Tímarit Máls og menningar - 01.05.1980, Blaðsíða 16

Tímarit Máls og menningar
um á síðastliðnu ári og síðan við tilraunir flokksins til að komast i rikisstjórn. Þá
var lögð á það rík áhersla að flokkurinn væri raunsær og skildi mætavel þarfir
„atvinnulífsins", semsé hæfur til þátttöku í borgaralegri ríkisstjórn, jafnframt
sem á því var stagast að kjaraskerðing kæmi ekki til greina. Skiljanlega átti
flokksforystan ekki á að skipa svo slyngum hagfræðingum að þeir fengju þetta
dæmi til að ganga upp. En i stað þess að breyta forsendum var dæmið reiknað og
útkoman síðan falin á bak við efnahagstillögurnar sem flokkurinn lagði fram í
janúar. Þar var eðlilega smurt nokkuð þykkt, meðal annars gengið útfrá því að
hér yrði 7-10% framleiðniaukning i sjávarútvegi næstu tvö árin, án þess spurt
væri, hvað þá gefið svar við því, hvernig ætti að ná þessu marki. Kom auðvitað
fyrir ekki: í gegnum þennan samsetning skein óleystur vandi allra krataflokka,
sem sé: það er ekki guddíulaust að þjóna tveim herrum samtimis og hafa báða
góða.
Þetta hik er hugmyndafræðilegt fremur en pólitískt. í starfi sínu hefur
flokkurinn margsinnis tekið afleiðingum af ábyrgð sinni á islenska þjóðrikinu:
kjaraskerðingar, gerðardómslög og fleira. Það verður því ekki sagt að hikið sé
honum mjög stirður biti í háls. Það kemur aðeins i veg fyrir að samvinna hans
við borgarastéttina verði verulega lipur og hnökralaus. Enn um sinn má því
búast við áðurnefndum tviskinnungi ásamt viðeigandi tæpitungu og rökleysu.
Enn um sinn. Ymislegt bendir til að vaskir flokksfélagar séu nú teknir að
þreytast á þessari hálfvelgju. I síðasta hefti TMM segir Þröstur Ólafsson meðal
annars:
Efnahagslegt sjálfstæði þjóðarinnar hefur aldrei hvílt á sterkum grunni. Með hverju ári
verður það ótryggara í höndum okkar. Um leið og óreiðan innanlands og skuldir útávið
aukast, vex vantrú almennings á landið og gæði þess. Afkoma landsmanna og þar með
einstakra stétta og starfshópa er undir því komin í bráð og lengd að efnahagslegt sjálfstæði
landsins veröi ekki skert.
Pólitísk hlið þessa máls er sú, að þjóðin þarfnast sterkrar stjórnar sem hefur bæði
þjóðfélagsleg og þingræðisleg völd til að snúa af leið og stefna til nýrra markmiða, stjórnar
sem getur 't senn tekið á hermálinu, verðbólgunni og hafið nýtt landnám í atvinnuupp-
byggingu. Slík stjórn yrði að sætta stríðsaðila og sameina þá til verka og setja punkt aftan
við eftirstríðsárin — hefja nýtt skeið í íslandssögunni.
Hér er hvorki verið að klípa af því né reynt að gera rautt úr grænu. Afstaðan
er hreinskilin og afdráttarlaus: stéttasamvinnan er ágæt, hún þarf aðeins að
verða meiri og ákveðnari ef „við“ eigum ekki að farast; sterka stjórn!
Miggrunar að þetta sé einmitt það sem forysta flokksins hugsar en treystir sér
ekki til að segja. I viðræðum um stjórnarmyndun kom hvað eftir annað fram
6