Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Side 39

Tímarit Máls og menningar - 01.06.1950, Side 39
RÆÐA A LISTAMANNAÞINGI 1950 29 íngarlega fullveðja þjóða, hefur verið af hendi leyst svipað afrek í þágu íslenskrar menníngar og háskólinn er, nú er sem sagt fullsmíðuð sú efsta hæð í menníngarlífi þjóðar, sem einn af ástsælustu frumkvöðl- um þessarar byggíngar, Indriði skáld Einarsson, svo nefndi starfsemi þjóðleikhúsa. Hér hefur verið reist leiksvið sem gerir ekki aðeins fært að sýna á fullgildan hátt leikbókmentir veraldarinnar, heldur veitir það íslenskum leiksköpunargáfum faung á að dafna og þroskast, ekki aðeins sjónleiknum, heldur leiksviðlegri sýningarlist hverskonar, svo- sem saungleik og danslist (óperu og ballett), — þeim listum sem taldar eru með fegurstu skrautblómum menníngar. Vér listamenn viljum nú af þessari orsök bera fram fyrir þjóðina það besta sem vér eigum í fór- um vorum, hver eftir sinni getu, ef oss mætti takast að sannfæra þá sem reist hafa þetta hús, um það, sem vér viljum sjálfir trúa um oss, að vér eigum listir og búum yfir listgáfum sem verðskuldi slíkt menn- íngarmusteri. En þótt vér fögnum þjóðleikhúsinu og látum oss miklast þessi bygging, þá sé það fjarri oss að halda því fram, að hér sé um að ræða einhverja nýtilkomna ofrausn íslensku þjóðarinnar við listirnar. Ég veit ég þarf ekki að fjölyrða um það í hópi listamanna og listelskra, hvað íslenska þjóðin hefur afrekað í list á liðnum öldum, þó ytri ástæður hafi valdið því að þau afrek voru unnin mestmegnis í einni listgrein, né hverja lífsorku þessi þjóð hefur sótt í listirnar frá upphafi. Eldur menta og lista hélt í okkur lífinu á þeim laungu myrku öldum, þegar öll ytri að- búð þjóðarinnar var af því tagi að gereyðíng hennar lá við borð, — samskonar líkamleg útsloknun og í bókstaflegum skilníngi beið ís- lenska þjóðarbrotsins rúmlega dægursiglíngu fyrir vestan okkur, á Grænlandi. Því má aldrei gleyma, að á þessum laungu öldum kulda og myrkurs og áþjánar átti þjóðin einnig sitt þjóðleikhús þar sem örlög manna voru ráðin í list og atburðir mannlegs lífs spegluðust og tákn- uðust í margskonar skáldverkum, og þetta þjóðleikhús var íslenska baðstofan, en þar birtust heimafólkinu á bænum sjónleikir og óperur í formi sagnalesturs og rímnakveðskapar; ljósakerfið var reyndar ekki eins fjölbreytt og á þessu nýa leiksviði, — þeir sem vit hafa á segja að íslenska þjóðleikhúsið hafi eitt hið fullkomnasta lýsíngarkerfi sem til sé í nokkru leikhúsi —, forfeður vorir höfðu aðeins dálitla grútar- týru sem hékk í stoðinni. En skortur ljósatilbrigða og leikbúnaðs var
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.