Fréttir - Eyjafréttir - 23.08.2001, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 23. ágúst 2001
Fréttir
13
Bættar samgöngur kall tímans
Geigvænlegar afleiðingar
hætti Flugfélag íslands áætlunarflugi til Vestmannaeyja því enginn aðili getur komið í
þeirra stað vegna tengsla félagsins við Flugleiðir
NÚ er svo komið að hinn ulmenni farþegi treystir sér ekki til að fljúga með Flugfélaginu. Sagt er að aðeins
þeir fljúgi sem láta aðra borga undir sig, þ.e. yfirmenn fyrirtækja og svo opinberir starfsmenn.
Það er því ljóst að margt er óljóst í
flugsamgöngum Vestmannaeyja í nánustu
framtíð þrátt fyrir að flugvöllurinn,
flugstöðin og allur tækjabúnaður tengdur
fluginu hafi tekið stórstigum framförum
síðustu árin og sé til fyrirmyndar. Það
hlýtur að vera krafa Vestmannaeyinga að
áfram verði haldið uppi flugi til
Reykjavíkur með stórum og öflugum
flugvélum.
Samgöngur eru
mikilvægasta málið sem
Vestmannaeyingar standa
frammi fyrir í náinni framtíð.
Þær hafa tekið miklum
framförum á síðustu tæplega
þremur áratugum, bæði í
lofti og á sjó. Nú virðist aftur
á móti vera útlit fyrir að
breyting sé í vændum til hins
verra þar sem Flugfélag
Islands hefur ákveðið að
hætta flugi hingað frá og
með 1. október nk. Hvað þá
tekur við veit enginn en Ijóst
er að einskis má láta
ófreistað til að
flugsamgöngur við
Vestmannaeyjar verði ekki
lakari en við höfum þekkt
undanfarið. Þá verður að
halda áfram að leita leiða til
bættra samgangna og þar
eru ýmsir möguleikar fyrir
hendi, eins og t.d. göng,
ferjuhöfn í Bakkafjöru eða
svifnökkvi af einhverri gerð.
Herjólfur orðinn of lítill
Samgöngur á sjó hafa eðlilega skipt
Vestmannaeyjar mestu og stóra
stökkið í þeim efnum var tekið með
Herjólti númer tvö sem kom um mitt
sumar 1976. Þá hófust daglegar
siglingar til Þorlákshafnar en hann
varð fljótlega of lítill. Það kostaði
langa baráttu að fá nýtt skip en það
hafðist og núverandi Herjólfur kom
nýr til landsins árið 1995. Hann hafði
reyndar styst um eina átta metra í
meðförum Alþingis en þrátt fyrir það
heyrðust raddir um að þarna væri í of
mikið lagt, Herjólfur væri einfaldlega
of stór og flottur fyrir Vestmanna-
eyinga.
Flutningar með Herjólfi hafa aukist
jafnt og þétt og á það við farþega, bíla
og vörur og er nú svo komið að þrátt
fyrir fleiri ferðir annar hann ekki
flutningum á bílum og fólki. Yfir
sumarið fer Herjólfur tvær ferðir á
dag. mánudaga, fimmtudaga og föstu-
daga en það dugar ekki til. Mánu-
dagsferðin var fyrst tekin upp í sumar
og hefur sýnt sig að hún átti fullan rétt
á sér. Er það krafa Vestmannaeyinga
að hann fari tvær ferðir alla daga
vikunnar þegar mest er gera. Svo er
staðreynd að Herjólfur er orðinn of
lítill. því færri komast með honum í
dag en vilja.
Eins verða Vestmannaeyingar að
vera vel á verði gagnvart því að ekki
verði fækkað í áhöfn skipsins sem er
ávísun á minna öryggi. Eins verður að
gera kröfur til þess að Herjólfur, sem
alltaf verður hluti af ímynd Vest-
mannaeyja, sé þokkalega útlítandi og
að sömu kröfur verði gerðar til
þrifnaðar og var á meðan skipið var í
höndum Eyjamanna.
Styttri ferjuleið
Þó Herjólfur hafí reynst vel þá eru
siglingar milli Vestmannaeyja þvert á
allar reglur um ferjusiglingar því alltaf
er reynt að fara stystu leið á milli staða
en ekki 40 mflur meðfram ströndinni
eins og hann gerir á leið sinni til og frá
Vestmannaeyjum sem gera samtals
um 80 mflur í hverri ferð.
