Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2012, Side 144

144
Hvað svo sem sagt verður um listrænt gildi myndarinnar verður því
ekki neitað að kvikmyndatækninni er beitt á afar hugvitssamlegan máta
þegar kemur að því að miðla guðdómnum. Notkun Technicolor-litmyndar
í upprisunni leggur áherslu á mikilfengleika og sérstöðu hennar – þarna
grípur Guð sjálfur inn í atburðarásina – og verður ekki jafnað við svarthvíta
tilveru mannskepnunnar. Þessi frekar einföldu umskipti, án efa áhrifarík á
fyrstu árum litmyndarinnar, væri erfitt eða hreinlega ómögulegt að fanga
í öðrum miðlum. Beitt er einstæðum eiginleikum kvikmyndarinnar til að
sýna guðdóminn á vegu sem væri ómögulegt ellegar. Annað skýrt dæmi um
þetta er þegar Jesús særir anda dauðasyndanna sjö út úr Maríu Magdalenu
og með aðstoð myndblöndunar hríslast þeir í kringum hana. Áhrifaríkast
er þó atriðið þar sem Jesús gefur blindu barni sýn og hann birtist áhorf-
endum jafnframt í fyrsta skipti. Þetta er sannarlega eftirtektarverð leið til
að kynna til sögunnar persónu sem áhorfendur eru komnir í kvikmynda-
hús gagngert til að berja augum. Fleira kemur þó til líkt og greina má sé
atriðið skoðað nánar. Eftir að barnið hefur beðið Jesú um að opna augu
sín fylgir fyrst autt textaspjald – myrkur – en síðan birtist á því ljósgeisli
og í framhaldi textinn: „I am come alight into the world – that whosoever
believeth in me shall not abide in darkness.“ Brátt taka ljósgeislar að birt-
ast frá sjónarhorni barnsins og það segist, á textaspjaldi sem fylgir í kjölfar-
ið, byrjað að sjá ljósið. Í næsta sjónarhornsskoti og lykilskoti atriðisins
birtist fyrst geislabaugur, en brátt tekur ásýnd Jesú að myndast hægt og
rólega innan hans uns barnið hefur öðlast fulla sýn – og Jesús loks birtist
augum áhorfenda.16 Með þessum sérstæða framsetningarmáta er atriðið
ekki aðeins vitnisburður um kraftaverk Jesú heldur einnig kvikmynda-
miðilsins, sem glæðir dauða hluti lífi.17 Kraftaverkið eins og það birtist hér
er rétt eins og kvikmyndasýningarvél sem sett er í gang í myrkvuðum sal
þar sem ljósgeisli framkallar lifandi mynd og gefur áhorfendum sýn – rétt
eins og Jesús barninu blinda. Það er nefnilega ekki bara Jesús sem er ljósið
heldur einnig kvikmyndamiðillinn. Mætti kannski spyrja með það að leið-
arljósi hvort allar kvikmyndir séu Jesúmyndir?
16 Rétt er að benda á að þótt þessi meðhöndlun ljóssins birtist hvergi skýrar en í
umræddu atriði einkennir hún myndina alla – allt frá textaspjöldum til endanlegrar
staðfestingar á guðdómi Jesú er faðir hans lýsir hann upp á krossinum af himnum
ofan.
17 Í Bíódögum (1994) beinir Friðrik Þór Friðriksson einmitt athyglinni að samslætti
trúar- og kvikmyndaupplifana með því m.a. að láta aðalpersónur myndarinnar
horfa á King of Kings – útgáfu Nicholas Ray frá árinu 1961 – í upphafi mynd-
arinnar.
BJöRN ÆGIR NORðFJöRð