagasjóði, án þess að greiða vexti
af fyrst í stað. Þessu var nokkuð
breytt. Aldrei voru færð nein gild
rök fyrir því, að vera að kljúfa
Veðdeildina með þessu, og þegar
til efri deildar kom, bar Björn Krist-
jánsson fram tillögu um að fella
hana niður. En menn halda oft
fastast í það, sem þeir skilja
ekki, því að þar geta þeir ekki
sannfærzt, og veðdeildin lifði.
Þriðja deildin er bústofnslána-
deild. Átíi ríkið að leggja henni til
tryggingarfé að upphæð 1 miljón
króna, og deildin svo að gefa út
enn eina tegund vaxtabréfa, allt að
áttfaldri upphæð tryggingarfjárins.
Voru öll ákvæði um þessi lán mjög
ógætileg og varð að breyta og
draga úr. Hvergi sést í þingskjöl-
um minnst á það, að bústofnslán
hafi áður verið veitt, líklega til þess
að gera dýrð bankans meiri. En
þetta hefir verið gert samkv. lög-
um nr. 20, 27. júní 1925 um Bjarg-
ráðasjóð.
Þá eru loks 4. og 5. deildin ekk-
ert annað en Rœktunarsjóður og
Byggingar- og landnámssjóður, al-
veg óbreyttir.
Ríkissjóður tekur ábyrgð á öllum
skuldbindingum bankans og og fer
þá rikisábyrgðin ekki að verða feit-
ur göltur fyrir Landsbankann.
í greinargerð frumvarpsins lætur
stjórnin sjer sæma, að vera með
glósur og palladóma um stjórn-
málaflokkana í landinu. Hún kemst
ekki hjá því, að nefna atvinnu-
rekstrarlána-frumvarp íhaldsmanna,
en segir svo: »Að vísu gat sá
flokkur þingmanna, sem mest ber
hag bœnda og landbúnaðar fyrir
brjósti, eigi fylgt því frumvarpi.« Er
ærið óviðkunnanlegt að heyra þetta
væmna lof um stjórnarflokkinn í
greinargerð stjórnarfrumvarps. Og
þó tekur út yfir, þegar þetta skjall
er borið á stjórnarflokkinn í sjálfri
frásögunni um það, hvernig sá flokk-
ur lagðist á móti þessu mikla hags-
munamáli bændanna.
Fjöldi af breytingartillögum var
samþykktur, en mest bar þó á þeirri
stórbreyting, sem gerð var í efri
deild, að bæta við bankann nýrri
deild, lánadeild smábýla við kaup-
staði og kauptún. Á að leggja til
þeirrar deildar 300 000 krónur úr
ríkissjóði, og taka auk þess lán, allt
að 2 miljónum króna. En svo var
þessari löggjöf fiaustrað af, að Iengi
vel voru deildir bankans kallaðar
5. þó að þær væri nú orðnar 6.
Eins og sagt hefir verið, var
sparisjóðsdeildin aðal-»stykkið« í
17