Það er langt síðan hugmyndir um
ferjuhöfn í Bakkatjöru kviknuðu og
verið er að vinna að ýmsum athugun-
um á því hvort hafnargerð er möguleg
á þessum stað eða ekki. Það er
mikilvægt að þessum athugunum
verði hraðað sem mest þannig að hægt
verði að annaðhvort slá hugmyndina
út af borðinu eða að hetja undirbúning
að framkvæmdum. Stysta vegalengd
upp í sand er um sjö sjómílur og lætur
nærri að siglingin tæki innan við
hálftíma í allt. Búast má við miklum
stofnkostnaði, sem hugsanlega gæti
skipt einhverjum milljörðum, en
minni ferja en Herjólfur og miklu
minni rekstrarkostnaður gætu gert
þetta arðbæran kost.
Draumurinn um göng er trúlega
langt undan en þróun á þessu sviði er
mjög ör þannig að enginn skyldi
útiloka þann kost.
Óvissa í fluginu
Flug á milli lands og Eyja hófst um
miðja síðustu öld og það óx og
dafnaði með öðru flugi í landinu.
Fullkomnari flugvélar, nákvæmari
leiðsögutæki og betri flugvöllur hafa
orðið til að fjölga flugdögum og
flugfarþegum til Vestmannaeyja og
hafa þeir mest orðið nálægt 100
þúsund á einu ári. Það var sannkölluð
gósentíð fyrir flugfarþega á meðan
Flugfélag Islands og ísiandsflug bitust
um farþegana, fargjöld lækkuðu og
alls konar kostaboð voru í gangi. En
Adam var ekki lengi í Paradís og um
mitt síðasta ár hætti íslandsflug áætl-
unarflugi til Vestmannaeyja. Alitið er
að fórnarkostnaður þessara tveggja
félaga hafi verið nálægt einurn
milljarði. Það lá svo sem í augum uppi
að þetta gat ekki gengið því áætlun
félaganna lá oftast saman og þegar
minnst var vom tveir til ljórir farþegar
að koma úl úr flugvélum sem samtals
báru um 100 farþega. Það þurfti ekki
fræðing í flugrekstri til að sjá að þetta
gekk ekki upp.
Fargjöld í hæstu hæðum
Um mitt ár 2000 hætti íslandsflug
áætlunarflugi til Eyja og um leið
byrjuðu fargjöld að hækka og er nú
svo komið að hinn almenni farþegi
treystir sér ekki til að fljúga með
félaginu. Sagt er að aðeins þcir iljúgi
sem láta aðra borga undir sig, þ.e.
yfirmenn fyrirtækja og svo opinberir
starfsmenn.
Hærra verð á eldsneyti, almennur
samdráttur í þjóðfélaginu og lækkandi
gengi krónunnar bitnaði illa á FI og
komu því fréttir af miklu tapi ekki á
óvart. Um leið fóru að heyrast raddir
um að stjórn félagsins hygðist fækka
áætlunarstöðum og að Vestmanna-
eyjar yrðu rneðal þeirra sem lentu
undir niðurskurðarhnífnum. Þetta var
svo staðfest í síðasta mánuði þegar
tilkynnt var að FI hætti áætlunarflugi
til Vestmannaeyja og Homafjarðar frá
og með 1. október nk. Um leið
tilkynnti ilugfélagið Jórvík að það
ætlaði að fylla skarðið og taka í
notkun 19 manna vélar til flugsins.
Fréttin kom flestum á óvart og
viðbrögð aðila í ferðaþjónustu voru á
einn veg; að ákvörðun FI um að hætta
flugi hingað gæti haft skelfilegar
afleiðingar l'yrir ferðamannaiðnað í
Vestmannaeyjum. Þær áhyggjur eru
skiljanlegar því um leið og FI hættir
flugi til Vestmannaeyja detta þær út af
korti Flugleiða sem geta stýrt ferðunt
langflestra erlendra ferðamanna um
landið. Það mætti skrifa margt og
mikið um Flugleiðir sem hljóta að
eiga heimsmet í vandræðagangi en á
meðan þeir eru stærstir í utanlands-
fluginu verður að taka tillit til þeirra.
