Gripla - 01.01.2003, Page 131
KATRÍN AXELSDÓTTIR
BROTTSKAFNIR STAFIR
í KONUNGSBÓK EDDUKVÆÐA
1.
Konungsbók eddukvæða, Codex Regius, GKS 2365 4to, er talin frá því um
1270. í handritinu er nokkuð um að stafir og jafnvel orð hafi verið skafin
brott. Enn má þó oft greina hvað stóð þar í upphafi. Talið er að þetta haft verið
gert löngu eftir að handritið var skrifað. Þessar síðari tíma lagfæringar eru
tvenns konar. Annars vegar er um það að ræða að skafin hafa verið brott orð
og stafir sem Konungsbókarskrifarinn sjálfur hafði áður leiðrétt á einhvern
hátt (yfirleitt með punktum undir), og í nokkrum tilvikum hafa verið skafin
brott tvírituð orð (Wimmer, Finnur Jónsson 1891 :lxx). Þetta eru skiljanlegar
lagfæringar sem eiga rétt á sér. Hins vegar er um að ræða ýmsar aðrar
umdeildari lagfæringar. Um þær segja útgefendur handritsins, Ludvig Wim-
mer og Finnur Jónsson (1891 :lxix), og kveða þar fast að orði:
De má alle uden undtagelse være foretagne i forholdsvis sen tid af en
meget ukyndig læser, som har spgt at fjæme bogstaver, stavelser og
ord, der forekom ham overflpdige, eller var ham uforstáelige, skönt de
i de fleste tilfælde er absolut npdvendige pá de págældende steder.
Þeir telja þó að sami maður hafi gert allar leiðréttingamar, bæði þær sem
áttu rétt á sér og hinar (Wimmer, Finnur Jónsson 1891:lxx). Þeir giska svo á
að hér hafi verið að verki sami maður og skýrði stafi og krabbaði ýmislegt í
handritið á 16. öld (Wimmer, Finnur Jónsson 1891 :lxxi). Það er alveg óvíst, en
nánar verður rætt um tímasetningu lagfæringanna síðar.
Hér á eftir verður sjónum eingöngu beint að þeim lagfæringum sem
Wimmer og Finnur Jónsson töldu að ættu ekki rétt á sér, en þær eru 29 tals-
ins.1
1 Tuttugu af þessum dæmum (þ.e. þau dæmi þar sem merking kann að hafa breyst við lag-
færingamar) hafa verið athuguð í handritinu. Forverði Amastofnunar, Hersteini Brynjúlfs-
syni, þakka ég aðstoð og góð ráð.