Lögmannablaðið - 01.09.2004, Blaðsíða 24

Verkfall grunnskólakennara er brostið á ogekki talin ástæða til viðræðna næstu daga,
svo mikið ber á milli. Þótt verkfallið snerti lög-
menn ekki umfram aðra held ég að þeir hljóti að
vona að lausn finnist á hið snarasta,
vonandi áður en þetta er lesið. Að
venju er verkfallið því að kenna
hversu óbilgjarn gagnaðilinn er. Ég
ætla ekki að taka afstöðu til þess
hvor hafi meira til síns máls.
Mér finnst hins vegar alltaf jafn-
merkilegt að hlusta á forsvarsmenn
deilenda í kjaraviðræðum. Af mál-
flutningi er sjaldnast hægt að ráða að
menn fáist við sama viðfangsefnið.
Deilendur eru nánast aldrei sammála
um hvernig gildandi samningur sé og
því hlýtur að vera vonlítið að ná
saman um nýjan samning. Komi menn sér ekki
saman um hvar þeir eru hlýtur að vera erfitt að
vita hvert þeir ætla.
Þótt þetta birtist með svo skýrum hætti í
kjaradeilum finnst mér þjóðfélagsumræða
almennt svolítið þessu marki brennd. Hún er
alltof oft rifrildi um staðreyndir. Fyrir vikið
verður hún iðulega bæði innihaldsrýr og árang-
urslítil. Rökræða, sem ekki er byggð á stað-
reyndum, getur ekki orðið annað en karp. Rök-
ræða um það hvort dagurinn í dag sé laugardagur
eða sunnudagur á ekki rétt á sér, menn líta ein-
faldlega á dagatalið. Stundum skáka menn
reyndar í þessu skjóli. Slengja inn í umræður
einhverju, jafnvel gegn betri vitund, í trausti þess
að viðmælandinn geti ekki hrakið það.
Sé þetta leiður vani í rökræðu manna á milli er
hálfu verra ef ríkisvaldið fer fram með þessum
hætti. Leggi jafnvel heilu málin upp á grundvelli
„staðreynda“ sem eiga sér bara stoð í fullyrð-
ingum. Því miður hefur það borið við undanfarið.
Mér finnst sem stjórnvöld og löggjafinn búi til
„vandamál“ til þess að finna megi lausnir. Með
tilbúnum vandamálum á ég við að ekki sé sýnt
fram á tilvist þeirra með þeim hætti að staðreynt
geti talist. Grundvöllur að slíkum „vandamálum“
er tíðast lagður með því að segja það ástand, sem
talið er vandamál, myndi hvergi annarstaðar líð-
ast. Það er jafnvel tvítekið og ratar síðan í leiðara.
Íslendingar vilja síst vera eftirbátar annarra.
Það sem ekki líðst annarstaðar, og er jafnvel tví-
tekið, má heldur ekki líðast á Íslandi. Þess vegna
verður að setja lög, sem koma í veg fyrir vanda-
málið, enda kunnara en frá þurfi að
segja að öll mannanna vandamál má
lagfæra með lagasetningu.
Fjölmiðlamálið svokallaða var
augljóst dæmi um þetta. Þar var því
haldið fram að hér hefði skapast
ástand sem hvergi annarstaðar myndi
líðast. Lá þó fyrir að fjölbreytni í
fjölmiðlum var meiri en hún hefur
verið um árabil. Það er líka merki-
legt að í þeirri umræðu allri skuli
norskt félag að nafni Schibsted ASA
(www.schibsted.no/no/) ekkert hafa
borið á góma, svo tamt sem okkur er
að bera okkur saman við granna okkar í Skand-
inavíu. Félagið, eða öllu heldur samstæða þess, á
tvö útbreiddustu dagblöð Skandinavíu, Verdens
Gang í Noregi og Aftonbladet í Svíþjóð. Það á
einnig næstútbreiddasta dagblað Noregs, Aften-
posten og fjölda svæðisblaða. Enn er það stærsti
einstaki hluthafi stærstu einkareknu sjónvarps-
stöðvar í Noregi, TV2. Eru þá ótalin ítök í alls
kyns öðrum miðlum um alla Skandinavíu og
umfangsmikil útgáfustarfsemi. Félagið er á
markaði en fyrrum einkaeigandi þess í raun ein-
ráður um málefni þess, kjósi hann það. Ekki er
að sjá að ástæða hafi verið talin til þess að taka á
þessu „ástandi“ með lagasetningu eða það teljist
sérstakt vandamál.
Annað dæmi er nýútkomin skýrsla nefndar
viðskiptaráðherra um íslenskt viðskiptalíf. Í
henni er lagt til að setja eða breyta reglum til
þess að taka á „vandamálum“. Þó hefur alls ekk-
ert verið sýnt fram á að þau séu til staðar, þótt
því hafi reyndar verið slegið fram, jafnvel tví-
tekið og skrifað í leiðara. Á grundvelli skýrsl-
unnar eru orðin til, á mettíma, frumvörp til
breytinga á lögum um hlutafélög og einkahluta-
félög. Breytir engu þar um að helstu fulltrúar
viðskiptalífsins, með Verslunarráð, Samtök
atvinnulífsins og Kauphöll Íslands í fararbroddi,
vara við reglusetningunni.
24 3 / 2 0 0 4
PIST ILL FORMANNS:
Gunnar Jónsson
hrl.