Skessuhorn - 19.12.2008, Page 37

37 MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER
Á Bóka safni Akra ness stend­
ur nú yfir sýn ing á jóla kort um úr
gríð ar miklu korta safni Jó hönnu J.
Þor geirs dótt ur. Jó hanna fædd ist á
Litla­ Bakka á Akra nesi árið 1930 en
lést í apr íl árið 2006. Á vor mán uð­
um það ár af henti eft ir lif andi eig­
in mað ur henn ar, Hjalti Jón as son,
bóka safn inu korta safn Jó hönnu
með því eina skil yrði að það yrði
geymt sem heild. Safn ið er geymt
í 218 albú m um og kort in eru rúm­
lega 35 þús und tals ins í heild.
Ým issa grasa kenn ir í safn inu en
meg in hlut inn sam anstend ur af af­
mæl is­, jóla­, nýárs­ og ferm ing ar­
kort um. Uppi stað an er
frá ár un um 1920­1960 þótt í safn­
inu megi finna kort sem eru bæði
eldri og yngri en það.
„Í fjór um sýn ing ar köss um er sitt
hvert þem að í jóla kort um,“ seg­
ir Gerð ur Jó hanna Jó hanns dótt ir
bók safns­ og upp lýs inga fræð ing ur á
Bóka safni Akra ness um sýn ing una.
„Einn sýn ir ís lensku jóla svein ana,
ann ar hinn am er íska sankti Niku­
lás, í þeim þriðja bera kort in kristi­
leg an boð skap og í
þeim fjórða
eru jóla­
kort sem
eru að ein­
hverju leyti
sér kenni leg.“
Sýn ing in
mun standa
til þrett ánda
dags jóla, 6.
jan ú ar 2009.
sók
ann ars að finna mynd ar lega út sög­
un ar vél sem Sig mund ur bjó sjálf ur
til úr gam alli sauma vél þrátt fyr ir
að hafa ekki til þess neina mennt un.
„ Þetta er bara hlut ur sem er hverj­
um manni gef ið,“ seg ir hann hóg­
vær þeg ar blaða mað ur spyr hvort
það sé ekki mik ið mál að hrista slíka
vél fram úr erminni. „ Þetta ligg ur
fyr ir manni. Ég get sagt þér það að
ef þú ert til dæm is með teikn ingu
af mynstri þá er nóg að fara með
það upp í rúm tvö kvöld í röð. Þá er
þetta kom ið inn í und ir með vit und­
ina. Þeg ar þú ferð svo að vinna er
það ljós lif andi fyr ir þér.“
Það eru þó ekki nema 6­7 ár síð­
an Sig mund ur fór að skera út fyr­
ir al vöru. Hann sýn ir blaða manni
verk á borð við mynd ara mma, hill­
ur og ýmis á höld sem hann hef ur
gert á und an förn um árum. Í dag
ein beit ir hann sér þó mest megn­
is að því að smíða klukk ur í formi
Ís lands og eyja í kring um land ið.
Klukk urn ar eru seld ar í Is landia
í Kringl unni, Ramma gerð inni
og Ála fossi þar sem þær hafa gert
mikla lukku. „Ég smíða mest af Ís­
lands klukk um en ég hef líka smíð­
að klukk ur úr völd um eyj um á borð
við Heima ey, Hrís ey, Gríms ey og
Flat ey á Skjálf anda. Það kom mér á
ó vart hversu marg ir vildu kaupa þá
síð ast nefndu. Þarna býr varla nokk­
ur hræða en ég er bú inn að selja yfir
100 klukk ur sem til heyra Flat ey. Ég
ætl aði að gera Flat ey á Breiða firði
líka en hún reynd ist þannig í lag­
inu að það var ekki nokk ur leið að
koma á hana klukku.“
Að stoð að hand an
Uppi á hillu á smíða verk stæði
Sig mund ar má sjá fal leg an hvít an
tré kross með brún um, út skorn um
tré kransi um miðj una. Hann seg­
ist hafa gert nokk uð af því að smíða
krossa á leiði. Þann fyrsta sam­
kvæmt beiðni frá ekkju Magn ús­
ar Jóns son ar, manns ins sem kenndi
hon um að skera út. „Magn ús fór
að smíða kassa bíla, dúkku vagna og
fleira á eldri árum. Ég kom oft til
hans og fékk að vera inni í komp­
unni hjá hon um enda hef ég haft
á huga á smíð um frá því ég var strák­
ur. Eft ir að hann dó hringdi Sig ríð­
ur kona hans í mig og bað mig að
smíða kross á leið ið hans Magga.