Flugfélag Islands, og í millitíðinni
Flugleiðir, hefur þjónað Vestmanna-
eyingunt í unt hálfra öld. Fyrst fékk
það samkeppni frá Loftleiðum, síðar
Islandsflugi og loks leiguflugi
Flugféiags Vestmannaeyja á Bakka-
flugvöll sem aldrei hefur verið meira
en á þessu ári. FÍ hefur á margan hátt
þjónað Vestmannaeyjum vel þó þeir
hafi oft fengið bágt fyrir en taka
verður tillit til þess að flug hingað er
ekki auðvelt. Dýrasti hluti hvers llugs
er flugtak og lending sem gerir 20
mínútna Ilug til Eyja mjög óhag-
kvæmt og stundum er ófært sem bætir
ekki úr skák.
FÍ besti kosturinn
Margir álitu að með þessu ætlaði FI að
væla út ríkisstyrk en heimildir úr
innsta hring segja það af og frá og
forráðamönnum sé sársaukalaust komi
annar aðili inn og geti rekið flug
hingað með hagnaði. Þeir sömu segja
það undarlegt að reyna ekki fyrst t.d.
að fækka ferðum, því þijár ferðir á dag
allan ársins hring, mest með ineð
Fokker 50 flugvélum sem taka 50
farþega, getur ekki verið hagkvæmt.
Það er því ljóst að margt er óljóst í
flugsamgöngum Vestmannaeyja í
nánustu framtíð þrátt fyrir að flug-
völlurinn, flugstöðin og allur tækja-
búnaður tengdur ilugi hafi tekið stór-
stígum framförum síðustu árin og sé
til fyrirmyndar. Það hlýtur að vera
krafa Eyjamanna að áfram verði
haldið uppi flugi til Reykjavíkur með
stórum og öilugum Ilugvélum. FI
hefur að mörgu leyti staðið sig vel og
þurfi þeir ríkisstyrk til að halda áfram
að þjónusta Vestmannaeyjar verður að
vinna að því strax og af festu ella geta
afleiðingarnar orðið geigvænlegar.
Bakkaflug á uppleið
Einn þáttur í samgöngum er flug á
Bakka sem hefur á nokkrum árunt
vaxið mikið og er í dag þriðji
valkosturinn þegar ferðast er til Eyja.
Farþegar hafa undanfarin ár verið frá
15.000 til 17.000 og eru allar líkur á
að í ár verði þeir umtalsvert lleiri.
Virðist sem þeim ljölgi í réttu hlutfalli
við fækkun í áætlunarflugi. Mikilvægi
Bakkaflugvallar hefur aukist eftir
endurbætur í sumar þegar sett var
slitlag á austur-vestur brautina, hún
lengd og ný brautarljós sett upp. Þá er
að mestu búið að malbika veginn frá
þjóðvegi eitt niður á Bakka og á næsta
ári verður sett slitlag á hina brautina.
Það hefur færst í vöxt að Eyjamenn
eigi bíla sem þeir geyma við flug-
völlinn og margir eiga bílskýli við
völlinn. Það er því ljóst að Bakkaflug
er komið til að vera því það eru aug-
ljós þægindi að geta skotist með litlum
eða engum fyrirvara upp á Bakka.
Sumir vilja fara nær Reykjavík og
fljúga þá á Selfoss og stytta þá
aksturinn til Reykjavíkur í um þrjú
korter en það tekur um yfir einn og
hálfan klukkutíma að keyra á Bakka-
flugvöll úr Reykjavík.
Verða að halda vöku sinni
Bakkaflug hefur það umffam Reykja-
vik að hægt er að skjótast um leið og
gefur en engu að síður koma dagar
sem alls ekki gefur til flugs, sama
hvora leiðina menn velja. Það veldur
ferðaþjónustu miklum vandræðum
þegar stórir hópar verða hér stranda-
glópar eða komast ekki til Eyja.
Herjólfur er með reglulegar ferðir eins
og kemur fram hér að framan en hann
kemur aldrei í staðinn fyrir flugið og
hentar ekki erlendum ferðamönnum
sem oft fylgja strangri áætlun á
ferðum sfnum.
Það er því Ijóst að þó samgöngur
við meginlandið séu á margan hátt
eins góðar og þær geta orðið verða
Vestmannaeyingar að halda vöku
sinni. Breytingar em fyrirsjáanlegar á
áætlunarflugi, Herjólfsferð, þó örugg
sé, tekur of langan tíma og veður getur
raskað flugi sem stendur í vegi fyrir
aukinni ferðaþjónustu. Kanna verður
möguleika á ferjuhöfn í Bakkafjöru,
möguleika á notkun svifnökkva og
ekki má útiloka jarðgöng því bættar
samgöngur verðum við að fá, sama
hvaðaleiðerfarin. O.G.