Dagblaðið Vísir - DV - 19.12.2008, Blaðsíða 10

föstudagur 19. desember 200810 Fréttir
Rowan Williams, erkibiskup af Kantaraborg, er ómyrkur í máli hvað varðar fyrirhuguð áform forsætisráð-
herra Bretlands, Gordons Brown, til að takast á við efnahagskreppuna sem sett hefur svip sinn á landið. Að
mati Rowans er lánakreppan ekki alslæm, en miklu skipti hvernig haldið verði á spilunum.
Kreppan
eKKi
alslæm
Erkibiskupinn af Kantaraborg, Rowan
Williams, er ekki þekktur fyrir að fara í
grafgötur með skoðanir sínar. Nú hefur
hann sett sig gegn breskum stjórnvöld-
um með því að viðra efasemdir sín-
ar um siðferðið í aðgerðum Gordons
Brown forsætisráðherra til að örva fjár-
málaumhverfi landsins. Rowan Willi-
ams líkti aðgerðunum við „fíkil sem
leitaði í eiturlyf að nýju“.
Í viðtali við BBC sagðist Rowan
fagna lánakreppunni því hún væri vel-
komið „raunveruleikapróf“ fyrir sam-
félag sem er keyrt áfram á endalausri
græðgi.
William Rowan viðurkenndi að það
væri fáránlegt að ætla klerki að gefa
hagfræðingum ráð í málefnum sem
varða efnahag, en vísaði á bug þeirri
hugmynd að breska þjóðin ætti að
vinna sig út úr efnhagslægðinni með
eyðslu. „Ég vona að fólki skiljist að
eyðsla vegna nauðsynja hefur forgang
gagnvart björgun efnahagskerfisins,“
sagði Williams.
Slæm skuldastaða einstaklinga
Ummæli Rowans Williams eru ekki
ástæðulaus og falla á sama tíma og op-
inberar tölur sýna enn og aftur versn-
andi efnahagsástand. Í nóvember var
heildarlántaka sextán milljarðar sterl-
ingspunda, sem samsvarar um rúm-
lega 2.700 milljörðum króna, sem er
met þar í landi.
Með nóvemberlánunum eru heild-
arlánin fyrstu átta mánuði fjárlaga-
ársins komin upp í 56,1 milljarð sterl-
ingspunda, eða 9.800 milljarða króna.
Samkvæmt opinberri spá munu heild-
arlán tvöfaldast á næsta ári.
Í viðtali Williams Rowan við BBC
sagði hann að þjóðin hefði stefnt í
ranga átt um áratugaskeið með því að
reiða sig á fjármálavafstur til að búa
til auð með hraði í stað þess að „búa
til hluti“. Hann sagði að niðursveiflan
gæti neytt fólk til að rifja upp þörfina á
þolinmæði ef það vildi auðgast að ein-
hverju marki.
Kreppan stuðli að hugarfars-
breytingu
„Þetta er eins konar raunveruleika-
próf, ekki satt – sem er ávallt gott fyr-
ir okkur. Áminning um að það sem
sumt fólk kallar álfagull er nákvæm-
lega það,“ sagði Rowan þegar hann var
spurður hvort einhvern ávinning væri
að finna í fjármálakreppunni sem sli-
gaði efnahaginn. Að hans sögn þyrfti
fólk fyrr eða síðar að spyrja sig til hvers
það safnaði auði.
Rowan Williams lét í ljósi þá von að
kreppan fengi fólk til að íhuga hvernig
hægt væri að gefa af sér, hvernig hægt
væri að þróa menningu þar sem fólk
væri reiðubúið til að veita þjónustu
sína fólki í nauð. Með því móti væri
hægt að byggja upp „virkara og meira
lifandi samfélag“.
Erkibiskupinn höfðaði til ríkis-
stjórnarinnar að gefa fólki skýrari vís-
bendingar um „hvernig borgaralegt
samfélag væri skapað“, og lýsti áhyggj-
um vegna aðgerða hennar til að örva
efnahagskerfið, sem meðal annars
fælu í sér lækkun virðisaukaskatts, sem
miðaði að því að fá fólk til að eyða fé.
Líkt og fíkill
Rowan hefur ekki trú á þeirri leið sem
ríkisstjórnin hefur valið. „Þetta er líkt og
fíkill sem leitar aftur í fíkniefnið. Þegar
Biblían notar orðið „iðrun“ þýðir það
ekki að það eigi að hýða á sér bringuna,
það merkir að leita skuli nýrrar heild-
armyndar, og það er kannski það sem
við fjarlægjumst,“ sagði hann.
„Þetta snýst um hvað það er sem
endist til langs tíma litið, og ef við
hverfum aftur á vit sama ferlisins mun
þetta ekki verða okkur til hjálpar,“ bætti
Rowan við.
Býst við gagnrýni vegna ummæl-
anna
Rowan Williams er ekki óvanur gagn-
rýni og gerir allt eins ráð fyrir að sæta
henni nú fyrir að gefa hagfræðingum
„ráð“ til að takast á við kreppuna. Hann
sagði í viðtalinu við BBC að fárán-
leikinn í því jaðraði við sjálfsmorð því
hann væri ekki hagfræðingur. En hann
telur að þessar siðferðilegu vangavelt-
ur eigi fullt erindi með tilliti til stöðu
efnahagsmála í landinu.
Rowan Williams er ekki einn um
þessar skoðanir á áformum Gordons
Brown, því þýski fjármálaráðherrann,
Peter Steinbrük, lýsti efasemdum hvað
þau varðaði í síðustu viku.
KoLBeinn þoRSteinSSon
blaðamaður skrifar: kolbeinn@dv.is
„Þetta er líkt og fíkill sem
leitar aftur í fíkniefnið.“
erkibiskupinn af Kantara-
borg rowan Williams telur
áform breska forsætisráðherr-
ans ekki vænleg til árangurs.
VÁFUGL
Allt sem gerst hefur, getur gerst
og allt sem getur gerst, gerist
– í tímans eilífu elfu.
eftir Hall Hallsson
Blogg, umsagnir og fréttir á www.vafugl.is
Þetta er sem sagt pólitísk skáldsaga,
eins og Atómstöðin og framtíðarhroll-
vekja, eins og 1984. En þetta er líka
spennusaga … hressileg viðbót við
íslenska skáldsagnafl óru, frumleg …
textinn lipur og persónur kjarnyrtar …
mikil hugkvæmni.
Hrafn Jökulsson í DV