Náttúrufræðingurinn - 2010, Síða 81

81
Tímarit Hins íslenska náttúrufræðifélags
3. töflu. Blettir voru flokkaðir með
fjölþátta lógaritmísku aðhvarfslík-
ani þar sem flokkarnir þrír voru
háðar breytur (e. multinomial model).
Heildarlíkanið var há-marktækt og
flokkaði rétt 44% af ungablettum,
54% af hreiðurstæðum og 75% af
slembiblettum (3. tafla). Athugunar-
svæði var haldið inni í líkaninu til að
gera ráð fyrir staðbundnum áhrif-
um. Í stuttu máli finna jaðrakanar
hreiðri oftast stað úti í mýri sem
líkist sem mest því sem algengast
er í umhverfinu, gróður er frem-
ur fábreyttur (dregur ekki athygli
að hreiðrinu) en hreiðurskálin sjálf
er jafnan vel falin í gróðurtoppi.
Almennt má segja að ungar leiti sér
fæðu á blettum með hærri gróðri og
gjarnan meira þýfi en búast mætti
við fyrir tilviljun. Ungablettir hneigj-
ast heldur til þess að vera þurr-
ari og með fjölbreyttari gróðri en
slembiblettir (4. tafla). Til að kanna
fæðuframboð á ungastöðum voru
blettir innan svæða, þar sem ungar
fundust í fæðuleit, bornir saman
við slembivalda bletti með háfun
af gróðri.. Þéttleiki liðdýra var mun
meiri þar sem jaðrakanaungar fund-
ust í fæðuleit en á slembivöldum
blettum (ungablettir: 133 dýr/sýni ±
19,5; slembiblettir 90 dýr/sýni ± 12,1,
t62 = 1,95 , P = 0,049). Allt ber því
að sama brunni: Ungar leita upp úr
flóum og mýrum og upp í þurrari
teyginga af gras- og blómlendi þar
sem bæði er auðveldara að felast
og finna fæðu (4. mynd).
Af framangreindu má vera ljóst að
notkun vaðfugla á votlendi er marg-
slungin og taka verður mið af mis-
munandi mælikvörðum og þörfum
lífsferilsstiga ef komast á til nokkurs
skilnings á tengslum vaðfugla og
votlendis. Þarfir unga og fullorðinna
eru greinilega mismunandi, a.m.k.
hjá jaðrakan, en fullorðnir sækja
í votlendi og ungar í graslendi og
jaðra mýranna. Eins og fyrr sagði er
varpárangur jaðrakana nátengdur
4. mynd. Einfölduð mynd af búsvæðavali jaðrakana á smáum mælikvarða innan votlendis (sjá 3. og 4. töflu). Fullorðnir jaðrakanar sækja
í tjarnir og polla í fæðuleit (en tjörnin á myndinni tengist annars ekki samantektinni að neðan). Hreiðrum er fundinn staður úti í einsleitri
mýrinni þar sem það vekur síst athygli afræningja, en hreiðurskálin sjálf er yfirleitt vel falin inni í gróðurtoppi (krossar í sviga). Ungar
sækja í þurrari teyginga af gras- og blómlendi þar sem gróður er hár, þýfi gjarnan meira og fæðuframboð meira en úti í mýrinni. Krossar
tákna ómagnbundna breytingu í samanburði við aðrar gerðir bletta. – Schematic diagram of black-tailed godwit habitat selection on a small
scale (tables 3 and 4). Adult godwits obtain much of their food from standing pools of water. Nests are usually well concealed within tus-
socks but othervise placed in a uniform area of habitat. Chicks seek out drier patches with higher vegetation and often more hummocks,
where the availability of arthropods is higher than in the adjacent marsh. The +’s denote a qualitative comparison with other types of
patches. The ones in brackets denote the nestcup itself.
3. tafla. Flokkun bletta út frá búsvæðamælingum með fjölþátta lógaritmísku aðhvarfi þar sem allir flokkar bletta voru háðar breytur
(e. multinomial logistic regression). Heildarlíkanið: Nagelkerke (Pseudo-R) = 0,47; log-likelihood = 192,5; Chi-square 66,1; Frítölur = 20,
P < 0,001). Marktækar spábreytur í lokalíkani voru gróðurhæð (Chi-square = 16,1; P < 0,001), deigja (Chi-square = 4,6; P = 0,05), fjöldi
háplantna (Chi-square = 11,0; P = 0,004) og athugunarsvæði sem haldið var inni í líkaninu (Chi-square = 26,7; P = 0,021). Stefnu sam-
banda má sjá á 4. mynd. – Classification of Black-tailed godwit habitat patches with a multinomial logistic regression. Final predictors
were sward height, penetrability, plant diversity and study site. Directions of relationships are given in figure 4.
Raunflokkur – Actual group
Spáður flokkur – Predicted group Ungar – Chick patches
Hreiður
– Nests
Slembi
– Random patches
% rétt flokkað
– % Correct classification
Ungar – Chick patches 13 1 15 44,8
Hreiður – Nests 3 19 13 54,3
Slembi – Random patches 7 8 46 75,4
79 1-4#loka.indd 81 4/14/10 8:50:46 PM