Sagnir - 01.04.1980, Síða 25

Sagnir - 01.04.1980, Síða 25
Athugasemdir (1) Sjá ura þetta efni varffandi fsland eftirtaldar grein- ar: Arnljótur ólafsson.Um landshagsfræffi íslands. Skýrslur ura landshagi l.b. (Kb. 1858) ,309-328 : Björn M.Olsen.Um skatt- bændataliff 1311 og raann- tal á íslandi fram aff þeim tíma. Safn til sögu íslands IV (Rv.1707-15),295-382. ólafur Lárusson.Or byggffa- sögu íslands. Vaka 3.b. (Rv.1929),319-369. Jón Steffensen.Fólksfjöldi á fslandi í aldanna rás í Menning og raeinseradir (Rv. 1975),434-449. (2) Norðurlönd státa af lengstri hefð í hagskýrslugerð varð- andi fólksfjölda. Svíar riðu á vaffið 1749 þegar Statistiska Centralbyráen för Sverige var komið á fót: á vegura hennar voru síffan tekin reglulega raanntöl er standast nútíraalegar kröf- ur. Ári síðar var sett á laggirnar hagskýrslustofn- un fyrir Danmörku og Noreg, og ófullkomiff raanntal tek- ið 1769. Fyrsta manntal í Bandaríkjum N-Ameríku fór frara 1790,en fyrstu nokkurn veginn fullgildu manntölin sera Frakkar og Bretar eign- uffust eru frá 1831 og 1841. (3) Frá hinura sérstöku til- drögum þess greinir Þor- steinn porsteinsson í for- raála að Manntali á fslandi 1703 (Rv. 1727-47) . (4) Þótt Irahof geri raanntalinu 1703 hátt undir höfði.svo sem vert er, er hitt al- gengara aff þess sé aff engu getið í yfirlitsritum ura lýðfræffi. Svo er um annars ágæt rit þeirra Guillaume & Poussou og Wrigley (sjá heimildaskrá). (5) Á vegura Þjóðskjalasafns og Ættfræffifélagsins er nú unn- iff að útgáfu raanntalsins 1801. Öt eru korain tvö bindi.vfir Suffuraratiff og Vesturamtið. Manntölin 1762 og 1769 eru^bæði ófullkorain aff því leyti að þau nafngreina ekki neraa hluta íbúanna(einkum ábú- endur) og aldursgreina ekki allt heimilisfólk. Hins veg- ar gefa þau ágætar upplýs- ingar um félagslega og atvinnulega stöffu þess. (6) Jafn raerk heiraild og raann- talið 1816 er (t.d. er þar fyrst getið fæðingarstaðar mann).verffur það ekki tal- ið hér með fyrirvaralaust þar eð þaff var ekki tekiff nokkurn veginn saratímis f öllum sóknura og nokkrar sóknir vantar í. Sjá nánar formála Guðna jónssonar aff Manntalinu 1816 l.h. (Rv. 1947) . (7) Reskript til Biskopperne, ang. aarlig Indsendelse af Fortegnelse over Födte og Döde 30. Dec . 1735( Lovs. for Isl.I.bls.226-27). Töl- urnar yfir fædda og dána árin 1735-1794 birtust fyrst í Lærdómslistafélags— ritunura Vl.-XIV.árg. Að dómi Arnljóts ólafssonar "raunu þær vera rajög áreiðan- legar fyrir Skálholtsstifti því Hannes biskup hefir saraið þær,en hann hefir veriff fróðastur raaður á fslandi ura allt raanntal." (A.d.,Um mannfjölda á íslandi,Skýrslur um lands- hagi 1.b.,bls.388).Arn- ljotur bendir þó réttilega á að misfellur komi fram í talnaröðinni í báðura stiftunum.enda fleira sem gerir hana óáreiffanlega. (8) Arnljótur ólafsson.sera kalla mætti "fróðastan um allt manntal" næst Hannesi biskup.lagði grunn að þess— ura útreiknigi í hinni merku grein sinni ura raannfjölda á íslandi. Ötreikningur hans er birtur meff smá- vegis lagfæringura.ásarat fólksfjöldatölum frá seinni tið,í Tölfræðihandbók 1974 (Rv.1976),12-13. C9) S.iá , varðandi greinarraun folksf jöldasögu og -.ögu- legrar lýðfræði,Imhof, 1977:36. (10) Þar til heyrir t.d.sá (ó)siffur að á 18.og fram eftir 19.öld höfðu konur á íslandi yfirleitt ekki börn sín á brjósti. Hafa raenn ætlað að 1 því felist ein meginástæðan fyrir hinni einstaklega háu tíðni ungbarnadauða á þessu skeiði, sjá Jón Steff- ensen,436-38. (11) 1 .athugasemdum sínura urn folksfjölgunarsögu Is- lands bendir A.E.Imhof réttilega á aff skýringar- llkan Malthusar - raeff hin-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.