Neytendablaðið - 01.04.2008, Blaðsíða 20

samningnum upp með ákveðnum fyrirvara.
Ef leigjandi hefur haft íbúð á leigu lengur
en í fimm ár verður leigusali að segja
hon um upp leigunni með eins árs fyrirvara.
Ef annar aðilinn vanefnir samninginn
með ákveðnum hætti er svo hægt að rifta
samningi og þá gilda reglurnar um upp -
sagnarfrest vitaskuld ekki.
Hvað verður um leigusamning ef
húsnæðið er selt?
Þó íbúð eða hús sé í útleigu má eigandinn
selja húsnæðið ef hann vill og þarf ekki
samþykki leigjandans fyrir því. Það breytir
hins vegar ekki leigusamningnum þótt nýr
eigandi taki við íbúðinni. Skyldur leigjanda
eiga ekki að aukast – t.a.m. með hækkaðri
leigu – og réttindi hans eiga ekki að minnka.
Þvert á móti er leigusamningurinn áfram í
gildi eins og upphaflega var samið um. Ef
leigusali verður hins vegar gjaldþrota og
missir húsnæðið eða ef húsnæðið er selt á
nauðungarsölu gilda þessar reglur ekki.
Hvert er hægt að leita með ágrein-
ing?
Hægt er að senda mál fyrir kærunefnd
húsaleigumála en hún hefur tekið á fjölda
álita mála er varða húsaleigu. Má þar nefna
ágrein ing um útreikning á leigu, hunda-
hald, rekstrarkostnað og fjölmargt fleira.
Það kostar ekkert að leggja mál fyrir kæru -
nefndina og það er frekar einfalt og fljót-
virkt að leita til hennar.
Húsnæðismál heyra undir félags- og trygg -
inga málaráðuneytið og á heimasíðu ráðu-
neytisins, www.felagsmalaraduneyti.is, er
að finna ýmsar upplýsingar um leigu mál.
Þar eru m.a. upp lýsingar um kæru nefndina
og eyðu blöð vilji fólk leggja ágrein ing fyrir
hana.
Samkvæmt lögum á leigusamningur að
vera skriflegur og best er að láta þinglýsa
samningnum!
Hægt er að finna eyðublað fyrir húsaleigu -
samning á heimasíðu Neytendasamtakanna
www.ns.is (eyðublöð).
Húsaleigulög eru lög númer 36 frá árinu
1994 og eru leigjendur og leigusalar hvattir
til að kynna sér þau.
Íslenskur maður flutti ásamt eiginkonu
sinni og tveimur börnum í íbúð í Svend-
borg á Fjóni. Íbúðin er miðsvæðis, 130 fer -
metrar að stærð og með útsýni yfir hafið.
Þegar fólkið flutti í íbúðina fyrir þremur
árum nam leigan 74.000 íslenskum
krón um. Fljótlega eftir að fjölskyldan flutti
inn kom í ljós að gluggar voru ónýtir og
ýmislegt fleira var í ólestri.
Eigandi íbúðarinnar sagðist myndu laga
þetta hið fyrsta en svo leið og beið og
ekk ert gerðist. Á endanum hafði fjölskyldan
samband við Lejerners landsforening (leigj-
enda félagið í Danmörku) en tveir aðrir leigj-
endur í sama stigagangi höfðu einnig yfir
ýmsu að kvarta.
Leigjendasamtökin tóku málið að sér og
sendu sér staka nefnd til að meta ástand íbúð -
anna þriggja. Eftir út tektina taldi nefnd in
að leig an væri of há miðað við ástand
íbúð anna og var leigu salanum gert að lag -
færa íbúð irnar sem hann og gerði. Við -
gerðin gekk þó ekki betur en svo að íbúar
voru áfram ósáttir enda lak frá svöl um
niður í íbúðina fyrir neðan. Þá var raf -
magnið í ólagi og fór straumur af einni
íbúð inni á aðfangadagskvöld þegar elda-
mennsk an stóð sem hæst. Íbúarnir kröfðust
frekari lagfæringa en nú var leigusalinn
bú inn að fá sig fullsaddan og stefndi leigj-
endunum. Málið fór því fyrir dómstóla.
Til að gera langa sögu stutta féll dómur í
málinu íbúunum í vil. Leigusalanum var
gert að lagfæra allt sem lagfæra þurfti auk
þess sem íbúar í hverri íbúð fengu endur-
greiddar rúmar 200.000 krónur vegna
of greiddrar leigu. Dómstóllinn komst að
þeirri niðurstöðu, rétt eins og nefndin, að
leig an hefði verið of há miðað við ástand
íbúðanna og var hún því lækkuð í 65.000
krónur. Leigusala var auk þess gert að
greiða allan málskostnað.
Þetta dæmi hljómar ótrúlega í eyrum
okkar Íslendinga. Verðlagningin er í engu
sam ræmi við það sem hér tíðkast og fyrir
65.000 krónur er varla hægt að fá mikið
meira en herbergi á höfuðborgarsvæðinu.
Það sem vekur kannski mesta athygli er að
í Danmörku skuli vera sérstök nefnd sem
metur hvað geti talist eðlilegt og sanngjarnt
leiguverð. Á Íslandi er verðlag frjálst og
þótt að talað sé um það í húsaleigulögum
að leigan eigi að vera sanngjörn og eðlileg í
garð beggja aðila sýna dæmin annað.
Dæmisaga
frá Danmörku
20 NEYTENDABLA‹I‹ 1. TBL. 2008