Alþýðublaðið - 14.08.1924, Blaðsíða 2

s
ALP'XBWmt'itkB&m
Genoislækkanin,
>Hentag aðferð<.
Tallð er, að verðcnæti útfluttr-
ar vöru á sfðasta ári, 1923, hafi
numið alt að 10 milljónum króna
meiru en innfluttrar. t»að, sem af
er þessu ári, hefir verlð ómuna
afli og árgæzka og verð á af-
urðum langtum hærra en í fyrra,
er alimikið af þeim þegar selt
til útlanda, og útlit enn ágætt
bæði með afla og sölu.
Mii er það viðurkent, að
verzlunarjöfnuður hverrar þjóðar
ráði mestu um verðlag á gjald-
eyri hennar, ef ait er með feldu.
Ætti því ísienzka krónan að
vera í hærra verði nú gagnvart
t. d. sterllngspundi en í fyrra,
og pundið því ódýrara nú en þá.
í fyrra vor ko3taði sterlings-
pundið kr. 28.50; nú kostar það
31.70 eða kr. 3.20 melra en þá.
Islenzlca krónan hefir þannig
lcekkað um 11 —12 % þrátt fyrir
góðæri, minkaða seðlaútgáfu, bœtt-
an verglunarjöfnuð og gott útlit.
Ef alt hetði verið með telda,
hefði hún hlotið að hækka að
minsta kosti um sömu upphæð
eða hærri.
En hér er ekki ait með feidu.
Bak við íhaidstjöidin eru þau
ráð ráðin, sem haida íslenzku
krónunni að minsta kosti 25 til
30 °/o undlr sannvirði og skapa
mestan hluta þeirrar dýrtiðar,
sem nú þjakar íslenzkri alþýðu.
Þar ræður ráðum sínum það
alerlenda, hálflnnlenda og aló-
þjóðlega stórburgeisadót, sem nú
stjórnar atvinnu- og fjár-málum
landsmanna, og með ránsklóm
vaxta- og tolla hækkunar og
gengislækkunar hritsar tll sfn
allan arð af vinnu alþýðu og
alla ávextl árgæzkunnar. Stjórnin
er handverk þess og verkfæri,
ísiandibanki fjöregg þess og
stjórnarbhðið >danski< >Moggi<,
andlega verðmætið, sem það
trámleiðir.
>Heili heilanna< hefir sagt:
> Gengislælckun er hentug aðferð
til að lœkka verkalaunin<. Hún
er einnig >h'?ntug aðferð< til að
auka gróða þeirra, sem eignum
ráða og afurðirnar selja. Lág-
genginu er háldið við til þess að
lœkka verkalaunin og auka arð
burgeisa.
Fjármálaráðherrann hefir sagt
út af gengisiækkunlnni: >Lækk-
unin kemur fram sem gjöf frá
skuldheimtumönnum til skuldu-
nauta, afsláttur til þeirra, sem
skulda<. Lágenginu er haldið við
til þess, að skuldugir burgeisar fái
>afslátt< á skuldam sínum, >gjof<
frá alþýðu.
Það er á hvers manns vitorði,
að auk alira þeirra, sem fengið
hafa uppgjöf skulda eða orðið
gjaldþrota, hafa allmargir af
stærstu skuldunautum bankanna
hangið á horriminni; það er að
eins að þakka >afslættinum<,
>gjöfunum<, sem þeir hata fengið
vegna gengislækkunarinnar, að
þeir eru ekki orðnir gjaldþrota
fyrir löngu. Ef krónan hækkaði
skjótlega um 25—30%, eins og
eðliiegt væri, yrði þeim ekki
lengur forðað, og myndu þá
bankarnlr verða fyrir svo stór-
feldum áfölium, að gengistap það,
sem þeir nú tilfæra I relkningum
sínum, og eins hitt, sem íslands-
banki hefir undan felt að færa
þar, er sem krækiber eitt f sám-
anburði við þau.
Genglslækkunin og lággengið
er því >hentug aðferð*. fyrlr bank-
ana tll þess að láta innstæðu-
íjáreigendur, almenning, gefa
stærstu skuldunautum þeirra, bur-
geisum, >afslátt< af skuldunum
og forða með því bönkunum
sjálfum frá tapi, sem elta hlyti á
þeim að lenda. Auk þess þykir
þeim viðkunnanlégra að látalíta
svo út á pippfrnum, sem þelr
tapl á gengislækkuninni eins og
almenningur, heidur en áð láta
sjást, að svo eða svo margir af
skuldunautum þeirra eigi ekkl
fyrir skuldum, sem fljótlega myndl
koma í Ijós, ef krónan hækkaði
verulega.
Gjaldeyrisnefndin og gengis-
skráningin er skrípaleikur, sterl-
ingspundið lækkað öðru hverju
um nokkra aura rétt til mála-
mynda, til að ka&ta ryki f augu
almennings. >Dótið< vill ekki, að
krónan hækki; það ræður yfir
stjórninni, hón yfir bönkunum, —
íslandsbanki og íhaldsstjórnin
yfir verði gjaldeyrisins.
íslandsbankl leysir nú inn seðia
sina með iiðlega hálívirðl þess,
i! S
Alþýðublaðlð g
kemur út á hverjum virkum degi, |
ú
Afgreið sla ||
við Ingólfsstræti — opin dag-
léga frá kl. 9 árd. til kl. 8 síðd. |£
Skrifstofa
k Bjargarstíg 2 (niðri) opin kl.
91/2-IOV2 árd. og
8—9 síðd.
iL
S í m a r:
633: prentsmiðja.
988: afgroiðsla.
1294: ritstjóm.
Ye r ð1ag:
Askriftarverð kr. 1,0C k mánuði.
Auglýsingaverð kr. 0,16 mm. eind.

Um Bildveiðitimaim
geta sunnlenzkir sjómenn og verka-
fólk vitjað Alþýðablaðslns
á Akureypl
í Kanpféiag verkamanna og
á Slgluflrðl
til hr. Sig. J. S. Fanndals.
Hjálparstód hjúkrunaríélags-
ina >Liknar< er epin:
Mánudaga . . kl. 11—12 f. k.
Þriðjuiagá . , .— 5—6 #...-■
Miðvikudaga . . — 3—4 e. -
Föatudaga ... — 5—6 ©. -
Laugardaga . . — 3—4 ©. -
sem á þá er prentað; hitt fær
hsnn sem >gjöf< frá íslenzku
þjóðinni; íglldi virðisrýrnunar
innstæðufjárins fær hann og sem
>gjöf< frá innstæðu^járeigendum,
almenningi, og gefur það aítur
skuldunsutum sfnum, burgeisum,
sem >afslátt*, forðar mað því
mörgum þeirra frá gjaldþrot’,
sér sjálfum frá stórfeldum töpum
og fjárþröng og hiuthöfunum frá
eignatjóni. Gengislækkunin hefir
gert honum þetta mögulegt; hún
er elns konar fátækrastyrkur,
lágður honam til litsframdráttar.
Lággengið er >hentog aðí'erðc
til þess að láta bankann halda
þessum fátœkrastyrk framvegis.