Skírnir - 01.01.1966, Blaðsíða 19
Skírnir Hið ísl. bókmenntafélag hálfrar annarrar aldar gamalt 17
lenzkt þjóðerni. Engum gat dulizt sú brennandi ást á íslenzlcri
tungu, sem kom fram í tímaritinu, þegar Árni Pálsson var
ritstjóri þess. Guðmundur Finnbogason skrifaði eitt sinn í
Skírni ritgerð, sem nefndist Hreint mál. Næsti ritstjóri Skírn-
is eftir Guðmund ritaði árið 1953 í tímaritið greinina Um ís-
lenzkt þjóðerni. Núverandi ritstjóri hefur skrifað um sögu
íslenzkra nýyrða, um handritamálið og margt, sem stefnir
í sömu átt. Og þegar félagið gaf út bókina Handritamálið
1959, þá ætti að vera auðsætt, að félagið vildi veita því máli
heilt lið og þjóðinni rétta fræðslu. Þau dæmi, sem nú hafa
verið nefnd, sýna fullvel stefnu þá, sem reynt er að fylgja.
Hér er enn og sífellt hjálpar þörf, en fjölda margt, sem áður
þurfti að hlynna að, hefur fyrir löngu fengið eðlilegan og
öflugan stuðning þjóðfélags nútímans.
Skírnir er elzta tímarit Islands og raunar Norðurlanda, en
hann er einnig kunnastur islenzkra tímarita, þar sem ég hef
farið, og að því er mér virðist mest til hans vitnað þeirra
allra.
Um íslenzkar kennslubækur þarf ekki að tala frekar en
áður hefur verið gert. Bókmenntafélagið þarf ekki að annast
þær, eins og eitt sinn var. Náttúruvísindi hafa fengið miklu
öflugri stuðning en svo, að við því verði búizt, að Bókmennta-
félagið leggi þar fé til. Vísindaleg málfræði hefur nýlega
fengið ágætt málgagn, Islenzka tungu, og um nýyrði annast
sérstök stofnun (Islenzk málnefnd). Sagnfræði á sér gott mál-
gagn, og Sögufélag gefur út ýmis heimildarrit. Eigi að síður
er eðlilegt, að Bókmenntafélagið láti til sín taka íslenzka sögu,
eins og jafnan hefur verið, ekki sízt menningarsögu og þjóð-
fræði hvers konar. Hitt harma ég ekki, að á síðari áratugum
hefur borið meira á rannsóknum í íslenzkum bókmenntum
en nokkru sinni fyrr í sögu félagsins. Þá starfsemi þarf að
efla, bæði að því er varðar nýja og gamla tíma. En þó að fé-
lagið láti sér meira annt um suma hluti en aðra, er þó vert,
að það láti sér ekkert íslenzkt óviðkomandi. Utgáfur þess eiga
vitanlega að vera bundnar við íslenzkt mál, og rekst það eng-
an veginn á þann nauðsynlega íslenzka stórhug, að birt séu
rit um íslenzk efni á erlendum málum, svo sem gert hefur
2