Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2014, Blaðsíða 43
42
sem hefur einmitt bent á hvernig evrópskir innflytjendur í nýlendum evr-
ópsku heimsveldanna þurftu að hugsa þjóðerni sitt og sjálfsmynd upp á
nýtt.40
Í bréfi Brasilíufarans Jónasar Hallgrímssonar sem birtist í Norðanfara
árið 1864 segir að hann og þremenningarnir sem fóru með honum til
Brasilíu 1863 hafi sest að í þýsku nýlendunni Dona Francisca þar sem
flestir séu vel efnaðir og geti séð um fjölskyldur sínar.41 Í óbirtri B.A.-
ritgerð Luciano Dutra, „Frá Krækiberjahlíðum til Rúsínufjalla, vangavelt-
ur um Brasilíufarana“, er vísað til bókar brasilíska sagnfræðingsins Carlos
Flicker42 sem segir Dona Francisca-nýlenduna stofnaða árið 1849 og að
fyrstu nýlendubúarnir hafi verið 117 Þjóðverjar og 74 Norðmenn. Stuttu
síðar voru Svisslendingar orðnir að meirihluta íbúa nýlendunnar og hátt
í 300 Svíar og 94 Danir höfðu sest þar að.43 Dona Francisca-nýlendan,
ásamt Blumenau-nýlendunni sem einnig var þýsk, þóttu sérstaklega vel
heppnaðar nýlendur í Santa Catarina-fylki.44 Tveimur árum eftir komu
Jónasar og félaga til Brasilíu höfðu þeir allir fest kaup á jörðum og keypt
sér landskika að auki.45 Samkvæmt Þorsteini Þ. Þorsteinssyni ætlaði Jónas
sér þó að finna hentugri staðsetningu fyrir íslenska nýlendu og er hann
hugðist ferðast suður á bóginn til Rio Grande do Sul-fylkis var honum
ráðlagt að setjast frekar að í Curitiba í Paraná-fylki, sem er norðan við
Santa Catarina-fylki, enda væri Curitiba á hásléttu og loftslagið þar mun
tempraðra en annars staðar í landinu.46 Þegar íslenski hópurinn kom til
Brasilíu árið 1873 höfðu fjórmenningarnir frá fyrri ferðinni þegar flutt
sig um set og sest að í Curitiba í Paraná-fylki. Curitiba og svæðið þar
í kring var vaxandi þéttbýli en á tímabilinu 1829–1911 settust rúmlega
80 þúsund evrópskir innflytjendur að á svæðinu og fluttu margir þangað
40 Sandra Ponzanesi, „Diasporic Subjects and Migration“, Thinking Differently. A
Reader in European Women’s Studies, ritstj. Gabriele Griffin og Rosi Braidotti, New
York: Zed Books, 2002, bls. 205–220.
41 Jónas Hallgrímsson, „Úr Brjefum frá Brasiliu“, Norðanfari 15. nóvember 1864, bls.
56.
42 Luciano vísar til bókarinnar São Bento do Sul, Subsídios para sua historia sem gefin
var út í Joinville árið 1973.
43 Luciano Dutra, Frá Krækiberjahlíðum til Rúsínufjalla, B.A. ritgerð við Hugvís-
indadeild Háskóla Íslands, 2007, bls. 36.
44 Ruy Christovan Wachowicz, História do Paraná, Paraná: UEPG, 2010, bls. 175.
45 Þorsteinn Þ. Þorsteinsson, Æfintýrið frá Íslandi til Brasilíu, bls. 159.
46 Sama rit, bls. 150.
EyRún EyþóRsdóttiR oG KRistín LoftsdóttiR