Frjáls verslun


Frjáls verslun - 01.07.2011, Qupperneq 36

Frjáls verslun - 01.07.2011, Qupperneq 36
36 FRJÁLS VERSLUN 7.tbl.2011 E ftir efnahagslegan jarðskjálfta árið 2008 er íslenskt atvinnulíf enn í sárum. Rústabjörgunarsveitin hef- ur lokið störfum og nú er þörf fyrir að huga að enduruppbyggingu. Að einhverju leyti hefur enduruppbygging þegar hafist. Ein af þeim leiðum sem hafa verið skoðaðar talsvert til uppbyggingar er svo kallaðir klasar eða þyrpingar. Verkefnið Neistinn sem Björk Guðmunds­ dóttir var hvatamaður að í samstarfi við Klak – Nýsköpunarmiðstöð atvinnulífsins, Háskólann í Reykjavík, Náttúra.info og fleiri aðila, sem sett var af stað strax í kjölfar hrun s- ins, var að miklu leyti hugsað til þess að finna leiðir til að styrkja þyrpingar sem gætu orð ið vaxtarbroddar framtíðarinnar. Nýlega var settur á stofn jarðvarmaklasi með á þriðja tug stofn­ fyrirtækja. Einnig hefur verið talsverð umræða um menntaklasa, leikja klasa, heilbrigðisklasa, orkuklasa og nýlega var gerð greining á sjávarútvegsklasanum. Af þessu að dæma mætti ætla að hinn efnahags legi jarðskjálfti hefði hrist atvinnulífið saman en ekki í sundur eins og búast mætti við í slíkum hamförum. Þessi umræða um klasa og þyrpingar gefur tilefni til þess að skoða þetta hugtak nánar og meta hvort og hvernig þyrpingar geta haft hlut­ verk í enduruppbyggingu Íslands. Rannsóknir á þyrpingarmyndun hafa jafnframt færst nær umræðu um frumkvöðla og nýsköpunarfyrir- tæki á undanförnum árum sem er þó nokkuð sem hefur einungis lítillega verið skoðað í þeirri klasaumræðu sem hefur farið fram hér á landi. Það er hins vegar mikilvægt að hafa frum­ kvöðla og sprota með í þeirri umræðu því annars hafa menn ekki skilið tilgang, þróun og áhrif þyrpinga. Porter og klasamódelið Harvard-prófessorinn Michael Porter hefur komið til landsins nokkrum sinnum í sam­ bandi við stofnun jarðvarmaklasans. Porter hefur gegnt lykilhlutverki í þeirri vinnu. Á meðan sjálfstraust Íslendinga var í lágmarki og trúverðugleiki inn á við, ekki síður en út á við, lítill sem enginn var mikilvægt og nauðsynlegt að hafa trúverðugan fánabera. Með stuðningi Michaels Porters skapaðist trúverðugleiki sem innlendir aðilar hefðu ekki getað veitt verkefninu og til er að verða mikilvægt samstarf í jarðvarmaklasanum. Michael Porter hefur talað mikið fyrir mik il- vægi og ávinningi klasa sem hluta af sam ­ keppnishæfni þjóða og landsvæða. Í skýrslu um jarðvarmaklasann er fjallað um hugmynd­ ir Porters hvað varðar klasa. Skilgreiningin er að klasi sé landfræðileg þyrping fyrirtækja og stofnana á ákveðnu sviði, sem eiga sam eig­ inlega hagsmuni og stuðningsnet. Porter setti fram hugmyndir um fjóra krafta sem mynda tígul eða demant en það eru: Framleiðsluskilyrði – sem varða innviði og aðgengi að auðlindum. Eftirspurnarskilyði – sem varða virkni markaðarins. Stefna fyrirtækja, skipulag og samkeppni – sem varðar samkeppnisaðstæður. Tengdar greinar og stuðningsgreinar – sem varðar stoðgreinar atvinnugreinar. Hugmyndin er að þessir fjórir þættir leiki lykilhlutverk í hversu samkeppnishæfir klasar geta orðið. nálægð fyrirtækja Flestir stjórnmálamenn og aðrir áhugamenn þekkja klasahugmyndina út frá því sem Michael Porter hefur skrifað um þyrpingar. Hugmyndin um ávinning þyrpinga á rætur að rekja til áhuga hagfræðinga á landsvæð­ um en það var hagfræðingurinn Alfred Marshall sem skrifaði um þyrpingar m.a. út frá stærðarhagkvæmni árið 1890. Síðan hafa verið skrifaðar á annað þúsund fræðigreina um klasa. Mest af því sem upphaflega var rannsakað af hagfræðingum snerist um auðlindir og framleiðsluþætti. Á áttunda ára - tug síðustu aldar fóru fræðimenn hins vegar í auknum mæli að rannsaka tengingar og tengslanet út frá samfélagslegum forsend­ um og síðustu tuttugu árin hafa fræðimenn talsvert skoðað klasa út frá þekkingarsköpun innan stofnana og á milli þeirra. Ennfremur hefur verið talsverður áhugi að undanförnu á að skoða klasa sem nýsköpunarkerfi. Auðlindanálgunin er í nánu samhengi við umræðu og þróun neo-klassískrar hagfræði. Einkum hafa þrenns konar þættir verið skoð - aðir sem ytri þættir framboðshagfræðinnar. Fyrst er það sérhæft vinnuafl sem skapast vegna nálægðar samskonar fyrirtækja. Í öðru lagi stuðningur sem fyrirtæki í sömu atvinnugrein hafa frá sérhæfðum birgjum og Í þyrpingum Íslands Ísland þarf á sprotum að halda sem verða til úr þeim fyrirtækjum sem þegar hafa skapað ákveðna þekkingu og hæfni og þá leika þau fyrirtæki sem oftast eru nefnd í samhengi nýsköpunar lykilhlutverk. Hvernig sprotar skapa þyrpingar: TexTi: eyþór ívar jónSSon Össur er dæmigert Íslenskt sprotafyrirtæki sem varð að alþjóðlegum risa. sprotar og frumkvöðlar
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84

x

Frjáls verslun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Frjáls verslun
https://timarit.is/publication/282

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.