Frjáls verslun - 01.04.2010, Blaðsíða 66

66 F R J Á L S V E R S L U N • 4 . T B L . 2 0 1 0
„Það er sérstaklega ánægjulegt að sjá aukinn áhuga fyrirtækja til að
fá umhverfisvottun fyrir starfsemi sína,“ segir Svandís Svavarsdóttir
umhverfisráðherra. „Þessa viðhorfsbreytingu sjáum við m.a. í auk­
inni sókn fyrirtækja í Svansmerkið, norræna umhverfisvottun, en
umsóknum um Svansvottunina hefur fjölgað til muna. Ástæðu
þessa tel ég vera að fyrirtæki gera sér í auknum mæli grein fyrir
því að umhverfismál eru hluti af gæðamálum fyrirtækja og að
um hverfisvottanir og þau ferli sem þær krefjast gera alla starfsemi
hjá fyrirtækjum gagnsærri og skilvirkari. Umhverfisvottun getur
því skilað hagkvæmari og betri rekstri fyrirtækja.“
Umhverfisráðuneytið veitir ekki vottun en Umhverfisstofnun,
ein af stofnunum ráðuneytisins, veitir Svansvottunina.
Svandís segir að Svanurinn sé eitt þekktasta og útbreiddasta
umhverfismerkið á Norðurlöndunum. „Svansmerktar
vörur og þjónusta uppfylla strangar kröfur um lág­
mörkun nei kvæðra umhverfisáhrifa frá vöggu til grafar
og ná til allra helstu umhverfisþátta svo sem orku­ og
hrá efna notkunar, losunar mengandi eða hættulegra
efna, um búðanotkunar, flutnings og meðhöndlunar
úrgangs. Þá gerir Svanurinn strangar kröfur um
efnainnihald og lágmörkun hættulegra efna.“
Náttúran hefur ekki fengið að njóta vafans
„Við Íslendingar höfum ekki verið barnanna
bestir á vettvangi umhverfismála en það er
ásetningur nýrrar ríkisstjórnar að breyting
verði til batnaðar. Við þurfum að ryðja
nýjum við horfum braut og fá bæði fólkið
í landinu og at vinnulífið í lið með okkur.
Stjórnvöld verða að ganga á undan með góðu
fordæmi og sýna ábyrga hegðun á sem flestum
sviðum. Það gerum við meðal annars með
stefnu um vistvæn innkaup. Íslenska ríkið
kaupir vörur, þjónustu og verk fyrir meira en 100 milljarða króna
á ári sem er um fjórðungur af útgjöldum ríkisins. Með því að
hafa umhverfissjónarmið til hliðsjónar við þessi innkaup getur
ríkið komið miklu til leiðar í umhverfismálum því að það leiðir til
aukins framboðs á vistvænum vörum og þjónustu. Ávinningurinn
getur líka verið fólginn í minni kostnaði fyrir fyrirtæki og auknum
gæðum vöru og þjónustu. Síðast en ekki síst geta vistvæn innkaup
hvatt til nýsköpunar.“
Svandís segir að áhugi og vitund almennings fyrir umhverfinu
hafi aukist og endurspeglast það m.a. í kröfum neytenda sem vilja
vistvæna þjónustu og vörur. „Þau fyrirtæki sem nýlega hafa fengið
Svansmerkisvottun segja kröfur viðskiptavina hafa orðið til þess að
ákveðið var að sækjast eftir umhverfisvottun. Þá hafa fyrirtæki sem
hafa hætt með umhverfisvottun orðið þess áskynja að eftirspurn
eftir þeirra vöru minnkaði töluvert.“
Svandís er spurð hvort Íslendingar séu of strangir í
um hverfis málum. „Laga­ og regluumhverfi okkar Íslendinga
í umhverfismálum mótast meira og minna af evrópskri lög­
gjöf og aðild okkar að EES­samningum. En það gleymist oft
að Evróputilskipanir fela almennt í sér lágmarkskröfur sem
gerðar eru til umhverfismála. Þjóðríkin geta gengið lengra
ef þau kjósa svo og sett strangari kröfur í þessum
málaflokki. Staðreyndin er hins vegar sú að náttúru­
og umhverfismál hafa haft mjög veika stöðu í
íslenskri stjórnsýslu og löggjöf og hefur náttúran
ekki fengið notið vafans þegar teknar hafa verið
ákvarðanir. Þessu viljum við breyta enda er það
ein helsta stefna ríkisstjórnarinnar í umhverfis­ og
náttúruverndarmálum að hefja upp náttúruvernd
og styrkja stöðu hennar innan stjórnarráðsins.“
SVANDÍS SVAVARSDÓTTIR,
UMHVERFISRÁÐHERRA:
ÞURFUM AÐ RYÐJA NÝJUM
VIÐHORFUM BRAUT
Svandís Svavarsdóttir. ,,Við Íslendingar höfum ekki verið
barnanna bestir á vettvangi umhverfismála en það er ásetningur
nýrrar ríkisstjórnar að breyting verði til batnaðar.“
Guðrún Þóra Magnúsdóttir, leið­togi sjálfbærni hjá Alcan á
Íslandi, segir að álverið í Straumsvík
hafi lengi haft mik inn metnað í um ­
hverfismálum og tekið upp vottað
um hverfisstjórnunarkerfi fyrst ís lenskra
fyrirtækja árið 1997. „Í því felst mikil
skuldbinding varðandi stefnu mörk un,
mark miðasetningu og vöktun árangurs­
vísa þannig að allt starf í um hverfis málum
verður markvissara. Ár ang urinn er birtur í
sjálfbærniskýrslu – áður grænu bók haldi –
sem nálgast má á heimasíðu fyrir tækisins.
Þess má geta að ISAL fékk árið 2000
„Kuð ung inn“, umhverfisverðlaun um ­
hverfis ráðu neytisins.“
Guðrún Þóra bendir á að samkvæmt
stefnu ISAL eru heil brigðis­, öryggis­ og
umhverfismál alltaf í fyrirrúmi í öllu sem
gert er hjá fyrirtækinu. „Það er trú okkar að
þau séu forsenda framúrskarandi ár ang urs og
velgengni. Í stefnunni kemur einnig fram
NOTUÐ
ALCAN Á ÍSLANDI:
HREIN ORKA
GRÆNA
HLIÐIN
UPP