Sveitarstjórnarmál - 01.04.1991, Blaðsíða 36

SAMTAL
Fyrsta bifreiöin fór um Dýrafjaröarbrúna 5. mai sl.. Helgi Jó-
hannesson, Vegagerö ríkisins, tók myndina.
hverju skipi voru venjulega 16 menn. Þeir komu til
hafnar hér hálfsmánaöarlega og verzluöu við Gram
kaupmann, sem var bandarískur ræöismaöur. Oft
munu sjómennirnir því hafa verið fleiri en heimamenn
á staönum. Útgeröirnar geymdu veiðarfæri sín yfir
veturinn hér, en fóru ekki meö þau heim. Taliö er, aö
þess muni fá dæmi, aö veiðar hafi verið sóttar svona
langt aö eins og bandarlsku lúöuskúturnar gerðu.
Ennfremur voru Frakkar mikiö í Dýrafirði á síðustu öld.
Þeir höföu aöalbækistöö sína í Haukadal, en voru ein-
nig á Þingeyri."
- Vildu þeir ekki setjast aö við Dýrafjörö?
„Jú, þaö lá viö, aö stríö yröi milli Danmerkur og
Englands út af því, aö Frakkar vildu koma sér upp
fastri búsetu í Haukadal. Yfirmaður hinna frönsku
skipa, „er lágu undir íslandi", sendi Alþingi erindi á
árinu 1855, þar sem Frakkar sóttu um leyfi til að stofna
til eins konar nýlendu í Dýrafiröi og byggja þar fisk-
verkunarhús, geymsluhús og íbúðarhús fyrir 400-500
manns. Þetta erindi áréttaði danska stjórnin fyrir hönd
Frakkanna við Alþingi á árinu 1857, og nú vildu þeir
tryggja sér aöstöðu báðum megin fjaröarins. Álitið var,
aö þeir hygöu á búsetu 3000-4000 manna hér, eftir því
sem heimildir segja. Eftir miklar umræöur á Alþingi, var
þessari beiöni hafnað og sú niöurstaöa staöfest meö
konungsúrskuröi áriö 1859. Meöan Bretar stunduöu
veiöar viö ísland, var Þingeyri aöalbækistöö þeirra.
Hér fengu þeir læknisþjónustu fyrir sjómenn slna og
viðgerðarþjónustu fyrir togarana. Vélsmiðja Guö-
mundar J. Sigurössonar & Co, sem stofnuö var áriö
1913, sá um þessa þjónustu, og unnu oft allt aö
fimmtán rnenn í smiöjunni. Þar var einnig rekin málm-
steypa. Á stríösárunum annaöist vélsmiöjan vara-
hlutaþjónustu fyrir allan íslenzka flotann og smíöaði
varahluti eftir þörfum, því ekki var varahluti aö hafa
erlendis frá."
- Er Þingeyri aö færast í þjóðbraut á ný?
„Þær breytingar á samgöngum, sem nú er unnið aö,
munu gjörbreyta þróun atvinnumála á staönum. Meö
jarögöngum undir Botnsheiöi og Breiöadalsheiöi og
brú á Dýrafjörð styttast allar vegalengdir til noröurs frá
Þingeyri. Viö þaö breytast til mikilla muna allar að-
stæöur til samskipta í atvinnumálum og félagsmálum.
Viö þurfum aö sækja ýmsa þjónustu til ísafjaröar, og
svo kann aö fara, aö þéttbýliö við ísafjaröardjúp geti
notiö þessara nýju möguleika í samgöngumálum á
margan hátt. Þar á ég m.a. viö miðlun og flutning hrá-
efnis. Einnig eru sterkur líkur á, aö byggöur veröi stór
flugvöllur í Dýrafiröi meö þaö fyrir augum, aö þaöan og
þangaö veröi unnt aö fljúga næturflug. Flugbrautin
mun liggja þvert á stefnu flugbrautarinnar á Isafjarö-
arflugvelli, þannig aö þessir tveir flugvellir munu bæta
hvor annan upp og stórauka öryggi í farþegaflugi. Meö
tilkomu millilandaflugvallar hérna opnast ennfremur
möguleikar á útflutningi á ferskum fiski. Landfræöilega
er Þingeyri miðpunktur Vestfjaröa, og gæti þjónaö
betur sem kjarni vestfirzkra byggða, ef Dýrafjöröur yröi
tengdur viö suöurhluta svæðisins meö jarðgöngum
milli Dýrafjaröar og Arnarfjaröar."
- Jarðgöngum?
„Já, stuttum jarögöngum yfir I Arnarfjörð. Þau koma.
Þaö er aðeins spurning hvenær. Þá yrði tiltölulega
greiöfært til Bíldudals, Tálknafjaröar og Patreksfjarðar
allt áriö um kring. Þá hefur byggðarmunstrið á Vest-
fjöröum fengiö nýja rnynd."
- Er þetta raunhæft eöa bjartsýni manns, sem vill sjá
heimabyggð sína dafna?
„Þessi bjartsýni er byggö á rökurrl. Þessi þróun er í
augsýn. Dýrafjöröur hefur verið brúaður og samiö um
framkvæmdir viö jarðgöngin undir Botns- og Breiða-
dalsheiði. Rannsóknir á flugvallarstæöinu á Sveinseyri
í Dýrafirði lofa mjög góðu um öll skilyrði. Ef takast á að
tengja betur saman öll vestfirzku byggöarlögin, nýtur
staðurinn þess, aö hann er landfræöilega miösvæöis.
Nú eiga viö orö Vésteins úr Gísla sögu Súrssonar: „Nú
falla vötn öll til Dýrafjarðar.““
- Nú er fæöingarstaður Jóns Sigurössonar forseta
kominn I Þingeyrarhrepp?
„Eftir sameiningu Auökúluhrepps og Þingeyrar-
hrepps á síöasta ári er Hrafnseyri viö Arnarfjörö í
Þingeyrarhreppi. Ég held, að reynslan af þessari
sameiningu sé ágæt, og ég vona, aö allir veröi á-
nægðir með hana, er fram líða stundir. Ég hygg, aö
hreppurinn sé orðinn meö stærstu hreppum landsins
að flatarmáli. Hann nær frá Langanesi í Arnarfiröi í
Dýrafjaröarbotn. Eftir aö vegurinn yfir Dýrafjörö kemst
í gagniö, veröa samskipti milli íbúa Mýrahrepps og
Þingeyrarhrepps mun greiðari en þau hingaö til hafa
veriö. Hreppurinn hét fyrrum Noröur-
Dýrafjaröarhreppur og liggur á norðurströnd Dýra-
fjaröar og út á Ingjaldssand, sem liggur aö Önundar-
firöi. Hrepparnir eru í sama læknishéraði, og þeir
standa saman aö byggingu elliheimilis á Þingeyri. Fé-
lagssvæði Kaupfélags Dýrfiröinga nær yfir þá báöa,
og íbúar Mýrahrepps höföu forgöngu um stofnun þess
á slnum tíma. Ýmiss konar þjónusta önnur er sameig-
inleg og gæti orðið meiri og á fleiri sviðum. Á Þingeyri
er öflugur sparisjóöur, sem nýlega hefur reist myndar-
legt hús yfir starfsemi sína og gæti veitt þjónustu íbú-
98