Sveitarstjórnarmál - 01.03.2003, Blaðsíða 9

Fráveitumál
Styrkja verður undirbúningsvinnuna
Knútur Bruun, fulltrúi sveitarfélaganna í fráveitunefnd, flutti erindi af sjónarhóli sveitarfélag-
anna á ráðstefnu um fráveitumál sveitarfélaga. Hann lagði áherslu á endurskoðun styrkjakerfis
ríkisins til sveitarfélaganna.
Knútur hóf mál sitt á að lýsa ánægju með
erindi Jónu Fanneyjar Friðriksdóttur, bæj-
arstjóra Blönduósbæjar. Hann benti á að
hún starfaði í litlu sveitarfélagi eins og
hann sjálfur og í báðum þessum sveitarfé-
lögum hafi verið lyft grettistaki í fráveitu-
málum. Hann vitnaði í ummæli hennar
þegar hún kvaðst hafa verið spurð hver
hvati fráveituframkvæmdanna á Blönduósi
hafi verið. Hann hafi verið knýjandi nauð-
syn.
„Þetta er sveitarfélag með ferðaþjón-
ustu og laxveiði og ef umhverfismálin eru
ekki í lagi getur fólk hætt að hugsa um at-
vinnustarfsemi af því tagi," sagði Knútur.
Hann vitnaði síðan til erindis Guðmundar
Baldurssonar, bæjartæknifræðings Hvera-
gerðisbæjar. Hann kvaðst hafa unnið með
honum sem sveitarstjórnarmaður þar og
þeir hafi svipaða sögu að segja. „Mér þótti
það brandari þegar ég var að byrja í bæj-
arstjórn Hveragerðisbæjar hér á árum
áður að hlusta á að Hveragerði væri
heilsubær og þjónustubær en svo rann allt
heila svínaríið beint út í ána."
Ekki lagt í of mikinn kostnað
Knútur kvaðst telja alrangt sem nokkuð
hafi verið rætt á ráðstefnunni að sveitarfé-
lög hafi hugsanlega lagt í miklu meiri
kostnað vegna fráveituframkvæmda en
nauðsynlegt hafi verið. „Ég held þvert á
móti að þessi mál hafi verið mjög vel und-
irbúin," sagði hann og nefndi Hveragerð-
isbæ sem dæmi. „Við vorum með mjög
góða sérfræðinga og mjög góðar skýrslur -
meira að segja svo góðar að stundum varð
maður hundleiður á að lesa þær. Þess
vegna finnst mér að menn eigi ekki að
ræða þessi mál á þeim nótum að verið sé
að ana út í eitthvað."
Einn milljarður til
sveitafélaganna
Knútur sagði að frá því að lög um fram-
kvæmdir sveitarfélaga í fráveitumálum
voru sett 8. mars 1995 hafi fráveitunefnd
úthlutað tæplega einum milljarði króna til
sveitarfélaganna. Hann sagði að starfsregl-
ur fráveitunefndar hafi annars vegar verið
mótaðar af lögunum en hins vegar af
ýmsu er taka hafi þurft tillit til en ekki ver-
ið fullmótað fyrirfram. Það hafi verið gert í
góðri samvinnu við ráðuneyti umhverfis-
og félagsmála. Hann sagði að nefndinni
hafi verið skorinn þröngur stakkur og há-
marksúthlutun samkvæmt 4. grein lag-
anna væri 200 milljónir króna á ársgrund-
velli en þó ekki hærri upphæð en 20% af
staðfestum styrkhæfum raunkostnaði árs-
ins á undan.
Styrkur til undirbúningsvinnu
Knútur kvaðst þeirrar skoðunar að megin-
galli gildandi fráveitulaga sé að kostnaður
við undirbúningsrannsóknir, hönnun, út-
boð, útvegun fjármagns og kaup á lönd-
um og lóðum vegna framkvæmda í frá-
veitumálum njóti ekki fjárstuðnings hins
opinbera. Hann sagði sveitarfélögin mis-
jafnlega í stakk búin til þess að takast á
við tæknilegan undirbúning fráveitumála
og að heildaráætlanir þeirra á þessu sviði
séu mjög kostnaðarsamar eigi þær að
byggjast á vitrænum grunni. Því þurfi að
breyta lögunum á þann hátt að ríkið veiti
sveitarfélögunum mjög ríflega styrki til
þessa undirbúnings og þar með að hvetja
þau til þess að leggja áætlanir sínar fram
áður en framkvæmdir hefjast. Knútur
kvaðst telja það hafa verið mistök á sínum
tíma að miða lögin ekki við þessa frum-
vinnu og sagði það skoðun sína að þessu
verði að breyta.
Eldri fráveitukerfi
Knútur nefndi annað mál sem ekki fellur
undir reglurnar um styrkveitingar en það
eru endurbætur eldri fráveitukerfa. Hann
varpaði þeirri spurningu fram hvers vegna
ekki eigi að styrkja sveitarfélögin til þess
að endurbæta eldri fráveitukerfi þar sem
þess gerist þörf. í sumum tilfellum séu þau
ef til vill alveg hrunin. Hann sagði einnig
þörf á að endurskoða þennan þátt frá-
veituframkvæmdanna með tilliti til nýrrar
lagasetningar.
Hærri styrkir án skerðingar
Knútur kvaðst telja að ákvæðum um jöfn-
un kostnaðar vegna fráveitna þurfi að
breyta á þann veg að sérgreina verði jöfn-
unarfjármuni til sveitarfélaga þar sem
framkvæmdir eru mjög dýrar, án þess að
skerða framlög til annarra sveitarfélaga.
„Ég held að við verðum að skoða það
mjög gaumgæfilega að þau sveitarfélög
sem eru með mjög mikinn kostnað fái
hærri styrki," sagði Knútur Bruun, fulltrúi
sveitarfélaga í fráveitunefnd, og bað menn
sérstaklega að veita því athygli.
Knútur Bruun í góðum félagsskap þeirra Þórðar Skúlasonar, framkvæmdastjóra Sambands íslenskra sveitar-
félaga, til vinstri, og Ingimars Sigurðssonar, skrifstofustjóra í umhverfisráðuneytinu og formanns fráveitu-
nefndar, til hægri. Að baki þeim er Sigurbjörg Sæmundsdóttir, skrifstofustjóri f umhverfisráðuneytinu og
verkefnisstjóri við úttekt á stöðu fráveitumála á Islandi.