Són - 01.01.2009, Blaðsíða 100

BRAGI HALLDÓRSSON100
Guðmundssyni. Hann dáðist að Dómkirkjunni, tónlistinni þar innan
dyra og gleðileikjum skólapilta Lærða skólans. Nokkra skáldfrægð
öðlaðist hann fyrir skop- og háðsrímu sína um brambolt danskra dáta
sem hingað voru sendir vegna þjóðfundarins árið 1851, Dátarímu, sem
margir lærðu utan að þótt ekki hafi hún þá verið prentuð. Alla ævi
hafði hann atvinnu af bókbandi og rak bókbandsstofu í Reykjavík. Í
því starfi kynntist hann mörgum helstu menntamönnum og skáldum
Reykjavíkur. Hann hafði miklar mætur á kvæðum Eggerts Ólafssonar
og Sveinbjarnar Egilssonar en mestar þó á Jónasi Hallgrímssyni sem
hann orti erfiljóð um enda valdi hann oft sömu bragarhætti og Jónas í
kvæðum sínum. Sigurði Bjarnasyni kom hann á framfæri með því að
gefa út rímu hans um Hjálmar og Ingibjörgu eins og áður var getið.
Hann var frjálslyndur og einlægur ættjarðarvinur enda orti hann mörg
hyllingarkvæði til Jóns Sigurðssonar. Náttúruskynjun rómantískra
skálda birtist oft í kvæðum hans þegar hann yrkir um íslensk sumar-
og vetrarkvöld. Brynjólfur var sjálfmenntað skáld en miklaðist aldrei
af skáldgáfu sinni og var ánægður með sína „litlu ljóðadís“ enda gerði
hann sér ekki grillur um að teljast til stórskálda.38
Ekki er vitað með vissu hvenær Brynjólfur orti Hjálmarskviðu en
það hefur verið fyrir árið 1869 því að hún var prentuð í Nokkrum
ljóðmælum hans í Reykjavík það ár. Ríman er aðeins 46 erindi undir
langhendum hætti og varð svo vinsæl að fjöldi manns kunni hana og
unni um langt skeið.39
Höfundur segist í fyrirsögn rímunnar fylgja vísum Hjálmars í
Hervarar sögu. Ríman hefst þannig formálalaust á dánaróði Hjálmars
án undanfarandi mansöngs og er einræða hans allt til loka. Hér er enn
og aftur gert ráð fyrir að hetjusagan sé svo alkunn að ekki sé þörf á
að rekja hana frá upphafi. Hjálmar tíundar í fyrstu afrekaskrá sína en
þungamiðjan er samt skilnaður elskendanna við Agnafit:
17
38 Jón Helgason biskup skrifaði ítarleg inngangsorð um Brynjólf í útgáfu séra
Þorvalds Jakobssonar og Snæbjarnar Jónssonar á úrvali úr ljóðum Brynjólfs árið
1941. Hér er stuðst við inngangsorð Jóns og þar má fá frekari fróðleik um skáldið.
39 Sbr. formálsorð Snæbjarnar Jónssonar í sömu bók, bls. 4.
Hvarf ég ungri hlaðbeðs Gunni;
heilan fara þá mig bað
er ég gekk að grárri unni
girður fáðum benjanað.
18
Sem frá heiðum himinbaugum
hitaskúrum niður slær,
ofan um fljóð af fögrum augum
féllu tárin kristallsskær.