Læknablaðið - 15.02.2001, Blaðsíða 66

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SÉRFRÆÐINÁM í SVlÞJÓÐ
vera í sænska Læknafélaginu en aðild er að mörgu
leyti æskileg og kostar tæplega 20 þúsund krónur á
ári. Um leið fæst aðgangur að lánum en sænska
Læknafélagið tengist bæði banka og tryggingafélagi.
Námsstöður í Svíþjóð
Námsstöður í Svíþjóð eru aðallega tvenns konar,
annars vegar svokallaðar ST-blokkir (specialist
tjanstgöring) og hins vegar svokallaðar afleysinga-
stöður (vikariat). Fyrmefndu stöðurnar eru auglýstar
í sænska Læknablaðinu. Sé læknir ráðinn í ST-blokk
skuldbindur viðkomandi stofnun sig til þess að veita
honum menntun til sérfræðiviðurkenningar. Jafn-
framt verður stofnunin (að minnsta kosti í lang-
flestum tilvikum) að veita lækninum stöðu að loknu
sérfræðinámi óski hann þess. Hið síðarnefnda á þó
ekki við um háskólasjúkrahúsin.
Af ofanskráðu er ljóst að ST-staða veitir
lækninum meira öryggi á námstímanum og er sjálf-
sagt að stefna að því að komast í slíka stöðu.
Stofnanir og yfirmenn vilja oft fremur ráða lækna í
afleysingastöður til nokkurra mánaða í senn, að
minnsta kosti þangað til viðkomandi hefur náð að
sýna sig og sanna. Því getur verið erfitt að komast
beint í ST stöðu frá íslandi. í staðinn fæst
afleysingastaða oft til sex mánaða. Þannig fær
stofnunin tíma til að átta sig á viðkomandi og einnig
er mikilvægt fyrir þann sem kemur út til sérnáms að
finna hvort hann aðlagast áður en hann bindur sig til
lengri tíma.
Áður var íslenskum læknum ráðlagt að geta þess í
umsókn og viðtali að þeir stefndu heim til íslands að
námi loknu, þar sem slíkt yki líkur á því að þeir
fengju námsstöðu í Svíþjóð. Þetta þarf ekki að eiga
við í dag. Töluverður skortur er á læknum í mörgum
sérgreinum og allt eins líklegt að yfirlækni þyki meiri
fengur í umsækjanda sem geli hugsað sér að dvelja
lengur.
Eins og áður sagði eru ST-blokkir auglýstar í
sænska Læknablaðinu. Afleysingastöður eru á hinn
bóginn ekki auglýstar sérstaklega en ráðið er í þær
allan ársins hring, allt eftir samkomulagi. Best er að
spyrjast fyrir um afleysingastöður með því að hringja
á viðkomandi deild eða skrifa. Ágætt ráð er að leita
til íslendinga sem eru á svæðinu eða eru nýkomnir
heim úr sérnámi. Þeir hafa oft persónuleg sambönd
við yfirmenn en slík sambönd skipta miklu máli við
ráðningar lækna í Svíþjóð.
Sótt um stöðu
Þegar sótt er um stöðu er algengast að skrifað sé bréf
til viðkomandi stofnunar. Til eru stöðluð umsóknar-
eyðublöð, sem fást í flestum bókabúðum í Svíþjóð, en
slík eyðublöð þarf yfirleitt ekki. Umsóknirnar er best
að stfla á yfirmenn (klinikchef) deilda eða heilsu-
gæslustöðva en nöfn þeirra og heimilisföng er hægt
að fá hjá sænska sendiráðinu í Reykjavík. Einnig er
hægt að leita til Læknafélags íslands eða lækna sem
eru nýkomnir heim frá Svíþjóð til þess að fá gefin upp
nöfn og heimilisföng. Oft vísar yfirlæknirinn um-
sóknunum til umsjónarlæknis deildarinnar (schema-
laggare) en hann sér um að skipuleggja vaktir og
halda utan um umsóknir.
I umsókninni (bréfinu) er æskilegt að fram komi
hvaða stöðu og sérnám umsækjandi hefur í huga, frá
hvaða tíma og hversu lengi. Oft er getið stuttlega um
menntun, fyrri störf og vísindavinnu. Að öðru leyti
eru slíkar upplýsingar (ítarlegri) að finna í afrekaskrá
(sjá síðar).
Til þess að minnka líkur á því að umsókninni sé
hafnað er vænlegast að hafa upp á íslenskum læknum
sem eru eða hafa verið í námi á viðkomandi stað og
hafa sambönd og þekkja til yfirmanna. Einnig er gott
að senda með umsókninni meðmælabréf frá yfir-
manni/prófessor auk afrekaskrár, sérstaklega ef
umsækjandi hefur lagt stund á rannsóknir. Oft eru
fyrstu svörin „Tyvarr....“ (=því miður) en sjálfsagt er
að skrifa aftur ef umsækjandi hefur mikinn áhuga á
viðkomandi stað. Til þess að sýna áhuga er hægt að
bjóðast til þess að koma út í viðtöl, annars eru form-
leg viðtöl ekki skilyrði við ráðningar í Svíþjóð,
gagnstætt því sem tíðkast í Bandaríkjunum og Eng-
landi.
Fáist jákvætt svar (eða svar sem ekki er neikvætt!)
er mikilvægt að svara fljótt. Oft er umsækjandi
beðinn um frekari gögn, svo sem afrit af prófskírteini,
einkunnum og lækningaleyfi auk afrekaskrár og
meðmæla hafi þau ekki verið send áður. Afrit af
latneska hluta prófskírteinisins er hægt að fá á
skrifstofu læknadeildar í Læknagarði en einnig afrit
af einkunnum á ensku auk útskýringa á einkunna-
gjöf. Vottorð af íslensku lækningaleyfi á sænsku
(kopia av bevis om lakarlegitimation) eða ensku er
hægt að fá í Heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytinu og kostar um það bil 1000 kr. Einnig er oft
beðið um vottorð frá Læknafélagi Islands (intyg frán
Islands Lakarförening) til staðfestingar á því að um-
sækjandi hafi ótakmarkað lækningaleyfi á Islandi og
fæst það ókeypis á skrifstofu Læknafélaganna. í
sumum tilvikum getur þurft að sýna afrit af stúdents-
prófsskírteini, til dæmis vegna vinnu í háskóla. Ef
maki hyggur á nám í Svíþjóð er skynsamlegt fyrir
hann eða hana að taka með sér afrit af einkunnum og
prófskírteini á sænsku eða ensku.
Þegar komiö er til fyrirheitna landsins
Eftir að komið er út er mikilvægt að leita strax á
næstu skattaskrifstofu (skattemyndigheten) til að fá
sænska kennitölu (personnummer), en það verður
maður að hafa til þess að fá síma, barnabætur og
fleira sem tengist félagslega kerfinu. Til þess að geta
fengið kennitölu verður að framvísa samnorrænu
flutningsvottorði (internordisk flytteattest). Stund-
um er einnig farið fram á hjúskapar- og fæðingar-
162 Læknablaðið 2001/87