Ég sagð ist myndu gera það þótt
ég hefði aldrei smíð að kross. Þeg ar
ég fór og keypti efni í hann neit aði
sölu mað ur inn að taka við borg un.
Ég hafði keypt nóg, af því ég reikn­
aði með að þurfa nokkr ar til raun­
ir í að ná kross in um eins og ég vildi
hafa hann. Al veg er ég viss um að
Maggi að stoð aði mig við smíð ina
því krossinn heppn að ist full kom­
lega í fyrstu til raun. Ég hafði meira
að segja skor ið út þetta mynst ur í
kring sem ég vissi ekk ert hvað an
kom. Og ekki nóg með það. Löngu
síð ar sá ég kross í Hóla kirkju garði
sem var frá ár inu 1911 og að hruni
kom inn. Á hon um var nafn stúlku.
Mig rak í rogastans þeg ar ég fór að
skoða hann bet ur enda var mynstr­
ið ná kvæm lega eins og það sem ég
hafði sett á kross inn hjá mér. Ég tók
mynd af þessu til að sanna mál mitt
en þeg ar ég ætl aði að fara síð ar til
að skoða kross inn nán ar var hann
horf inn og kom inn steinn í stað­
inn. Enn þann dag í dag skil ég ekki
hvern ig stóð á þessu.“
Sig mund ur af henti ekkju Magn­
ús ar kross inn en þáði enga borg­
un fyr ir. Skömmu síð ar vann hann
30 þús und krón ur í happ drætti Há­
skóla Ís lands. Síð an hef ur hann
smíð að fjöl marga krossa fyr ir ætt­
ingja og vini án þess að þiggja borg­
un en seg ist alltaf hafa feng ið þá
greidda með öðr um hætti. „Ef þú
gef ur frá þér og legg ur öðr um lið,
þá skil ar það sér vel til þín aft ur.
Alla mína krossa sem ég hef gef ið
fæ ég greidda. Oft ar en einu sinni
vann ég í happ drætti há skól ans eft ir
að hafa gef ið kross. Stund um vann
ég í Lottó. Þótt það væri ekki pen­
ing ur þá var það alltaf eitt hvað. Ég
hef lengi trú að þessu. Kannski er
trú in ein svo sterk að hún virk ar
með þess um hætti.“
Látinn greiddi skuld
Leiðiskross arn ir eru ekki eins­
dæmi. Sig mund ur kann marg ar sög­
ur af því að hafa feng ið greitt eft ir
ó hefð bundn um leið um. Ein þeirra
er af Ó lafi Ó lafs syni fyrr um vinnu­
fé laga Sig mund ar sem sló hann
um 500 króna lán í neyð. „Ég lán­
aði hon um pen ing inn en hann fórst
síð ar á tog ara án þess að hafa greitt
mér skuld ina. Mörg um árum síð ar
fór syst ir mín á mið ils fund og kom
það an með kveðju til mín frá hon­
um Óla. Hún vissi ekki einu sinni
að ég hefði þekkt mann með því
nafni. Ég starf aði þá í prent smiðj­
unni Odda, þar sem ég vann í ára­
tugi. Þor geir Bald urs son, sem í dag
er prent smiðju stjóri, var þá nemi í
Verzl un ar skól an um og vann þarna
með okk ur. Hann kom til mín með
A5 blað en á því voru ýmis manna­
nöfn, til dæm is Óli. Ég valdi nafn­
ið hans og und ir því var upp hæð­
in sem ég átti að borga ­ 33 aur ar.
Sá sem vann í þess um leik fékk hins
veg ar 500 krón ur að laun um. Dag­
inn eft ir var mér til kynnt að ég hefði
unn ið. Hvað held urðu að þetta hafi
ver ið? Nú, þetta var auð vit að hann
Óli að borga mér til baka.“
sók
Safn aði rúm lega 35
þús und kort um
Á Bóka safni Akra ness stend ur nú yfir sýn ing á jóla kort um úr gríð ar miklu safni Jó­
hönnu J. Þor geirs dótt ur.