Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.09.2009, Side 44

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 4. tbl. 85. árg. 200940
Framkvæmd og gagnasöfnun
Áður en rannsókn hófst var haldin fræðileg og verkleg kennsla
fyrir hjúkrunarfræðinga á slysa- og bráðamóttöku FSA. Kennslan
skiptist í tvo hluta. Fyrri hlutinn var í formi fyrirlesturs þar sem
kynnt var líffærafræði ökkla og fótar, ásamt líkamsskoðun
samkvæmt Ottawa-gátlistanum. Seinni hluti kennslunnar var
sýnikennsla. Hjúkrunarfræðingunum var skipt niður í tvo hópa
þar sem rannsakandi og bæklunarsérfræðingur sýndu hvernig
klínísk skoðun á ökkla og fæti samkvæmt Ottawa-gátlistanum
færi fram og spurningum sem upp komu svarað.
Allir sjúklingarnir, sem tóku þátt í rannsókninni, voru skoðaðir
af hjúkrunarfræðingi og unglækni hvort í sínu lagi og án
viðveru hins. Hvort hjúkrunarfræðingur eða unglæknir skoðaði
sjúkling á undan var tilviljanakennt og fór eftir aðstæðum á
deild hverju sinni. Fulltrúi hvors hóps fyrir sig skráði jákvæða/
neikvæða niðurstöðu sína á þörf fyrir myndgreiningu með tilliti
til þess hvort hann taldi að um brot væri að ræða eða ekki á
matsblað rannsóknarinnar (tvö blöð fyrir hvern sjúkling). Allir
sjúklingar fóru í myndgreiningu meðan á rannsókn stóð án
tillits til niðurstöðu skoðunar hjúkrunarfræðings eða unglæknis.
Eftir myndgreiningu var mat á mynd og ákvörðun um meðferð
í höndum unglæknis. Mynd 2 sýnir feril sjúklinga meðan á
rannsókn stóð en hann er byggður á ferli sjúklinga í rannsókn
Derksen og félaga (2005), staðfærður og breyttur fyrir slysa- og
bráðamóttöku FSA.
Úrvinnsla
Við úrvinnslu gagna var beitt lýsandi tölfræði og ályktunartöl fræði
megindlegrar rannsóknaraðferðar. Hugbúnaðurinn Statistical
Package for Social Sciences (SPSS) 15.0 og töflureiknirinn
Mynd 2. Ferli sjúklings slysa- og bráðamóttöku FSA meðan á rannsókn stóð.
Microsoft Excel voru notaðir við tölfræðilega úrvinnslu gagna.
Rannsakandi fór yfir niðurstöður matsblaða unglækna og
hjúkrunarfræðinga og bar saman við niðurstöður röntgensérfræðings
sem fór yfir allar myndgreiningar innan við sólarhring frá töku. Öll
brot, sem greind voru á mynd, hvort sem þau voru greind við
fyrstu komu eða allt að tveim vikum seinna í endurkomu, voru
skráð. Borið var saman hlutfall þeirra einstaklinga sem hvor hópur
taldi vera brotna og þyrfti á myndgreiningu að halda og þeirra sem
reyndust brotnir, þannig fékkst hlutfall ofpantaðra myndgreininga
hjá hvorum hóp fyrir sig sem sett var fram sem sértæki (e.
specificity) skoðunarinnar. Næmi (e. sensitivity) skoðunar unglækna
og hjúkrunarfræðinga, það er hvort öll brot fundust við skoðun,
var einnig reiknað út. Sértæki og næmi var sett fram með 95%
öryggisbili sem reiknað var á almennan hátt. Notast var við
Kí-kvaðrat (χ² ) til að skoða mun milli hópanna.
Siðanefnd Sjúkrahússins á Akureyri veitti leyfi fyrir rannsókninni 14.
nóvember 2007. Einnig var rannsókn tilkynnt til Persónuverndar.
Ef þátttakandi var undir 18 ára aldri skrifaði hann undir ásamt
forráðamanni. Öllum þátttakendum var gert ljóst að með
samþykki sínu samþykktu þeir jafnframt að fara í myndgreiningu
á eigin kostnað hvort sem hjúkrunarfræðingur og/eða unglæknir
teldi þörf á því eða ekki eftir klínískt mat sitt.
NIÐURSTÖÐUR
Meðan á rannsókn stóð leituðu 109 sjúklingar á slysa-
og bráðamóttöku vegna áverka á ökkla og fæti. Skilyrði
rannsóknarinnar útilokuðu 55 einstaklinga og aðrar ástæður
útilokuðu 6 einstaklinga (tafla 1).
Hjúkrunarfræðingur Unglæknir
Jákvæð/neikvæð niðurstaða
samkvæmt Ottawa-gátlista
Jákvæð/neikvæð niðurstaða
samkvæmt eigin mati
Sjúklingur með ökklameiðsl sem uppfyllir
skilyrði rannsóknarinnar
Sjúklingur fer í myndgreiningu
Mynd metin af unglækni sem ákvarðar
meðferð sjúklings. Allar myndgreiningar
skoðaðar af röntgensérfræðingi innan við
sólarhring frá komu sjúklings