Lifandi vísindi - 11.01.2016, Blaðsíða 66

Print: cbr Status: 5 - InD
esign Tem
plate Layout:CEB Red.sek:EW

65
5 stig 4 stig 3 stig 2 stig 1 stigNotaðu sem fæstar vísbendingar
Vísbendingar
01/2016 . Lifandi vísindi
Ræðan „Ég á mér
draum“ (I have a
dream) sem hann hélt
í Washington 1963 er í
minnum höfð.
Við köllum þetta
dreka en hluti
nafnsins minnir þó
miklu frekar á fisk.
Hann fékk friðarverð-
laun Nóbels 1964
fyrir baráttu sína fyrir
borgararéttindum
og jafnrétti.
Eitrið lamar bráðina.
Flestar tegundir eru
mönnum hættu-
lausar en sumar eru
þó banvænar.
Hann vakti fyrst veru-
lega athygli þegar
svartir neituðu að
ferðast með strætó í
Montgomery.
Á halanum er eitur-
broddur sem dýrið
notar til varnar og
veiða ásamt öflug-
um gripklóm.
Hann var svartur og
hvítur rasisti skaut
hann til bana á hót-
elsvölum þegar
hann var 39 ára.
Vísindamenn telja
nútímategundir líkj-
ast mjög tegundum
sem uppi voru fyrir
mörg hundruð
milljónum ára.
Hann fæddist 1929 í
millistéttarhverfi í
Atlanta í Georgíu í
BNA og var prests-
sonur.
Þessi liðdýr geta
orðið 25 ára og
hafa orð á sér fyrir
að vera ótrúlega
lífseig. Þau tilheyra
áttfætlum.
3. SAGA
Hvaða maður?
5. DÝRAFRÆÐI
Hvaða dýr?
Íþróttin er leikin á ís
sem þarf að vera
sem sléttastur
þannig að steinninn
nái að renna rétt.
Landið liggur að BNA,
Gvatemala og Belís
og bæði að Kyrrahafi
og Mexíkóflóa.
Skipulag er mikil-
vægt og ekki síður
að fægja vel fyrir
framan steininn svo
hann lendi sem næst
miðju.
Fornminjar indíána,
m.a. Maya og Azteka
laða fjölmarga ferða-
menn til landsins.
Fjórir leikmenn eru í
hvoru liði og hver
kastar tvisvar. Átta
steinum er kastað í
hverri lotu.
Fáninn er rauður,
grænn og hvítur en í
miðju hans eru örn,
slanga og kaktus.
Fram til 1930 var
leikið utandyra en
þá var farið að
byggja yfir völlinn
og hægt að spila í
hlýrri löndum.
Efnahagurinn sveifl-
ast mjög eftir olíu-
verði og erlendar
skuldir ríkisins eru
miklar.
Tvö lið leika og hér
gildir að fá fleiri stig.
Greinin er trúlega
upprunnin í
Skotlandi.
Þjóðartungan er
spænska en lofts-
lagið misjafnt, allt
frá ísköldum fjöllum
til hitabeltisstranda.
2. ÍÞRÓTTIR
Hvaða grein?
4. LANDAFRÆÐI
Hvaða land?
Samkvæmt þessari
sögu sökk borgríkið
í sæ á einni nóttu og
ætti því að vera að
finna á hafsbotni.
Sagan segir að ríki-
dæmi og hroki hafi
spillt íbúunum og
Seifur refsað þeim
með náttúruham-
förum.
Disneymynd var
byggð á sögninni.
Myndin fjallar um
neðansjávarleið-
angur í kafbátnum
Ódysseifi.
Flestir hafa litið á
sögnina sem skáld-
skap en á öllum
tímum hafa menn
þó leitað þessarar
borgar.
Borgríkið er nefnt í
ritum Platós „Timai-
os“ og „Kritias“ og
talið stórt og vold-
ugt eyríki.
1. SAGNIR
Hvaða dularfulla
borg?
Þessi skoski vísindamaður
steig inn á spjöld sögunnar
með einkaleyfi sínu á síman-
um 1876. Sjálfum fannst Bell
þetta friðarspillir og vildi
engan síma inni hjá sér. Síðar
kom í ljós að síminn hafði
verið fundinn upp mörgum
árum fyrr.
Fann upp síma
en allt of seint
Bell stóð í stappi við aðra
varðandi símann.
Um hvað stóð deilan?
Móðir Bells og eiginkona
þjáðust af sama kvilla.
Hverjum?
A) Einkaleyfið
B) Litinn
C) Heitið
D) Hringitóninn
A) Heyrnarleysi
B) Málleysi
C) Hreyfihömlun
D) Sjóndepurð
Í raun var það Ítali sem fann
upp símann um 1860.
Hvað hét hann?
Tveir bræður Bells dóu úr
alvarlegum sjúkdómi.
Hverjum?
A) Giorgio Moroder
B) Lucky Luciano
C) Antonio Meucci
D) Giovanni da Verrazzano
A) Lungnabólgu
B) Stífkrampa
C) Mænusótt
D) Berklum
1 3
42

Í
NÆ
RM
YND
NAFN: Alexander Graham Bell
FÆDDUR 1847, LÁTINN 1922
SHUTTERSTOCK