Gripla - 01.01.1993, Blaðsíða 192

192
GRIPLA
pilgrimage to their captors, and green fields mark the spots where they
are slain.30 In dying in a cross position, Eyjólfr and Þorvaldr, as well as
Þórðr Andréasson, resemble two reputed saints, Valþjófr and Ey-
steinn Haraldsson.31 It may be added that the accounts of Eysteinn’s
and Valþjófr’s deaths also contain certain parallels with that of St. Mag-
and/or their Latin sources cannot be entered into here. It may, indeed. be insoluble, as
the Latin vita mentioned in the longer version of the saga no longer exists. See the in-
troduction to Ork, and the article by E.F. Halvorsen in Kulturhistorisk Leksikon for
nordisk middelalder, Copenhagen, 1966, vol. XI, col. 238-9. I have quoted the passages
from the various sagas which best illustrate the motifs under consideration.
Ork 110 (Orkneyinga saga): ‘Svá var inn virðuligi Magnús jarl glaðligr sem honum
væri til veizlu boðit. Hvárki mælti hann með styggð né reiðiorðum. Ok eptir þessa rœðu
fell hann til bœnar ok laut í gaupnir sér ok hellti út mprgum tárum í guðs augliti.’
Ork 368 (Magnús saga lengri): ‘Eptir þetta fell heilagr Magnús til bænar ok laut í
gaupnir sér ok hellti út mörgum tárum í guðs augliti, gefandi sfna sök, sitt líf, ok sjálfan
sik í vald drottins.’
Ork 321 (Magnús saga skemmri): ‘þat sagði hann, at Magnús jarl væri þá með mikilli
hugar staðfesti . . . mælti hvárki með styggð né reiði. Eptir þat fell hann til bœnar ok
laut í gaupnir sér ok hellti út mqrgum tárum í guðs augliti.’
Ork 368-69 (Magnús saga lengri): after jarl Hákon’s merkismaðr has refused to slay
Magnús, Lífólfr, the cook, is ordered to do so ‘en hann tók at gráta hástöfum. Þá mælti
heilagr Magnús jarl til hans: ‘Eigi skaltu gráta,’ segir hann, ‘því at þér er frægð í at vinna
slíkt. Vertu með staðföstum hug, því at þú skalt hafa klæði mín, sem siðr er til ok lög
inna fyrri manna. Ekki skaltu hræðast, því þú gerir þetta nauðigr ok sá, er þik nauðgar
til, hefir meiri synd en þú.’ . . . Þá steypti hann af sér kyrtlinum ok gaf Lífólfi. St'ðan bað
blessaðr Magnús jarl sér leyfis at biðjast fyrir; ok þat var honum veitt. Hann fell þá allt
til jarðar ok gaf sik guði í vald, færandi honum sjálfan sik í fórn. Ekki at eins bað hann
fyrir sjálfum sér, heldr ok jafnvel fyrir óvinum sínum ok banamönnum, ok fyrirgaf hann
þeim öllum af öllu hjarta þat, er þeir misgerðu við hann; ok játti hann guði allar afgörðir
sínar ok bað þær allar af sér þvást í úthellingu síns blóðs ok fal guði önd sína á hendi,
biðjandi guðs engla at koma á móti henni ok flytja hana í hvfld paradísar.’
30 Ork 109, 320, and 367 ff; Bp I 673 ff. / Hs 55 ff. / Stu I 226 / K I 314.
31 Stu I 292 / K I 358 (Islendinga saga): ‘lá Eyjólfr á grúfu ok hafði lagt hendr í kross
frá sér.’ Stu II 251 (Arons saga): ‘lagðist þar á kné, en síðan fell hann allr til jarðar ok
breiddi hendr frá sér ok horfði sjálfr í austr svá sem til bænar.’
Stu I 534 / K II 317: ‘þá lagðist Þórðr niðr . . . ok rétti hendr frá sér í kross.’
Stu I 322 / K I 396: ‘Þorvaldr gekk í eldahús . . . lagðist yfir eldstó ok lagði hendr frá
sér í kross, ok þar fannst hann síðan.’
Hkr III, 345 Eysteinn: ‘Síðan lagðisk hann niðr á grúfu ok breiddi hendr frá sér út ok
bað sik hpggva i kross á milli herðanna, kvað þá skyldu reyna, hvárt hann mundi þoia
járn eða eigi . . . Símun . . . kvað konung hplzti lengi hafa kropit þar um lyng.’
Fagr. 299 Valþjófr: ‘En þa er iarlenn vissi hværr hann skylldi hoggva þa firir gaf hann
þeim Riddara vannlega oc sva konongenom. oc allum oðrum þæim er æftir hanum hafðu